Lesbók Morgunblaðsins - 20.03.1955, Blaðsíða 4

160
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
an þessum 6 rdl. að greiða sektar-
gialdið f,?rir hann. Það fór nú allt
út um þúfur.
RitaV nú biskun rJunnsrí nró-
fasti Pálssvni np pkvrir hninn
frá málsvövtnm. Sepir h^nn aft »ú
sé svo knmið, að hann muni ekH
mæia með hví að pprs ólofnr f?i
neitt prestaknll. Leppn'r b'>nn nrn-
fasti SVO ráð. hvprnip hnnn pi rri
að fara mnð m?1;s TTann skidi
fvrst bióð° oprq Ó'rti að <trpiða
sekt ,en viÞ’ h',nn bað ekki. bá
skuli lönsæk’a hann ncr dæma
hann frá nrestsnmbætti fvrir
brotthdann. En nrófastur biiðraði
sér hiá því að taka málið fvrir,
og féll það síðan niður með sam-
þykki biskups, þótt honum líkaði
það illa og byggist ekki við því
að séra Ólafur mundi neinu góðu
launa.
Þess má hér geta, að Biarni
Pálsson landlæknir var á Bessa-
stöðum er þeir ræddust við biskup
og prestur. Og að beiðni biskups
gaf hann var vottorð um það, að
séra Ólafur væri ekki með öllum
mjalla.
PRESTUR VILL SIGLA
í þessari ferð fór séra Ólafur til
Magnúsar amtmanns Gíslasonar og
bað hann um vegabréf til Kaup-
mannahafnar fyrir sig, konu sína
og börn. En amtmaður neitaði hon-
um um það.
Næsta sumar kom séra Ólafur til
Alþingis. Var Ólafur Stefánsson þá
orðinn amtmaður. Skrifaði séra
Ólafur honum þá tvö bréf (5. og
14. júlí) og bað um vegabréf. í
bréfum þessum getur hann um
hversu mikinn hrakning og órétt
hann hafi orðið að þola, einkum
af Magnúsi sýslumanni Ketilssyni
í hringsmálinu, Hvolsmálinu o. fi.
og kvartar um þá ósanngirni Magn-
úsar amtmanns að vilia ekki láta
sig fá vegabréf. En Ólafur amtmað-
ur neitaði honum um vegabréfið.
Þá sendi séra Ólafur beiðni til
konungs og aðra til Rentzau stift-
amtmanns og bað um vegabréf
f”rir aíg og fiölskvldu. fÞess má
bór geta, að haustið áður hafði
ba”n roTmf að knmast utan fvrir
pnr^ion brátt Þ’nr bann amtmanns,
p-i fpt-k b,"'rfli íar. on kenndi b°nn
fsóT-orni .Tónccvn; sýslumanni Ey-
fir«;n<m nm b”ðT.
f bré^'mi t’1 Ra.ntzau kærir hann
ÓTaf sfift'’mtTnrn fvrir það, að
b'inr> ckub pkki bafa yoítf sér
vpfp'brét. on krpfst boss að honu.m
vprði stp-fnf fvrir bæstarétt út af
bpssu. Rnvr bann svn Rantzau hvort
hann vilii ekki, meðan tími sé til,
láta sig ná lögum. og segir að ef
hann gæti ekki skyldu sinnar í
þessu efni, þá fái hann, svo sann-
arlega sem Jehova lifi, einhvern-
tíma að komast að raun um, að 82.
sálmur Davíðs standi í fullu gildi
og hafi sín áhrif. (Rekið réttar
bágstaddra og föðurlausra, látið
hinn volaða og fátæka né rétti sín-
um; bjargið bágstöddum og snauð-
um, frelsið þá af hendi óguðlegra.
Sálm. 82).
Jafnhliða þessu ritaði amtmaður
stiftamtmanni og spvr hvort hann
eigi að verða við beiðni séra Ólafs;
maðurinn sé óður í öllu látæði sínu
og allri breytni og muni siglingin
aðeins verða honum til kostnaðar
og löndum hans til lítils sóma.
Stiftamtmaður svaraði því. að rétt
hafi verið að neita séra Ólafi um
vegabréf, og konungur vilji alls
ekki fá hann til Danmerkur.
Þetta tilkynnti amtmaður séra
Ólafi með bréfi 26. júní 1768 og
jafnframt að synjað hefði verið
kröfu hans um að stefna amtmanni
fyrir hæstarétt, og ennfremur að
neitað hefði verið beiðni hans um
að fá að stefna koparhringsmálinu
fyrir hæstarétt og fá þar giafsókn.
Þegar séra Ólafur fekk þetta
bréf, varð hann hamslaus af bræði
í garð amtmanns og kenndi honum
um að öllum óskum sínum hefði
verið hafnað.
APSÚGITR AD AMTMANNI
Séra Ólafur reið t'1 ATbingis
1768 og rrpr-ði þar aðs T að ?mt-
mmni í búð hans. Segir séra Guð-
Rvpinsson svo frá hví í
V',trsfiarðpronnál. að inni í búð
?mtm'inns h?fi nrpstur tekið unn
r<>nn!>1'r|íf og otað að amtmanni. en
Jón Ólafsson varalögmaður hafi
prírtið um har>d1ppp nrests oe síðan
bafi menn náð hnífnum af honum.
Esnób'n segir að þetta hafi verið
14. iúlí og hafi prestur ráðizt að
amtmanni í margra manna viður-
vist „með stórillindum og heiting-
um, kvaðst skyldu hafa líf hans á
þessu sumri, eða liggja dauður ella,
og lézt hafa ætlað sér það lengi er
nú skyldi fram koma. Var vottað
að þá hefði hann flett kápu frá sér
og gripið til buxnavasa, sem leit-
andi verkfæris. Var hann tekinn
og fundust á honum tveir hnífar“.
Séra Ólafur var nú gripinn og
afhentur Brynjólfi sýslumanni Sig-
urðssyni í Árnessýslu og skyldi
hann láta tvo menn gæta hans nótt
og dag, þar til þetta mál væri út-
kljáð.
DÆMDUR FRÁ PRESTSKAP
Daginn eftir að þetta skeði var
haldinn prófastaréttur á Alþingi
og þar var séra Ólafur dæmdur
frá prestlegu embætti, bæði fyrir
hneikslið í Hvolskirkju og árásina
á amtmann.
Síðan barst biskupi fyrirspurn
frá amtmanni um hvað ætti að gera
við séra Ólaf. Svaraði biskup því
svo (17. júlí) að hann teldi séra
Ólaf ekki með réttu ráði. Væri rétt-
ast að skipa honum góðan málsvara
þar á þinginu og kæmi málið fyrir
yfirrétt, en síðan væri hann sendur
til Kaupmannahafnar og þar kæmi
mál hans fyrir hæstarétt. Annars
kvað biskup þetta ekki koma sér