Lesbók Morgunblaðsins - 15.06.1996, Blaðsíða 17

Morris-
sýningar
í London
*
Itilefni 100. ártíðar Williams Morris leggja
Bretar mikið í kynningu á lífi og verk-
um þessa áhrifarika hönnuðar, sem
mótaði lífsstíl 19. aldarinnar og langt
fram eftir þeirri tuttugustu. Komið hefur
verið upp gríðarlega umfangsmikilli sýn-
ingu í Victoriu og Albert safninu í London,
sem opnaði 9. maí og mun standa til 1. sept-
ember. Fyrir þá sem tækifæri hafa tíl að
skoða hana er það sannarlega þess virði
og þarf að gefa sér góðan tíma tU.
Þama eru með gripum, teikningum og
viðeigandi lestri úr hátölurum túlkaðar og
sýndar hugmyndir og aðferðir hans og
félaga hans. Og gefnar hafa verið út bæk-
ur um hann og listaverkamyndir.
Ekki er hægt í fáum orðum að lýsa þess-
ari gríðarmiklu og vönduðu sýningu, en
þar má sjá hvemig Morris sjálfur og hug-
myndir hans og félaga hans mótuðust og
sýnishora af þessum merka húsbúnaði sem
hann gerði í stofnanir og hýbýli með steind-
um gluggum, máluðum og brenndum flís-
um, vefnaði, gólfteppum og skreyttum bók-
um sem hann gaf út. Ekki er kannski síður
sérstakt að sjá hvemig þessir handunnu
hlutir urðu til í vinnustofunum hans, ofnir,
saumaðir eða málaðir, innlagðir og út-
skomir. Ekki hvað síst veggfóðrið hans
fræga með gróðurmynstrunum, sem langt
fram á þessa öld settí svo mikinn svip á
heimili sem eitthvað máttu sín, þar sem
þeir handþrykktu mynstrin á pappírinn
með stómm útskomum tréblokkum, hvem
lit fyrir sig og blokk eftir blokk, og blönd-
uðu litína úr náttúrulegum jurtum. Sjón
er sögu ríkari.
I sambandi við ártíð Williams Morris em
innanhúshönnuðir og verslanir í London
að bjóða gluggatjöld, húsgagnaáklæði og
gólfteppi með blómamynstranum hans. Við
eigum greinilega eftir að sjá þar og víðar
umheim William Morris æði á næstunni.
Áhrifa Williams Morris gætir raunar
ennþá í allri handiðn. í tilefni tímamótanna
hefur breska handiðnaðarfélagið „Crafts
Council" komið upp í sínum húsakynnum
í London sýningu þar sem, eins og víðsveg-
ar um landið, verða tekin fyrir og krufin
áhrif og hlutverk handiðna á ofanverðri
20. öld. Heitir sýningin „William Morris
Revisited: Questíoning the Legacy“. Þar
era sýnd með verkum Morrisar önnur
hönnunarverk og farið ofan í áhrifin. Sú
sýning verður opin til 30. júní.
Þessi rithöfundur, brautryðjandi og
framkvöðull samtaka um handiðnir, “Arts
and Craft Movements", bjó með fjölskyldu
sinni í 18. aldar húsi í austurhluta London
1848-56. Síðan 1950 hefur þetta hús verið
Ljóðið er birt t tilefni 100. ártíðar Williams Morris, 1834-1896, sem minnst er
sérstaklega ( þessu blaöi og vísast hér til þess. Frá hendi Morris heitir Ijóðið
lceland first seen. Þýðandinn var Ijóðskáld og rektor I Reykjavík og þýddi hann
Ijóðið að beiðni Jóns Sigurðssonar forseta.
(LONDON er safn, Wiliiam Morris Gallery, með verkum eftir hann og félaga hans á sviði hönnunar.
opið. Þar er flnt safn, „William Morris
Gallery“, með verkum hans og félaga hans
á ýmsum sviðum hönnunar, frá bókum,
veggfóðri, húsgögnum o.s.frv. Þetta hús
er í Lloyd Park og er opið vissan tíma virka
daga og fyrsta sunnudag í mánuðinum. Það
er þess virði að skoða það líka ef maður
er lagstur í William Morris og áhrif hans
á lífstíl aldarinanr.
í rauninni ættu hönnuðir og áhugafólk
um hönnun ekki að láta þetta tækifæri
fram þjá sér fara og gera ferð til London
meðan allt þetta er á boðstólum og svo
aðgengilegt.
Epa
WILLIAM MORRIS
LANDSÝN VIÐ ÍSLAND
-Brot-
Steingrímur Thorsteinsson þýddi
Nú skoðum frá skriðdtjúgri gnoð
fer að skjótast upp nýtt land úr mar,
í austrinu tindabjörg tent
girða tómlegan fjarðsíðu hjúp,
Þaðan grádökk sig greiðir út hlíð
þar sem gróður í rindum er spar,
í vestri rís stöpulmynd stór,
þar er stilt bera skýin við djúp,
Hún er ferskeytt frá fæti til kolls,
eitthvert fomsmíði goðheims sem var,
Utast með skuggleita skör
rís hún skýsveipt og snjómerkt og grá,
Og hún lýsist af húmelding hægt,
sem að hófst núna' er deginum brá.
Hví vér héldum um sæ
og með hjörtun af löngun svo heit?
Fær það oss fullnægt að sjá
þessa fábygða, víðlendu strönd
Og þau þrúðfjöll, er þegja sem hel,
nema ef þögnínni vindurínn sleit?
Hví vér nú tiyggjum á för,
að vér tivervetna könnum þau lönd
ís þar er ríkir með ógn
og þar eldhrönn brýst foldar und reit,
Ef ei í grasdölum grám
nærri gljúfrum hins svarðskæða straums
Enn lifði forn íslands frægð
undir friðgeislum ódáins draums.
ÚTSKORNAR tréblokkir með blómamynstri sem Morris notaði til að þrykkja á veggfóðrið.
♦
I

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 15. JÚNÍ 1T