Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1947, Blaðsíða 8

388
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Gamlar byggingar í Abingdon
mönnum, með því að taka menn til
náms og kenna þcim.
1 Landnámu er þess t.d. getið að
þrír munkar hafi verið í Bæ, er Róð-
ólfur fór þaðan. Það hafa verið læri-
sveinar hans, er hann hefur kenr.t til
prests og vanið við munklífi. í við-
bæti við Landnámu er þess getið að
Róðólíur hafi stofnað kiaustur í Bæ,
en um reglulega klausturstofr.un hef-
ur þar vart verið að ræða. Hitt er
líklegra að þar hafi verið skóli eða
vísir að skóla og Róðólfur hafi kennt
þar sjálfur, eða einhverjir, sem verið
hafa í föruneyti hans. Þegar biskups-
stólar voru settir hjer, voru haldnir
þar skólar kristninni til eflingar. Er
því ekki ólíklegt, að skóli Róðólfs,
biskups í Bæ, hafi verið einn fyrsti
vísir til skólahalds hjer á landi.
Af hinni tiltölulega löngu dvöl hjer
á landi, má ráða, að Róðólfur hafi
verið maður óeigingjarn og þrautseig-
ur og gæddur kristilegri þolinmæði í
ríkum mæli.
Þegar Róðólfur er allmjög hniginn
að aldri fór hann alfarinn frá íslandi,
1049, og segir ekki af ferðum hans
fyrr en hann kom á fund Játvarðar
konungs á Englandi og er hans getið
í enskum heimildum snemma á árinu
1050, en það ár var honum veitt ábóta
embætti í Abingdon og þar ljest hann
tveim árum síðar, 1052. I enskum
heimildum er hann kallaður Rudolf
eða Ralph og talinn vera norskur
biskup, en þess hvergi getið að hann
hafi dvalið á Islandi. Má því víst
telja, að hann hafi farið hjeðan til
Noregs og svo þaðan til Englands. Þá
getur og dvöl hans í Noregi á fyrri
árum hafa gert það að verkum að
hann var talinn vera norskur.
Þann stutta tíma, sem Róðólfur var
ábóti í Abingdon, mun honum ekki
hafa gefist mikill tími til stórra af-
reka. Er ekki ólíklegt að hann hafi
fengið embætti þetta, vegna ættgöfgi
sinnar og frændsemi við Játvarð
«
konung og að honum hafi verið ætlað
að greiða fyrir norrænum áhrifum.
Klaustrið í Abingdon var eitt af
þekktustu klaustrum í Bretlandi og
koma margir merkir menn við sögu
þess.
KLAUSTRIÐ í ABINGDON
Þegar jeg dvaldi s.l. sumar í Oxford,
datt mjer í hug að fara til Abingdon
og athuga, hvort nokkur spor fynd-
ust þar, eftir þennan „íslenska“ far-
andbiskup. Mjer var áður kunnugt um,
að enn væri nokkuð eftir af hinu
forna klaustri í Abingdon og að það
væru elstu fornminjar bæjarins. Ekki
var heldur langt að fara, því Abing-
don er aðeins örfáar mílur frá Ox-
ford, við ofanverða Thames og hefur
7—8 þúsund íbúa.
Jeg fjekk mjög ákjósanlegt tæki-
færi til þess að heimsækja þennan
snotra bæ, því að einn af fjelögum
Rotaryklubbsins í Oxford bað mig að
koma þangað með sjer og segja dálítið
frá íslandi í Rotaryklúbb, er verið
var að stofna þar í bænum. Varð jeg
fúslega við þessu og hugði gott til, að
segja um leið nokkuð frá Róðólfi,
biskupi, ef ske kynni, að jeg yrði þar
einhvers um hann vísari og gæti um
leið fræðst nokkuð um hið forna
klaustur.
Það þarf ekki að orðlengja það, að
jeg f jekk hinar bestu viðtökur í Abing
don. Erindi mínu um ísland var þar
vel tekið og frásögn mín af Róðólfi
vakti ekki síður undrun en athygli,
því að flestir áheyrenda minna voru
lítt fróðir um ísland, hvað þá að
þeim hefði nokkru sinni dottið í hug,
að Abingdon gæti komið við sögu
þessa fjarlæga lands. Voru þeir því
fúsir mjög að fræða mig um sögu
bæjarins og sýna mjer það, sem eftir
er af hinu forna klaustri. Einn þeirra
ljet ekki þar við sitja, heldur sendi
mjer til Oxford, litlu síðar, bók um
sögu Abingdon: A History of Abing-
don, eftir James Towsend, M.A., útg.
1910, og er sú bók aðal heimildarrit
mitt um það, er hjer verður sagt um
Abingdon og klaustrið þar.
Talið er að hið forna klaustur í
Abingdon (abbey) hafi verið stofr.að
675 af Cissa föður Ina, er Síðar varð
konungur í Wessex. Skyldi Hean
frændi hans veita klaustrinu forstöðu
og það vera helgað reglu hins heilaga
Benedikt. Voru klaustrinu lagðar til
um 2000 ekrur lands milli Thames og
Cumnor. Hin fyrsta klaustursbygg-
ing var þó ekki fullgerð fyrr en 699
og voru þá 12 munkar í klaustrinu.