Lesbók Morgunblaðsins - 09.06.1968, Blaðsíða 13

SKÁK
í fyrstu umferð alþjóðlega skákmóts-
ins, sem hófst á Hvítasunnudag, urðu
engin óvænt úrslit, nema helzt skák
þeirra Braga Kristjánssonar og Inga R.
Inga hafði tekizt að snúa skákinni sér
í hag, en var kominn í mikið tímahrak,
begar eftirfarandi staða kom upp.
Ingi R. Jóhannsson.
a bcde fgh
28. Bd2 Dd4?? (Sv. drottningin lokast
nú inni og á sér ekki undankomu auðið
eftir svarleik hvíts. Eini leikurinn var
28. —Db5) 29. De2 (Nú hótar hvítur
að vinna dr. með 30. Bc3) 29. — c4
(Svartiur á engin ráð til að bjarga dr..
Ef t.d. 29. - Db2 30. Bc3 Da2 31. Ra3!
og sv. á enga vörn við 32. Hal) 30. Be3
DB2 31. Bd4 c3 32. Rxc3 c5 33. Ra4 Da3
Hér féll sv-artur á tíma, en eftir 34. Hal
Db4 35. Bc3 á sv. drottningin engan
undankomureit.
Bandaríski stórmeistarinn Robert
Byrne tefldi stutta og snaggaralega
skák við Jóhann Sigurjónsson í fyrstu
umferð.
Hvítt: Robert Byrne
Svart: Jóhann Sigurjónsson
Kóngsindversk vörn.
1. d4 Rf 6 2. c4 g6 3. Rc3 Bg7 4. e4 d6
5. Be2 o-o 6. Rf3 e5 7. Be3 Rc6 8. d5
Re7 9. Rd2 Rd7 10. b4 f5 11. f3 Rf6
12. c5 f4 13. Bf2 g5 14. Rc4 Rg6? 15.
cxd6 cxd6 16. Rb5 (Svartur tapar nú
peði, en um leið hrynur staðan eins og
spilaborg, því hann fær ekkert mót-
spil.) 16. — Re8 17. Rxa7 Rh4 18. o-o
Df6 19. Rb6 Hxa7 20. Rxc8 Ha8 21 Rb6
Hd8 22. Bb5 Hf7 23. Da4 Rc7 24. Bd7
Kh8 25. Ha-cl Ra6 26. Be6 He7 27. Rc8
Hc7 28. Bb6 Hxcl 29. Hxcl Gefið.
Robert Byrne tefldi nýlega í sterku
móti í Monte Carlo og sigraði þá m.a.
sigurvegarann, Bent Larsen og gerði
'jafntefli við tvo fyrrverandi heims-
meistara, þá Botvinnik og Smyslov. Hér
fer á eftir skák hans við Botvinnik.
Hvítt: Byrne
Svart: Botvinnik
Frönsk vörn.
I. e4 e6 2. d4 d5 3. Rc3 Bb4 4. e5 c5
5. a3 Bxc3 6. bxc3 Dc7 7. Dg4 f5 8. Dg3
Re7 9. Dxg7 Hg8 10. Dxh7 cxd4 (Sama
staða kom upp í skák þeirra Tal-Bot-
vinnik í einvígi þeirra um heimsmeist-
aratitilinn 1960. Tal lék í þessatri stöðu
II. Kdl og vann í 32 leikjum. Byrne
heldur sig við gamla framhaldið, sem
virðist líka gefa góða raun). 11.
Re2 Rbc6 12. f4 Bd7 13. Dh3 (Nú hót-
ar hv. cxd4, sem fram að þessu hefur
strandað á Rxd4 Rxd4 Dx3) 13. —
dxc3 14. Dxc3 o-o-o! (Hugvitsamlega
leikið. Hvítur hefur að vísu peði meira,
en svartur hetfur gagnfæri á opnum
línum og kóngur hans er skjólbetri)
15. g3 Be8 16. Bg2 Bh5 17. Bd2 Db6
18. Hfl Kb8 19. Bf3 Bg4 20. o-o-o d4
21. Db3 Da6 22. Dd3 Da4 23 Db3 Db6
24. Dd3 Db6 25. Db3 Da5 Jafntefli.
Hvítur kemst ekki hjá því að þráleika,
því annars fær sv. frumkvæðið.
SMÁSAGAN
Framhald af bls. 11
og horfði í augu hans um leið og dular-
fullt bros lék um munn hennar. Guð
einn vissi hvernig þau voru, enda þótt
þau væru nógu saklaus á svipinn.
„O, komdu þér burtu frá þessum
fauski! Komið þið!“ kallaði hinn rétti
eigandi stúlkunnar og gekk nær, vagg-
aði, stóð gleiður, og stúlkan greip báð-
um höndum um munn sér og það glamp-
aði á augu hennar í hárlubbanum og
hún hljóp að hópnum og hvarf í hann,
og hópurinn var aftur kominn á hreyf-
ingu.
Strætisvagninn var að koma og með
því að h'laupa hátíðlega nokkur skref,
náði hann tímanlega á stöðina- Hann
steig uppí vagninn, og var hann ekki
móður? Og hversvegna fann hann til
svo óbærilegrar blygðunar? Hann borg
aði: skjögraði í sæti sitt, hneig ringlað-
ur niður á bekkinn um leið og vagn-
inn hélt áfram sinni háværu ferð. Eitt-
hvað brjálæðislegt hafði komið fyrir í
kvöld: einhverskonar firra hafði átt
sér stað.
Hann sá hin gamalkunnu hús líða
framhjá, hann hugsaði um leirinn og
pH-gildin og fór yfir niðurstöðurnar af
tilraunum sínum. Hann hafði, þegar allt
kom til al'ls, staðið sig_ vel og hefði átt
skilið betri meðferð. f huga hans var
uppgjafarákvörðun að mótast hægt og
hægt.
NÝ KIRKJA
Framhald af bls. 7
dósir hafa skilað okkur um 100 þúsund
krónum.
Við upphaf framkvæmdarinnar var
leitað til allra í söfnuðinum um hugsan-
lega aðstoð. Þeir sem ekkert vildu sinna
því, hafa verið látnir í friði, en margar
fjölskyldur gefa eitthvað fast mánaðar-
lega, 100—400 krónur. Af þessu sést, að
Bústaðakirkja er ekki byggð með ríkis-
framlagi, sem dregið væri frá vegum og
sjúkrahúsum, heldur er þetta fram-
kvæmd safnaðarins, unnin af sönnum
áhuga.“
En það er vissulega mikið ógert. Miðað
við núverandi verðlag er áætlað að
kirkjan og safnaðarheimilið kosti full-
búin 18 milljónir. Þá vantar ennþá 12
milljónir. Nú liggur fyrir tilboð um að
gera safnaðarheimilið fokhelt fyrir 1.1
milljón. f sumar er ætlunin að afla
þess.sem á vantar að við eigrum fyrir
þeirri framkvæmd.
Næsti áfangi þar á eftir verður að inn-
rétta kirkjuna, en hvenær hún verður
tekin í notkun er ekki víst. Varla tekur
minna en tvö ár að ljúka því sem
þarf og séra Ólafur segist vona, að það
verði ekki meira en fimm ár.
Ef það er rétt sem segir í kvæðinu, að
sá sé á framfaravegi, sem hefur fengið
örvandi hönd æskunnar í lið með sér,
þá þarf séra Ólafur og söfnuður hans
engu að kviða. Það ótrúlega hefur átt
sér stað í Bústaðasókn, að stærsti hluti
kirkjugesta er unglingar á aldrinum 13—
18 ára, og hver hefði trúað því?
GS.
'Aukinn öryggisbúnaður í flugvélum.
Þegar flugvél hlekkist á í flugtaki
eða lendingu, getur oltið á sekúndum,
hvort farþegarnir komast heilir á húfi
út, eða hvort þeir verða reyk og eldi
að bráð.
Rannsóknarnefnd, sem sett var á lagg
irnar eftir slysin á Boeing 727 í Banda-
ríkjunum 1965, komst að þeirri niður-
stöðu, að áhöfn og allir farþegar hefðu
verið lifandi eftir að vélin hafði stað-
næmzt á jörðu. En fáum augnablikum
síðar höfðu 43 látizt af völdum reyks.
Margt bendir til þess, að flestum hefði
inátt bjarga, ef reykvarnir hefðu verið
fyrir hendi.
Nú hefur einn úr rannsóknarnefnd-
inni, Ernest McFadden, eðlisfræðingur
fundið upp hándhæga og fljótvirka
reykgrímu, sem ef til vill verður not-
uð í farþegaflugvélum til að bæta ör-
yggi. Griman er í rauninni hauspoki úr
gagnsæu gerviefni. Það heitir plyimide
og þolir feiknarlegan hita án þess að
brenna eða bráðna. Snúra herðir pok-
ann að hálsinum og farþeginn á að
hafa nægilegt loft frá þrem og upp í
átta mínútur. Tilraunir hafa verið gerð-
ar með þessar nýju reykgrímur. Þær
voru geymdar í poka aftan á sætunum
og frá því merki var gefið um hættu,
hefur tekizt að láta alla farþegana festa
á sig reykgrímuna og koma þeim út úr
flugvélinni á 1.30 mínútum.
Kaupmannahöfn
Framhald af bls. 9
magnslampar þeir, er hanga
þar til og frá, allt í hvítu skín-
andi töfraljósi. Þrýsti gestirnir
með fingri sínum á ofurlítinn
fílabeinshnapp í veggnum,
kveða við bjöllur í öðrum enda
hússins og að vörmu spori skýt-
ur upp kjólklæddum og upp-
stroknum þjóni og bíður hann
skipana gestsins kengboginn af
kurteisi. Fer hér líkt og segir
í „Þúsund og einni nótt“, er Al-
addín strauk töfralampa sinn.
Eins og líkindum ræður er allt
rándýrt á húsum þessum, og
koma hér að staðaldri þeir
einir, er vel eru efnum búnir.
Þá eru aðrir veitingastaðir
meðalstéttum ætlaðir: standa
þeir feti neðar hvað skraut
snertir og er verð þar skaplegt
á mat og drykk. Héðan má
rekja sporið niður á við, gesta-
stofan færist niður í kjallar-
ann og kjallarinn verður dýpri
og dýpri og myrkari og myrk-
ari. Loks er drykkj ustofan orð
in að kolsvartri kytru með
sand á gólfi og gengur þar
rauðeygður og bláþústaður
brennivínsberserkur um beina.
Dettur manni ósjálfrátt í hug
svartiskóli og sjálfur djöfla-
höfðinginn. Gestir þeir er að
garði koma eru byrstir og brúna
þungir, rámir og hásraddaðir,
rifnir og tættir, klipnir og klór
aðir og alloftast með eitt eða
tvö glóðaraugu. Þykir ráðlegast
að eiga sem minnst mök við þá,
og verður það mörgum mannin
um, að hann fagnar því stór-
um, að sleppa heill á húfi upp
úr jarðhúsum þessum, eigi síð-
ur en lærisveinar fögnuðu því
fyrr á öldum að sleppa úr
svartaskóla.
Svo kann nú mörgum að virð
ast, sem þessi aragrúi af gilda-
skálum bendi til þess, að Danir
séu drykkjumenn miklir, og
verður það varla úr skafið. Þó
ber þess að gæta, að allur þorri
ókvongaðra manna, er eigi lifa
í foreldrahúsum, neyta máltíða
sinna á veitingastofunum: er
það jafnvel eigi sjaldgæft, að
nýgift hjón neyti þar miðdegis-
verðar síns og þykir það um-
sviifaminnst.
Flestum drykkjuhúsum er
lokað um miðnættisbilið, en þó
eru nokkur, er opin standa
fram yfir þann tíma. Verður
það mörgum manninum fyrir,
er aðrir sómamenn ganga til
hvílu, að hann leitar í faðm
þeinra, er öllum stendur opinn
og öllum heitir svölun og hress
ingu eftir strit og armæðu dags
ins. Það sem framar öllu öðru
veitir stöðum þessum einkenni-
legan blæ, er það, að hér safn-
ast fyrir eigi eingöngu karl-
menn, heldur og stórhópar af
konum þeim, er um kvöldleyt-
ið rölta um strætin til mann-
fanga. Þegar stigið er inn í
hús þessi, verða jafnaðarlega
fyrir augum allmargar stofur,
hver fram af annari, og standa
dyr allar opnar á milli. Yfir
öllu hvílir kafþykkur reykjar
mökkur, er eykst með hverri
stundu, því allir sitja þargest-
ir, bæði karlar og konur, með
vindla í munni og blása frá
sér reykjarstrókunum allt
hvað af tekur. Fram með veggj
um standa borð við borð og
sitja þar menn og konur, sveip
uð reykjarblæjunni eins og
bylgjandi faldi, og drekka tví
menning. Lætur kvenþjóðin
eigi sitt eftir liggja, en tví-
hendir ótt og títt stórar og víð
ar mjaðarkollur og kneyfir út.
Á milli teyganna gengur á
kossaflensi eða rifrildi, og ger-
ast þar bæði menn og konur
ölvuð. Jafnharðan og nýjagesti
ber að og þeir hafa tyllt sjer
niður og dreypt á miðinum,
koma þar kvensniftir steðj-
andi, ávarpa þá kumpánlega,
mælast ófeimnislega til að fá í
staupinu og gera sig jafnvel
stundum svo heimakomnar, að
þær tylla sér steinþegjandi á
lcné þeim og reka að þeim
rembingskoss. Er eigi laust við
að sumir kalli þetta flennuskap
eigi sízt þeir, er nýkomnir eru
heiman af Fróni. Heldurþessu
athæfi þannig áfram til þess er
lokað er. Fer margur unglingur
inn héðan út með þungt höf-
uð en létta pyngju, í fylgd
með einhverri kvensniftinni
og situr eftir næsta dag með
sárt ennið og mórauða sam-
vizkuna.
Alloftast ganga menn nú til
sængur, en títt er það og, að
vígamóður komi í suma, og
ganga þeir á stundum berserks
gang um strætin og bölsótast
þar til lögreglan nær taki á
þeim og varpar þeim í dýflissu
eða rekur þá heim. Stundum
fer og svo, að hjónaleysi þau,
er á drykkjustofunum sitja,
verða saupsátt, er út á strætið
kemur, og snýst þá tvímennings
drykkjan í áílpg og illdeilur,
er eigi aðeins leiðir af sér
glóðaraugu og margs kyns
meiðsli, heldur og þungar sekt-
ir.
Ykkur kann nú ef til vill,
góðir hálsar, að virðast svo
sem allit þetta sé lítils um vert,
og sumt hvert þess efnis, að
réttast væri að fella það und-
an. En eigi er því svo varið
að minni hyggju. Þetta er sú
hlið Hafnarlífsins, er fyrstverð
ur fyrir, og segja verðurhverja
sögu sem hún gengur.
9. júní 1968
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 13