Lesbók Morgunblaðsins - 20.12.1971, Blaðsíða 23

Eyðimerkurleiðang'iir Kong Hans í áningarstað. Til fararinnar eru notaðir Citroen Meliari, sem
sérstaklega eru gerðir fyrir eyðimerkurakstur.
Oft verða hirðingjar á vegi manns. Þessi ættbálkur hafði ekki séð annað fólk í sjö mánuði. Það
er gestrisið fólk og gott og býður döðlur og kalelmjólk. Kong Hans er lengst til hægri.
aka á grjótvegi með venjuleg
an þrýsting í hjólbörðunum. —
Um leið og maður sér grjótveg
inn á að dæla lofti í hjólbarð-
ana þar til þrýstingurinn er orð
inn allt að þvi tvöfalt meiri en
venjulega, einkum ef hjólin eru
lítil.
Sé ekið í sandi, á að minnka
þrýstinginn til þess að auka
breidd hjólbarðans sem mest.
Þvi flatari sem hann er, þvi bet
ur snýst hann í sandinum. ATl-
ar þessar þrýstingsbreytingar
krefjast þess, að pumpan sé not
uð dálítið, en það er ekki nema
góð hreyfing — svo framar-
lega, sem pumpa er meðferðis
SKRIFIÐ MINNISLISTA
Dag nokkurn komum við
auga á fínan Mercedes 220 í
fjarska. f fyrstu héldum við að
þetta væru hiTlingar lengst út
við sjóndeildarhringinn, en nei,
það var raunveruleiki. Bíllinn
virtist hafa verið yfirgefinn, en
við stönzuðum til að líta á
þessa sjaldgæfu sjón í Sahara.
Bak við bilinn fundum við eig
endurna, tvo mjög unga Svía.
Þeir höfðu setið þarna i tvö
dægur þegar við komum, og
þeir voru svo máttfarnir, að
þeir gátu ekki risið upp. Fjöð-
ur hafði bilað, og trúi því hver
sem vill, — þeir höfðu engan
tjakk með sér! 1 framsætinu
tvoru þeir með splunkunýjan
Mercedes mótor, sem þeir
höfðu sóit t.il Alisir handa
féiögum sinum, sem biðu lengra
suður í eyðimörkinni. Nestið,
sem þeir höfðu haft með sér i
þessa tvö þúsund km ferð —
vatnsflaska og sardínudós —
var löngu búið. Við hjálpuðum
þeim að lyfta bílnum og kom
um fyrir tréklossa fyrir í hon
um eftir að við höföum gefið
þeim að borða og drekka. Það
sem eftir var leiðarinnar höfð-
um við samflot til endastöðvar
okkar, þar sem vinir þeirra
höfðu beðið eftir þeim i rúman
mánuð.
HRÆÐSLA ER
HÆTTULEGUST
Slöngu- og sporðdrekabólu-
efni er hægt að fá með þvi að
snúa sér til einhvers hinna ný-
byggðu sjúkrahúsa í Sahara
eða útjöðrum hennar. Sé farið
i langa ferð, geymist bóluefnið
ekki. Til þess að það haldi á-
hrifum sínum þarf það að geym
ast á köldum stað, sem getur
verið nokkuð erfitt að finna i
Sahara. Möguleikarnir á því að
verða fyrir biti eru annars til-
tölulega litlir. Á þeim þremur
árum, sem ég hef ferðazt uim Sa
hara, hef ég aðeins einu sinni
séð slöngu — og einn sporð-
dreka, og á þeim hafði ég nán
ar gætur! Ef illa skyldi fara, og
maður yrði þrátt fyrir allt fyrir
biti, er ef til vill gott að vita,
að fiest sjúkrahús gefa nú orðið
sjúklingunum taugaróandi með
ul og svefntöflur i stað bóluefn
is. Þegar maður verður fyrir
biti, hitnar blóðið mjög. Og
verði maður svo gripinn ofsa-
hræðslu ofan á aUt saman . . .
Sagt er, að flestir, sem deyja
af sporðdrekabiti, doyi úr
hræðslu, og ég held að það sé
rétt. Kong Hans var eitt sinn
biitinn af eitraðri slöngu, sem
hann hafði fengið hjá góðum
vini sínum, sem er slöngutemj-
ari. Hann fékk sér drjúgan
Sahara er ekki bara sandur og sízf af öllu flatneskja. Þar má
finna einkennilega kletta og oddh\assa tinda.
viskisopa og lagðist svo til
svefns. Þegar hann vaknaði eft
ir 24 tíma, var hann frískur
eins og nýsleginn túskildingur.
Slangan lá aftur á móti dauð á
gólfinu!
Flestar slöngur og sporðdrek-
ar i Sahara halda sig neðan-
jarðar á kalda árstimanum og
skriða ekki upp á yfirborðið
fyrr en hitinn kemst upp í 40
stig og þar yfir. Sporðdrekarn-
ir leggjast þá gjarnan undir
hlýjan stein og láta fara vel
um sig, svo betra er að fara
varlega, þegar steinum er lyft.
Sé auður sandblettur i grennd-
inni skyldi hann valinn sem
tjal'dstæði næturinnar og gang-
ið ekki berfætt um þar sem
grýtt er.
Kvöldin við tjaldbúðabálið í Sa
hara eru eitt af því, sem aldrei
gleymist. Það er langt síðan við
losuðum okkur við gastækið.
Núna söfnum við þurrum kvist
um i steppuauðninni eins og
Bedúínar gera, og á einni dag-
leið fer maður að minnsta kosti
um eitt svæði, þar sem hægt er
að safna viðarfangi á kvöldbál
ið. Gott er að hafa steikarrist,
skaftpott og kaffiketil. — ÖTlu
meiri eldunarbúnað þarf ekki.
Uppþvrottur er auðveldur. Það
má hreinþvo með sandi, sem er
betri en nokkur þvottalögur. —
Vatnið verður að spara!
Fyrir tveimur árum fundust
fjórir Þjóðverjar látnir á hinum
hættulega vegi, sem reyndar er
lokaður, frá Tit hjá Tamanrass
et til Gao í Mali. Sá þeirra, sem
lengst lifði, hafði skrifað dag-
bók með lýsingu á því hvernig
það er að deyja úr þorsta. Það
sorglegasta var, að þegar þeir
fundust, áttu þeir ennþá 15
Tátra af vatni á vatnskassanum,
sem þeir höfðu ekki munað eft-
ir!
YFIRGEFIÐ ALDREI
BÍLINN, — OG ÞÓ ■ ■ .
Samkvæmt Tögum Sahara á
maður ekki að yfirgefa bílinn,
ef hann bilar. En sé maður á
bönnuðum vegi eins og Þjóð-
verjarnir fjórir, er ekki mikil
von til að ,,einhver“ eigi Teið
hjá. Fjórmenningarnir hefðu
getað bjargað iifi sinu ef þeir
hefðu ákveðið að fara tiT næstu
vinjar. Það er hægt að ferðast
á nóttunni, eftir korti, og átta-
vita —- og auðvitað vasaljósi —
og halda kyrru fyrir á daginn
ef hitinn er of mikiTT. Ef enga
forsælu er að finna, má gera
sér tjald úr segldúk, tjald sem
er opið í báða enda, eins og
Bedúinatjöldin eru á heita árs-
tímanúm.
Það er langt á milli bensin-
stöðva í suðiirhluta Sahara, svo
nauðsynlegt er að reikna út á
kortinu hve niarga aukabrúsa
af bensíni og oliu þarf að hafa
nieðferðis. — Það kennir jafn-
vel fyrir, að uppselt sé á hin-
mn fáu bensínstöðvuni, sem um
er að ræða, og þá er ekki ann
að að gera en taka lifinu með
ró þar til næsti tankbíll keinur
að norðan. Stundum er lika upp
selt á inörkuðuiu og í búðiun.
Vrið liöfuiu orðið fyrir því að
standa á liinuni stóra niarkaði
í In Salah án þess að finna
neitt annað en fáein knippi af
púrruin. Það getur því verið
skynsanilegt að taka með sér
aukaforða að lieiinan.
En yfirleitt er hægt að reikna
með því að gómsætt, nýbakað
brauð sé á boðstólum í flestum
vinjum, dásamlegt grænmeti og
alls konar kjöimeti. Hafnið
ekki úlfaldakjötinu, það bragð-
ast ágætlega, ef það fær bara
að sjóða í þrjá eða fjóra klukku
tima. Sé allt uppurið, getum við
upplýst, að grillsteíkt eyðimerk
urrotta telst til helztu kræsinga
í Sahara!
TE VIÐ ÞORSTANUM
Sé heitt i veðri, er öráðlegt
að drekka vatn eða kóla, þvi
það eykur aðeins þoi'stann. —
Lagið heidur ríflegt magn af tei
að morgntnum og hellið því á
plastflösku eða hermanna-
flösku. Vefjið flöskuna inn í
rakt handklæði og látið hana á
hlýjan stað í bílnum, gjarnan
þar sem sólin skin á hana. Upp
gufunin veldur því, að teið vrerð
ur þægiiega svalt og betri svala
drykkur er ekki tii.
Vilji nienn liafa kalt öl ineð-
ferðis, er lia-gt að kaupa sann-
kallaðan smákæliskáp á ara-
biskuni niörknðnni, gerðan úr
itnnu geitaskinni, eða svokall-
aðan „Querl)a“. Hann er fylltur
af vatni, ölinu (helzt dósaöli)
stungið ofan í, og skimiið bund
ið fast aftan á bílinn. Eftir svo
20. desember 1971
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS23