Lesbók Morgunblaðsins - 02.12.1951, Blaðsíða 8
£ 672
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
FYRSII
ÞAÐ eru nú rúm 43 ár síðan að
Hafnfirðingar komu á löggæslu
hjá sjer, og fyrsti lögregluþjónn-
inn þar er enn á lííi og við góða
heilsu. Hann heitir Jón Einarsson,
Hafnfirðingur í húð og hár, fædci-
ur þar og hefur alið þar allan ald-
ur sinn. Mun varla ofmælt að hvert
mannsbarn í Hafnarfirði þekki
hann, en fæstir munu nú minnast
þess að hann var þar eitt sinn vörð-
ur laga og rjettar og gekk um göt-
urnar í einkennisbúningi. Hitt er
mönnum kunnara, að hann heíur
verið verkstjóri í fjölda mörg ár.
Hann á heima í „miðbænum“ í
Hafnarfirði, Strandgötu 19, og hef-
ur lengi átt þar heima. En þegar
hann bygði húsið sitt var öðru vísi
þár um að litast en nú. Þá sköguðu
\ úfnir hraunklettar fram í dimma
\ götuna, sem í rauninni var ekki
\ annað en sjávarkambur með möl
, og skcljasandi, en nú er betta „fín-
asta“ gatan, sem til er á landinu,
öll steinsteypt og uppljómuð af
tindrandi „fluoresent“ ljósum, svo
að þar ber hvergi skugga á og nótt-
in verður þar svo að segja að björt-
um degi. Hafnarfjörður hefur tekið
stakkaskiftum síðan Jón var þar
lögregluþjónn og átti í brösum við
\ oibeldisseggi og skúmaskotsmenn.
I/ _____
\ Lögregluþjónar voru ráðnir í
Ilafnarfirði áður en staðurinn fengi
nokkra lögreglusamþykt. Utanað-
komandi áhrif rjeðu því. Fram að
þeim tíma hafði Hafnarf jörður ver-
ið friðsældarbær, þar sem menn
gengu snemma til náða og fóru
snemma á fætur. Reglusemi og
nægjusemi mótaði líf manna, og
bæjarbragur var allur mcð öðrum
LOGitEGLIJÞJONIM
í HAFfMARFiRÐI
hætti en í Reykjavík. Þótt skamt
væri á milli og íbúar Hafnarfjarð-
ar orðnir um 1500, drógu þeir ekki
dám af stórborginni Reykjavík, þar
sem voru þá um 11.000 íbúa. En
ástæðan til þess að Hafnfirðingar
fengu sjer lögregluþjón var sú, að
allmikil breyting hafði orðið þar á
árið 1906, eins og nú skal sagt.
Sumarið 1905 seldi Ágúst Flygen-
ring verslunarhús sitt Svendborg
og var kaupandinn norskur útgerð-
armaður, sem H. W. Friis hjet. —
Sumarið eftir hóf Friis útgerð í
Hafnarfirði með þremur línuveið-
urum. Höfðu þeir smábáta eða
„doríur“ til þess að fiska á og
veiddu vel, svo að sumarið 1907
sendi Friis þangað fimm línuveið-
ara. Hafði hann sjerstakt skip í för-
um til þess að flytja fiskinn af skin-
unum til Noregs. Þetta varð til þess
að íslendingar kyntust línubáta-
veiðum og tóku þær upp. En annan
dilk dró þessi útgerð með sjer. Bát-
arnir komu venjulega inn á föstu-
dagskvöldum og lágu í höfn fram
yfir helgi. Voru þá allir sjómenn-
irnir í landi og var þar misjafn
sauður í mörgu f je. Þótti Hafnfirð-
ingum gerast all sukksamt í kaup-
staðnum þegar þeir voru í landi,
meira og minna ölvaðir og oft í
ryskingum og illdeilum, bæði inn-
byrðis og við bæarmenn. Venjulega
fóru þeir beint til Reykjavíkur þeg
ar skipin voru komin að landi og
kom margur þaðan aftur viti sínu
fjær.
Nú frjettist það að norska stjórn-
in hefði ákveðið að styrkja norska
útgerðarmenn til þess að halda
Jón Einarsson
í lögregluþjónsbúningi.
uppi veiðiskap hjá íslandi og hefði
í því skyni boðið þeim lán, til þess
að þeir gæti keypt sjer línuveiða-
skip. Fylgdi það og frjettinni, að
miklu fleiri skip mundu koma til
Hafnarfjarðar sumarið 1908 heldur
en áður höfðu verið þar. Þóttist
bæarstjórnin þá sjá, að ekki mundi
ástandað batna, þegar skipum og
mönnum fjölgaði og betra væri að
gera einhverjar ráðstafanir til þess
að láta þennan útlenda sjómanna-
lýð ekki vaða uppi eins og honum
sýndist. Varð það því að ráði að
dubba upp lögregluþjón og nætur-
vörð, til þess að halda uppi lögum
og reglu í bænum dag og nótt. —
Lögregluþjónn var valinn Jón Ein-
arsson, eins og fyr er sagt, en næt-
urvörður Jón Hinriksson, er seinna
varð kaupfjelagsstjóri í VesLmamia