Lesbók Morgunblaðsins - 20.03.1955, Blaðsíða 8

164
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
FLÓTTAMENN FRÁ KlNA
JIVAÐA þjóð er Kazakkar? Þeir
eru afkomendur hirðingja, sem
um 2000 ára skeið lifðu á faralds-
fæti með hjarðir sínar. Þeir eru
afkomendur Tyrkja og Mongóla.
Eitt af sovét lýðveldunum er við
þá kennt, og nær það frá Kaspia-
hafi austur að Kína og nefnist
Kazakh sovét socialist Republik.
Þar búa enn nokkrar milljónir
þeirra. En þeir áttu einnig heima
í Kína og voru fyrir nokkru tíundi
hlutinn af íbúunum í Sinkiang, sem
er vestasta fylkið í Kína. Þegar
kommúnistar lögðu þetta hérað
undir sig árið 1949, kusu margir
Kazakkar fremur að flýa land, en
búa við ofríki kommúnistastjórnar- _
innar.
Einn af höfðingjum þeirra, sem
komst alla leið vestur til Kashmir,
heitir Kali Beg. Einu sinni sem oft-
ar var ég boðinn í tjald hans á há-
sléttunni í Kashmir og þangað
komu þá einnig aðrir höfðingjar
og ungir menn af þjóðflokknum.
Hellirigning var úti og vér sátum
í tjaldinu allan daginn við ágætar
veitingar. Og þá var mér sögð sag-
að sú hafi ekki verið tilætlan hans,
heldur að verðlauna unga vísinda-
menn, efnilega en fátæka, svo að
þeir gæti óhikað unnið að áhuga-
málum sínum. Ekkert er hægt að
fullyrða um að þetta sé rétt, en
reyndir og ráðsettir eru þeir menn,
er Nobelsverðlaunin hafa hlotið,
því að meðalaldur þeirra er 66 ár.
of ',,/ron Shrnf
c 4J.U & «■"■!»
V1 N K F|A N G
É'iAit, MjrjJbjshi' Tikenlií'..—j tSS-
lÍTui '<£kUi . * JCAi<u
lér ’ T * k 1 * | "
EKv 'Merket BjzJir ÍDt.t
WlhdrjtrliíndiSocbt)
Shc't.w
t.% J
Cherchen, 9
Khienmor '» Timufl
a. km ,~ ».
'*u'*"**r/5 k—

Hér á kortinu má sjá leiðirnar,
sem flóttamennirnir fóru austan
frá Sinkiang vestur til Kashmir,
r') INÐIA s»v (í.i
* 1“.. '
HÖFUNDUR þessarar greinar, Milton J. Clark, er vísindamaður, sem
aðallega leggur stund á mannfræði. Hann segist hafa dvalizt eitt ár
í Kashmir, til þess að kynnast flóttamönnum af Kazak þjóðflokki, er
farið höfðu nær 5000 km leið til þess að forðast kommúnistastjórnina
í Kína og leita sér að nýum bústöðum. Er þessu langa ferðalagi
lýst hér.
an af flóttanum og þeim mannraun-
um, er þeir höfðu komizt í. 4000
fjölskyldur höfðu lagt af stað frá
Sinkiang, en aðeins 350 náðu Kash-
mir. Höfðinginn Sherif hóf að segja
frá:
□ □ □
Haustið 1949 og fram á vetur
1950 reyndum vér samningaleiðir
við kommúnista. Vér fórum fram
á það að vér fengjum fullt trúar-
bragðafrelsi (þeir eru Múhameðs-
trúar), að vér fengjum að halda
fornum háttum vorum og siðum,
og að vér fengjum að ferðast með
hjarðir vorar innan Sinkiang eins
og vér höfðum áður gert. En nýu
valdhafarnir tilkynntu oss, að það
væri ekki vort að setja skilmála,
þeir mundu sjálfir setja skilmál-
ana fyrir samvinnu við oss.
Þá var boðuð ráðstefna í Barkol,
í austanverðu Tien Shan héraði og
gengust fyrir því foringjarnir Jan-
in Khan og Osman Batir. Fjöldi
manna streymdi þangað og voru
sumir komnir langt að. Þetta var
í marzmánuði, og allur dalurinn
þakinnsnjó.Enþeir settu samt tjöld
sín þar. Og þarna í dalnum voru
þá samankomnar 15 þúsundir karl-
manna, og þar voru 60 þúsundir
sauðfjár, 12.000 hestar, 7000 naut-
gripir og rúmlega þúsund úlf-
aldar.
Þúsund ættarhöfðingjar Kazakka
gengu nú á ráðstefnu og samþykktu
þar að flýa land feðra sinna og
leita suður á bóginn, helzt til Ind-
lands. Viku seinna skipuðu þeir sér
stjórn og skyldu þeir Janin Khan