Lesbók Morgunblaðsins - 20.03.1955, Blaðsíða 9

•— gpjsManpgig
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
r
165
Kali Beg
j w og hesturinn hans
og Osman Batir vera höfðingjar og
herstjórar fyrir liðinu. En hvorug-
um þeirra entist aldur til að gegna
því ábyrgðarstarfi.
Fram í miðjan apríl gekk allt
sinn vana gang. En þá gerðu komm-
únistar skyndilega árás. Njósn barst
af þessu nógu snemma til þess að
konur og börn gæti flúið upp til
fjalla og ráku þau kvikfénaðinn
á undan sér. Svo komu hermenn-
irnir í brynvörðum bifreiðum með
fallbyssur og gnægð skotfæra. Kaz-
akkar voru ekki hræddir að berj-
ast, þótt við ofurefli væri að etja
og þeir hefði ekki annað vopna en
riffla. Þeir æptu heróp og þeystu
á gæðingum sínum fram á móti
innrásarhernum. En hvað megnuðu
þeir móti fallbyssum og hríðskota-
byssum? Þeir voru brytjaðir nið-
ur. Rúmlega 12.000 féllu og þá gaf
einn foringi þeirra skipun um und-
anhald. Þeir dreifðust um fjöllin í
smáhópum. Janin Khan var tekinn
höndum, fluttur til Urumchi og
þar var hann tekinn af lífi 1951.
Tveimur mánuðum seinna náðu
kommúnistar einnig í Osman Batir
og tóku hann af lífi.
Tveir synir Janins Khans kom-
ust undan, Mezhit og Delil Khan.
Þeir slógust í fylgd með Sultan
Sherif og nú var hinu dreifða flótta-
mannaliði safnað saman. Urðu þeir
nú ásáttir um að reyna að komast
til Tibet. Leiðin lá yfir sanda og
hásléttur og það var ekki unnt að
fara nema hægt, vegna kindanna
og nautgripanna, sem þeir ráku á
undan sér. Þeir urðu því fyrir sí-
felldum árásum skæruflokka
kommúnista, sem sendir voru til
að elta þá. Og það var aðeins að
þakka hugrekki flóttamannanna
og hinum ágætu hestum þeirra, að
nokkur skyldi komast undan. Menn
voru stöðugt á verði til þess að
bægja árásarliðinu frá, en kon-
urnar urðu að sjá um allt annað,
tjalda í áfangastað, taka upp tjöld-
in að morgni, binda farangur í
bagga og láta þá upp á úlfalda og
hesta.
□ □ □
Þegar fram á sumarið kom lá
leið þeirra um eyðimörk og sanda
og þar ætluðu sandstormarnir að
gera út af við þá. Þeir komust til
Makhai, en þá leizt þeim ekki ráð
að halda lengra í þá átt, svo að
þeir sneru vestur á bóginn og var
nú ferðinni heitið til Timurlik. Þar
var Kazakka höfðingi, sem heitir
Hussain Taiji og hafði hafst þar
við um mörg ár. Bjuggust þeir við
að geta fengið hjá honum kvikfó
í þau skörð er þar höfðu höggvist
í, því að fé þeirra hafði hrunið
niður á ferðalaginu.
En er þeir komu þangað var þar
kominn annar hópur flóttamanna,
undir forustu Kali Beg. í þeim hópi
voru um 50 fjölskyldur. Þær höfðu
áður átt heima í grend við Ur-
umchi, höfuðborgina í Sinkiang. En
þegar þær fréttu um hvernig komm
-únistar hefði strádrepið Kazakka
hjá Barkol, biðu þær ekki boðanna,
heldur tóku sig upp og lögðu á
flótta suður á bóginn. Höfðu þær
lent í jafnvel enn meiri hrakning-
um og þrautum heldur en þeir
Sultan Sherif, því að leið þeirra
lá eingöngu um fjöll og eyðimerk-
ur. Þeir þorðu ekki að fara venju-
lega leið, því að þeir þóttust vita
að kommúnistar mundu hafa fyrir-
sát við öll vatnsból. Menn og
skepnur dóu úr þorsta og svo mjög
þrengdi þorstinn að þeim, að
stundum slátruðu þeir hestum og
kindum til þess að fá blóðið úr
þeim að drekka.
Það varð fagnafundur þegar
þessir tveir flóttamannahópar hitt-
ust, og Hussain Taiji sagði undir
eins að þeir gæti fengið hjá sér
allar þær kindur, kýr, hesta og
úlfalda, sem hann mætti missa, og
vildi ekki taka neina borgun fyrir.