Lesbók Morgunblaðsins - 07.05.1967, Blaðsíða 15

Á
es'Iersdium
bóka-
matkaði
Nýjar Penguin-bæknr:
Koads to Ruin. The Shocking
History of Social Reform. E.S.
Turner. Penguin Books 1966. 5/—
í þessari bók bregður höfund-
urinn upp nokkrum myndutp úr
baráttu manna og kvenna gegn
ýmiskonar óréttlæti sem okkur
þykir nú á tímum fráleitt en
kostaði mikla baráttu að af-
nema á síðustu öld. Höfundur-
inn sem er blaðamaður ;g rithi'f
undur, segir hér frá nokkrum
þáttum þessarar baráttu. Hér eru
kaflar um baráttuna fyrir stytt-
ingu vinnutíma barna á laugar-
dögum, úr tólf timum í níu tima,
og áíramhaldandi baráttu fyrir
enn meir; styttingu. Einn kaflinn
er um baráttu gegn sölu áfengra
drykkja til barna, en drykkju-
skapur barna og unglinga var
orðinn áberandi á Englandi; mik-
111 i skuggahverfum borganna
strax á tyrri hluta 19. aldar. Það
var algengt að sjá krakka þvæl-
ast um dauðadrukkna á kránum
og ekki var óalgengt að börn
dæju úr ofdrykkju, síðasta dæm-
ið sem höfundur nefnir er frá
1908. Höfundur ræðir nokkur
önnur dæmi úr mannréttinda-
baráttunni. Þetta er merkileg
bók en höfund» hættir til lang-
dreginna útlistana og málaleng-
inga, sem orsakast líklega af
mikilli ritgleði hans, og spillir
þetta bókinni.
British History in the Nineteenth
Century and After: 1782—1919.
G M. Trevelyan Penguin Books
1965 8/6
Þessi bók er eftir höfund „Illu-
strated English Social History"
og margra fleiri bóka. Hánn er
meðal merkustu sagnfræðinga
sem nú eru uppi. Bókin kom
fyrst út 1922 og í endurskoðaðri
útgáfu 1937. Þetta tímabil, sem
bókin spannar, er mesta breyt-
ingatímabil sem orðið hefur á
England: og víðar. IðnaðarbyR-
ingin og allt, sem henni fylgdi,
gjörbreytti þjóðfélaginu og ge-ði
England að mesta veldi heims.
Höfundur segir 1 formála, að æll-
an sín hafi verið að setja saman
auðlesna bók, bar sem allt varri
að finna sem máli skipti um sögu
Englands þetta tímabil, og það
hefur honum tekizt. Bókaskrá,
tímatalstafla og registur fylgja.
D. H. Eawrence: England, My
England — The Plumed Ser-
pent — The White Peacock.
Penguin Books 1966.
Lawrence áleit kynferðislífið
lykilinn að allri mennskri hegð-
un. Fáir höfundar eru gæddir
slíku sálfræðiiegu innsæi og
næmleika fyrir umhverfi og
fólki. Sumir álita hann merkast-
an enskra rithöfunda og enginn
neitar þvi að hann sé með þelm
merkari, þrátt fyrir prédikanir,
dulspekiþrugl og heiftarfulla
andúð á ýmsum stofnunum, sem
hann áleit fjandsamlegar sér. í
einni oiantalinna bóka gætir
nokkuð áhrifa frá Nietzsche
(The Piumed Serpent). Hann
lýsir þar „manninum", manns-
hugsjón sinni. Sagan gerist i
Mexíkó, þar sem aðalpersónan,
Kate, kynnist frumstæðri nátt-
úrudýrkun og dularmögnuðum
helgisiðum. „The White Peacock"
er æskuverk og ein af fyrstu bók
um hans og þar lýsir hann ýms-
um sem koma við sögu í æszu
hans. Hann breytir aðstæðum i
þessari bók á þann hátt, að það
spillir bókinni, svo að hún verð-
ur ekki eigin saga eins og „S >ns
and Lovers". Bókin hefur þrátt
fyrir þetta gildi í sjálfri sér og
sem heimild um afstöðu Law-
rence til æsku sinnar. í fáum
bókum giittir sxýrar í stéttarvit-
und hans og _ þessari, þar lem
hann reynir aó tosa lágstétrar-
fólki upp í millistétt og lýsir bví
síðan sem millistéttarfólki. „Eng-
land, My England" er smásögu-
safn um eftirlætisefni höfundar,
baráttu kynjanna og samdrátt
Fyodor Dostoyevsky: The
Gambler — Bobok — A Nasty
Story. The Penguin Classics.
Translated with an Introduction
by Jessie Coulson. Penguin
Books 1966. 5/—
Fyrsta sagan í þessari bók var
skrifuð á þremur vikum til þess
að höfundur gæti staðið við
skuldbinaingar sínar við útgií-
anda sinn. Fjárhættuspilarinn er
talinn með merkari novelettum
höfundar Hann vissi hvað pað
var að vera haldinn spilafíkn-
inni, þess vegna er sagan að
nokkru sjálfslýsing. Um leið og
hann vai að skrifa þessa sögu.
vann hann að , Glæpi og refs-
ingu“, og á þesrum þremur vik-
um kynntist hann tilvonandi
konu sinni, Önnu Grigorévnu
Snitkinu. Bobok eru samræður
í kirkjugarði og síðasta sagan
er ein af elztu og beztu smásög-
um hans.
Hemingway: Green Hills of
Africa — Across the River and
Into the Trees — The Torrents
of Spring — The Fifth Column
— A Moveable Feast. Penguin
Books 1966.
Penguin-útgáfan gefur nú út
þessar fimm bækur Hemingways.
Útgáfan byrjað: snemma að gefa
út verk Hemingways í vasabrots-
broti; „A Farewell to Arms“ var
önnur bókin, sem forlagið hóf
starfsemi sína með. Síðan hefur
það gefið út aliar bækur Hem-
ingways ‘ vasabókabroti. Enginn
höfundur hefur haft slík áhrif
á nútímabókmenntir sem Hem-
ingway; fáir höfundar eru eins
mikið lesnir og engir hafa 'jáð
betur tímabilið milli heimsstyrj-
aldanna en hann. Örlög hans
hafa orðið mörgum tilefni til
margvísiegra bollalegginga og
bókaskrifa og verða það sjálf-
sagt enn nokkurn tíma.
The Bolshevik Revolution 1—3.
A History of Soviet Russia.
E.H. Carr. Penguin Books 19G6
28/6
Höfunaurinn hlaut menntun
sína í London og Cambridge.
Hann hefur starfað við hás'cóla
síðan 1936 og var auk þess Xö-
stoðarritstjóri „The Times“ á ár-
unum 1941—46. Hann hefur sett
saman nokkrar bækur varðandi
stjórnmálasögu og sagnfræði.
Mesta verk hans er þetta rit og
áframhald þess, Saga Sovét-
Rússlands, sem út hefur komið
í átta bindum. Þetta er örugg-
asta og jafnframt viðamesta rit,
sem birzt hefur á Vesturlöndum
um þessi efni. Þessi bindi ná
yfir tímabilið 1917—23. í fyrsta
bindinu segir höfundur sögu
kommúnistafiokksins 1898—
1917 og þeirra deilna, sem áttu
sér stað innan flokksins og
mörkuðu atburðina 1917. Síðan
rekur hann atburðina sem ollu
valdatöku flokksins og á hvern
háti flokkurinn snérist við lausn
þeirra vandamála upplausnar og
sundrungar.sem leysa varð. Ann-
að bindið fjallar einkum um
efnahagsmál ríkisins og um þær
aðferðir sem gripið var tU, til
þess að rétta við efnahag og at-
vinnuvegi landsmanna. Þriðja
bindið jekur ástæðurnar fyiir
utanríkispólitík Sovét-Rúss.a ids.
f þriðja bindinu er bÓKaskrá
fyrir allt verikð Registur fylgir
hverju bindi.
New Horizons in Psychology.
Edited by Brian M. Foss.
Penguin Books 1966. 7/6
Höfundurinn las stærðfræði og
eðlisfræði við háskólann í Cam-
bridge, síðar sálai'fræði við há-
skólann í Oxford og hefur hel»-
að sig þeirri grein. Hann hefur
skrifað íjölda greina um þe>si
efni og gefið út nokkrar bækur
um viðbrögð og hegðun korna-
barna. Þessi bók er safn greina
um hin ýmsu svið sálfræðinnar
eftir ýmsa sálfiæðinga. í þessum
greinum birtist staða sálfræðinr.-
ar nú á dögum og einnig /ísir
að væntanlegri þróun hennar á
næstunm Bókin er sett saman að
frumkvæði Penguin-útgáfunnar.
The Earliest English Poems.
Penguin Classics Translated and
Introduced by Michael Alexand-
er. Penguin Books 1966. 4/6
í þessari bók eru kaflar merk-
ustu engilsaxnesku kvæðama
þýddir á nútímaensku. Hér eru
teknir kaflar úr Beowulf, The
Wanderer og The Seafar-r.
Ágætir formálar fylgja og gefur
útgáfan góða hugmynd um ágæfl
þessara gömlu kvæða og smekk
skálda þeirra.
7. maí 1967-
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
15'