Morgunblaðið - 05.06.1948, Blaðsíða 1

16 siður
85. árgangur
132. tbl. — Laugardagur 5. júní 1948.
Isafoldarprentsmiðja h.f.
Palestína:
Vopnahljestilraunir
halda áfram
Bernadoite greifi vongóður
Kairo í gærkvöldi.
Einkaskeyti til Morgunblaösins frá Reuter.
BERNADOTTE greifi er nú kominn aftur hingað til Kairo eftir
áð hafa rætt við leiðtoga bæði Araba og Gyðinga. Enn hefur
ekki tckist að komast að samkomulagi um skilyrði þau, sem
Arabar og Gyðingar setja hvorir um sig fyrir vopna’nljei ög er
pví megin vandarnálið cnn óleyst. Vopnajilje getur því ekki orðið
í Palestínu eins fljótt og vonað var. En Bernadotte greifi kvaðst
sarnt sem áður vongóour og sagði aö engin ástæða væri til þess
að örvænta um, að vopnahljc kæmist á.
Vonlaust verk '
Til þessa hafa samningar að-
allega strandað á því, að Arab-
ar þverneita að fallast á að inn-
flutningur Gyðinga til Pale-
stínu verði leyfður meðan á
vopnahljeinu stendur. — Þeir
§egja, að Gyðingar ætli að nota
aðstöðu sína til þess að flytja
inn í landið vopnfæra menn,
vistir og hergöng og krefjast
þess að strangur vörður verði
hafður við strendur landsins.
Gyðingar segjast ekki semja,
nema Israel verði viðurkennt
sem sjálfstætt ríki og Arabar
neita að semja nema Palestína
verði öll eitt ríki. — Ef vopna-
hlje næst, verður það hlutverk
Bernadotte að reyna að koma á
samkomulagi. — Fróðir menn
telja það voniausasta verk, sem
nokkur maður hafi tekist á
hendur.
Ber ekki saman
Frá Nevv York kemur sú
fregn, að Gyðingar hafi her-
tekið borgina Jenim, á umráða-
svæði Araba í Mið-Palestínu,
rjorðan við Jerúsalem. Árabar
spgjast aftur á móti hafa
hrundiö árás Gyðinga á borg-
ina. Segja þeir að a.m.k. 500
Gyðingar hafi íallið þaf í bar-
dögum. — Gyðingar gerðu í
dag árás á gamla borgarhlut-
ann í Jerúsalem, þá fyrstu í 48
klst. Arabar segja, að þeim hafi
tekist að eyðileggja nokkrar
kirkjur í árásinni.
Frjettir scint í gærkvöldi.
; Yfirstjórn Arabaherdeildar-
innar hefur gefið út tilkynn-
ingu um skothríðina í Jerúsal
em í dag, en vopnahljeð þar var
rofið af Gyðingum eftir 48 klst.
hlje.
Segir yfirstjórnin, að hún
hafi gefið hersveitum sínum
skipun um að skjóta ekki á
Gyðingahverfin nema að skotið
væri á þær af Gyðingum.
í dag hófu Gyðingar svo að
varpa sprengjum úr sprengju-
vörpum sínum og fjellu sprengj
ur á grísk-kaþólsku kirkjuna í
borginni, og kom stórt gat á
hvelfingu kirkjunnar. Kom
sprengja niður framan við altar
ið, sprakk þar og særði fólk,
sem leitað hafði í kirkjuna. Þá
komu sprengjur einnig niður
Framh. á bls. 2.
ínni i Ewépu
Washington í gærkvöldi.
MARSHALL utanríkisráðherra,
! ræddi í dag við blaðamenn um
tillö^u fjárveitinganefndar full
trúadeildar Bandaríkjanþings,
þess efnis að Marshall-hjálpin
yrði skorin niður um allt að
20%. Hann mælti eindregið á
móti tillögunni og sagði, að ef
; hún næði fram að ganga þá
' mynai Marshall-aðstoðin ekki
] ná tilgangi sínum og það kynni
] að hafa alvarlegar pólitískar af
leiðingar í för með sj’er í Vest-
ur-Evrópu, ef aðstoðin yrði
lækkuð. — Tillaga þessi heíir
valdið miklum deilum í aBnda-
ríkjunum og enn er óvíst hvort
hún muni ná fram að ganga.
— Reuter.
r
Urslit í kosningum
í Nýfundnalandl.
St. Johns í gærdag.
ÚRSLITIN í kosningunum,.
sem fram fóru í Nýfundnalandi
um stöðu landsins eru nú orð-
in kunn í aðalatriðum.
Virðast þær hafa farið svo, að
ekki verið hjá því komist að
halda aðrar kosr.ingar, því að
engin tillaga hefur fengið til-
skilinn meirihluta eða 51 af
hundraði.
Greidd voru atkvæði um þrjár
tillögur. 1) að halda áfram
sama stjórnskipulagi og hefur
verið undanfarin ár, þ. e. að
Bretland hafi hönd í bagga með
stjórninni. 2) að Nýfundnaland
verði sjálfstætt samveldisríki
og 3) að landið sameinist Kan
ada.
Fyrsta tillagan hefur fengið
fæst atkvæði, svo að næst verð
ur þjóðaratkvæðagreiðsla um
hinar .tvær tillögurnar.
---Reuter.
Truman flytur ræðu í Chicago
800 þúsund flóttamenn
frd Austur Evrópu
........
Kommúnisminn getur
ekki keppt við rjett-
látt lýðræði
New York í gærkvöldi.
Einkaskeyti til Morgunblaðsins frá Reuter.
TRUMAN Bandaríkjaforseti hjelt ræðu í dag í Chicago. Kom
hann víða við, en athyglisverðast var það, sem hann sagði um
útbreiðslu kommúnistaflokkanna í heiminum. Ræddi hann þar
lagafrumvarp það, sem legið hefur fyrir á Bandaríkjaþingi um
að það beri að banna kommúnistaflokkinn í Bandaríkjunum. —
Gagnrýndi hann þetta lagafrumvarp mjög og ságði: Það er ekki
hægt að útrýma kommúnismanum með því að banna hann. -—-
Rjetta leiðin til að sigra hann er að sýna, að lýðræðið, ’sje það
þjóðskipulag, sem veitir þjóðunum best lífsskilyrði.
Kuusineii-nafnið gieymist víst
aidrei, enda er það, ásamt Quisl-
ingsnafnbótinni, almení notað um
föðurlandssvikara. Hjer er ein
úr Kuusinenfjölskyldunni —
j Hertta Kuusinen Leino, sem f jekk
l ráðherraembætti, án sjerstaks
! ráðuneytis, efí ir að manni henn-
ar hafði verið vikið úr embætti
innanríkisráðherrans.
4,500,000 hús eyðilögð.
a
GENF -— Samkvæmt skýrslum,
sem efnahagsnefnd Sameinuðu
þjóðanna hefur aflað sjer, eyði-
lögðust 4,500,000 hús í Evrópu á
styrjaldarárunum. Mestar urðu
skemmdirnar í Póllandi pg Grikk
iandi.
Róm í gær.
VERKFALI.AALDA breiðist
nú út um Italíu. Hófust þau
fyrir nokkrurti dögum, en virt
ust ekki stórvægileg. Hinsvegar
hafa þau nú farið í aukana, eink
um í iðnaðarhjeruðunum á N,-
Ítalíu, svo sem í borgunum
Mílanó, Bologna og Parma, þar
sem kommúnistar ráða í verk-
lýðsfjelögunum. Hefur komið
til óeirða og 14. menn þar af 5
lögregluþjónai meiðst.
80% ungra Þjóðverja
býst við nýrri styrjöld
Berlín.
Frá frjettaritara Reuters.
SAMKVÆMT skoðanakönnun sem fram hefur verið látin fara
meðal stúdenta og nemenda í unglingaskólum í Suður-Þýska-
landi, er 80 prósent þýsks æskufólks þeirrar skoðunar, að það
sje að draga til nýrrar styrjaldar. Sjötíu og stx prósent stúd-
enta yfir tvítugt svöruðu jétandi, er lögð var fyrir þá spurningin:
,,Álítur þú, að til nýrrar styrjaldar komi?“ og prósenttala þeirra
unglinga á aldrinum 14 til 20 ára, sem spurðir voru og svöruðu
játandi, reyndist nákvæmlega 80.

Bensínskömmtun hætt
LONDON — Bensínskömmtun til
einkabílstjóra í Bretlandi hefur
verið hætt.
Lítill munur á stúlkum
Qg piltum
Næstum enginn munur var á
svörum pilta og stúlkna — en
mjög mikill munur á svörum
þeirra, sem höfðu tekið þátt i
síðasta stríði, og hinna, sem þar
höfðu lítið eða ekkert komið við
sögu. Þeir, sem gegnt höfðu her-
þjónustu, orðið fyrir sprengju-
árásum eða misst nána ættingja
í stríðinu, voru því nær allir sam
mála um, að ný styrjöld mundi
bráðlega skella yfir. Þeir, sem
voru bjartsýnir á friðinn, höfðu
þvínær allir aðeins verið áhorf-
endur að síðustu styrjöld.
Tjón eða hagnaður
Mikill meirihluti þeirra, sem
spurðir voru, gcrðu ráð fyrir því
að ný styrjöid mundi aðeins
skaða Þýskaland. En fjórtán
prósent af unglingaskólabörnun-
um og sjö prósent stúdenta leit
svo á, að Þýskaland gæti hagn-
ast af nýju stríði.
"®FIóttamenn frá
Austur-Evrópu
Truman, sagði, að það væri
svívirðilegt, að nú þremur ár-
um eftir sigurinn í Evrópu væri
enn 800,000 manns í Evrópu,
sem hefðu flúið frá föðurlandi
sínu og ættu hvergi höfði að
halla.
Þetta fólk hefst við í flótta-
mannabúðum í Vestur-Þýska-
landi, Austurríki og á Italíu.
Þetta fólk berst fyrir lýðræðinu
og það er ástæðan fyrir því, að
það getur ekki snúið heim til
ættlands síns. Það er and-
kommúnistar og kemur frá
Estlandi, Lettlandi, Lithauen,
Póllandi, Ukrainu og Júgó-
slavíu. Við vitum öll, sagði for-
setinn, hvers vegna andkomm-
únistar þora ekki að snúa
heim.
Truman kvaðst hafa í undir-
búningi frumvarp um, að
Bandaríkin leyfðu innflutning
minnsta kosti einhvers hlúta
þessa fólks.
Frelsi og framtak
Næst kom Truman að mis-
muninum á austrinu og vestr-
inu. Hann sagði: Frelsi og frám
tak eru fremstu ímyndir hins
vestræna lýðræðis. Við, Banda-
ríkjamenn munum aldrei líta á
það sem fjarlægar hugmyndir,
heldur verður það í nálægð
okkar hvern dag.
Ekki að banna
kommúnistaflokka
Þá sagði Truman. — Banda-
ríkjamenn hafa orðið fyrir árás
um allra kommúnistaflokka
heimsins fyrir að verja þá ,
sem er öllum frjálsum mönn í
'heilagt. Nú vijja nokkrir fv . -
trúar gera þær gagnráðstafai •
að banna kommúnistafloL.:
Bandaríkjanna. .
Jeg held að slíkar ætlanir
skjóti fram hjá markinu. Það er
ekki hægt að stöðva útbreiðslu
Framh. á bls. 2.