Lesbók Morgunblaðsins - 20.03.1955, Blaðsíða 10

166
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
En það vildi Kali Beg ekki. Hann
skorti aðallega hesta og úlfalda,
og hann vildi endilega borga þá
með kindum, enda þóU sauðfjár-
eign hans væri miög farin að skerð-
ast. Og svo sömdu þeir um þetta
á þann hátt. sem Kezakka er siður,
og verður hér að Krsa bví, vegna
þess að samninna aðfprðin er v>st
alveg einstök í s'nni röð. Þeir byrj-
uðu á bví að velia sér miðlara, og
svo settust beir þrír niður hlið við
hlið, og miðlarinn í miðið. Hann
hélt í hendur þeirra, þó bannig, að
hendurnar sáust ekki, því að þær
voru dregnar langt inn í hinar
löngu og víðu ermar. Með ákveðn-
um hreyfingum fingranna gerir
svo kaupandi tilboð sitt, og miðl-
arinn kemur því á framfæri við
selianda með sérstökum fingra-
hrevfingum Á sama hátt tilkvnnir
srljandi skilmála sína, og þannig
gengur þetta og enginn þeirra mæl-
ir orð af munni. Kazakkar segja
að með þessu móti sé hægt að kom-
ast hjá alls konar þrasi og smá-
munum þegar verið er að semja.
Og þeir Hussein og Kali Beg voru
heldur ekki lengi að koma sér sam-
an um kaupin.
Leiðir flóttamannanna skildu
þarna aftur. Kali Beg hélt kyrru
fyrir í Timurlik um veturinn, en
Sultan Sherif og Dalil Khan héldu
til Taimar Nor og höfðu þar vetur-
setu.
„Sumarið er sem himnaríki, en
veturinn sem víti“, segir málshátt-
ur hjá þeim. Og þessi vetur varð
harður. með miklum áfreðum, svo
að jarðbönn voru, og flóttamenn-
irnir urðu að slátra miklum hluta
fjár síns. Vissu beir vsrla hvað þeir
áttu að gera við alU þetta kjöt, svo
að þeir lifðu í „vellvstingum
praktuglega“ um hr'ð, átu kjöt viC
kjöti og gerðust feitir. En þegar
því var lokið, kom skorturinn,
hálfu verri en áður.
Snemma vors 1951 gerðu komm-
únistar árás á Kali Beg, meðan
hann var enn hjá Timurlin. Menn
hans fengu engri vörn komið við
gegn fallbvssum beirra og vélbvss-
um og urðu að flva sem hraðast
til bess að forða lífinu.
Þegar hér var komið frásögninr.i,
tók Milya, yngsta kona Kali Beg
til máls:
— Karlmennirnir höfðu allir far-
ið á mót' óvin'in'im til bess að her'-
ast við há op í búðunum voru ekki
aðrir en knnur ng hörn. AHt í einu
sáum við óvinalið stefna til búð-
anna. Knnurnar gripu þegar ung-
börn sín og hlupu sem hraðast til
hestanna. Eg varð einna seinust á
bak og hesturinn fæMist, því að
kúla frá óvini særði hann. Eg sá
lítið barn standa grátandi úti fvr-
ir einu tjaldinu. Mér tókst að stýra
hestinum þangað, beygði mig nið-
ur og greip barnið og setti fvrir
framan mig. Kúlur þutu um okk-
ur og fjórar þeirra rifu klæði mín,
og ég var mjög hrædd. Til allrar
hamingju var hesturinn eldfljótur
og mér tókst að komast undan óvin-
unum og upp í fjöllin. Þar hitti ég
Suleiman, ungan mann, sem gætti
fjár. Eg sagði honum hvað skeð
hafði, og svo þeystum við bæði til
búðanna aftur, og fórum skemmstu
leið. Við vissum að óvinirnir
mundu koma þangað aftur til þess
að ræna. Við fundum tvær vél-
bvssur, sem þeir höfðu skilið eftir,
og við komum þeim þangað sem
afdrep var.
Óvinirnir komu, eins og við höfð-
um gert ráð fyrir, og þeir héldu
að búðirnar værii mannlausar. Það
sló því heldur en ekki felmtri á
þá, er Suleiman hóf skothríð á bá.
Hann skaut sem ákafast og ég hlóð
aðra byssuna á meðan hann skaut
Úr hinni. Þannig vörðumst við óvin-
unum í fimm klukkustundir. Þá
komu menn okkar og óvinirnir létu
undan síga. Maðurinn minn sagði
að ég hefði verið snarráð og hug-
prúð og að ég hefði bjargað tjald-
búðunum. En þessum degi gleymi
ég aldrei.-----
53 P P
Eftir þetta voru tialdbúðirnar
teknar upp og fóikið flýði í áttina
til Tibet. Þegar hinn hópurinn
hevrði um ófarir Kali Peg. tók
hann sig begar upp og lagði á stað
nnp í-fiöilin og stefndi tii Kunltom-
ckarðan"i. Þar var hvergi gras og
fénaður heirra horaðist niður ng
margt drapst. En fólkið leið ekki
sknrt. bví að barna var nóg um
veiðidýr. Og þar sem þeir höfðu
nóg kiöt, datt þeim í hug að kenna
reiðbestunum sínum að eta kjöt og
hiarga þeim þannig frá hordauða.
Þri*a tókst. En þarna uppi í fjöll-
ímnm veiktust. margir af hinni svo-
kölluðu „fjallaveiki." Hún bvriar
með svima, máttlevsi og uppköst-
um. Margir menn létust úr þessu
áður en þeim tókst að komast til
Tibet.
Þegar þeir höfðu ferðast tíu daga
um Tibet, sáu þeir allt í einu flokk
manna, og reyndist þetta vera Kali
Beg og þeir sem komust af með
honum. Varð þar heldur en ekki
fagnafundur og þóttust þeir hafa
heimt Kali Beg og menn hans
úr helju. Þar var líka Hussein Taiji
með menn sína. Honum hafði ekki
litizt á að verða eftir. Kali Beg
hafði sjö sinnum orðið fyrir árásum
frá útsendurum kommúnista á leið-
inni. í þeim árásum hafði hann
misst 42 menn fallna, 22 höfðu dá-
ið úr fjallaveiki og sjö horfið. En
á allri leiðinni missti hann 3000
fjár, 200 nautgripi, 73 hesta og 145
úlfalda.
Þeir skiftu nú liði aftur. Delil
Khan slóst í för með Kali Beg, en
þeir Hussain og Sultan Sherif fóru
aðra leið. En þótt þeir væri komn-
ir inn í Tíbet borðu þeir ekki að
fara alfaraleiðir, vegna þess að
kommúnistar höfðu þá sent lið