Frjáls verslun - 01.04.1960, Blaðsíða 33

Gunnar Guðjónsson:
Mikill áhugi á viðskiptum
við Yestur-Þýskaland
Hcr fer á eftir þýðing á ávarpi Gunnars Guð'jónssonar, form.
Verzlunarráðs íslands, sem hann flutti á Norðurlandadegi Hann-
over-vörusýningarinnar fyrir skömmu.
Fyrir um það bil 500 árum, eða nánar tiltekið á
árinu 1475, voru í fyrsta skipti tekin upp viðskipti
milli Þýzkalands og íslands. A því ári var sendur
floti kaupskipa frá hansaborginni Hamborg til ís-
lands, og héldu þau viðskipti áfram með þátttöku
annarra hansaborga næstu áratugi. Islenzk saga
hermir, að þessi viðskipti hafi verið hagstæð lands-
mönnum og að kaupmenn liafi virt lög og reglur
þjóðarinnar. En hið sama hefur ekki verið hægt að
segja um alla kaupmenn þeirra tíma.
Því miður liéldust þessi viðskiptasambönd ekki
mjög Jengi, og lágu til þess ástæður, sem ég kæri
mig ekki um að ræða hér. Hansakaupmönnum var
bolað burt frá íslenzka markaðnum, og það var
ekki fyrr en á seinni tímum, sem viðskipti milli
landanna voru tekin upp á ný. Á árunum fyrir
heimsstyrjöldina síðari voru mikil viðskipti milli
þessara tveggja landa, og síðan stríðinu lauk hafa
íslendingar tekið upp viðskipti við Vestur-Þýzka-
land, eftir því sem aðstæður hafa frekast leyft.
Enda er nú um 1/10 hluti utanríkisverzlunar ís-
lands við Vestur-Þýzkaland.
Á hinum 500 árum, sem liðin eru síðan liansa-
kaupmenn tóku upp viðskipti við fsland, hefur ekki
orðið eins mikil breyting á utanríkisviðskiptum
þess og menn skyldu ætla. í þá daga var skreiðin
aðalútflutningsvaran, enda mjög eftirsótt á megin-
landi Evrópu. Enn í dag eru fiskafurðir aðalút-
flutningsvara íslenzku þjóðarinnar, eða yfir 90%
af heildarútflutningnum.
Breytingin, sem orðið hefur á síðustu fimm öld-
um, liggur einkum í því, að nú getur ísland boðið
erlendum kaupendum mjög fjölbreyttar fiskafurðir
og mikið magn af flestum þeirra. Vegna smæðar
íslenzku þjóðarinnar cru utanríkisviðskipti hennar
ekki mikil á heimsmælikvarða. En þau eru mjög
mikil að tiltölu við fólksfjölda, og útflutningurinn
frá íslandi hefur veruleg áhrif á heimsmarkaðinn,
að því er varðar nokkrar vörutegundir.
Nú er aðeins ein þjóð í Evrópu, Norðmenn, sem
flytur út meira af fiski en íslendingar. Utan Evrópu
eru það tvær: Japanir og Kanadamenn. fslendingar
eru þannig fjórða mesta útflutningsþjóð heims á
þessu sviði, enda nam fiskútflutningur þeirra 55
milljónum dollara á árinu 1958.
Vestur-Þýzkaland hefur lengi keypt einna mest,
og oft langmest, af lýsisframleiðslu íslendinga. En
af lýsi eru framleiddar í landinu fjórar aðalteg-
undir, þ. e. þorskalýsi, síldarlýsi, karfalýsi og hval-
lýsi. Fiskmjölsframleiðslan hefur einnig að allveru-
legu leyti verið seld til Vestur-Þýzkalands, en í
bili, að minnsta kosti, hefur dregið mjög úr þessum
viðskiptum, einkum vcgna liarðrar samkeppni frá
Perú, sem hefur boðið fiskmjöl á mjög lágu verði
að undanförnu. Þetta hefur valdið íslenzku iitgerð-
inni töluverðum erfiðleikum, þar sem fiskmjöl hefur
verið mikilvægur liður í útflutningnum. Ýmsar
aðrar vörutegundir hafa verið seldar til Vestur-
Þýzkalands, þar á meðal mikið af söltuðum gær-
um.
í sambandi við útflutning frá íslandi til Vestur-
Þýzkalands á undanförnum árum er þó ef til vill
ekki athyglisverðast, hvað hefur verið selt, heldur
það sem ekki hefur verið selt. Á ég þar við freð-
fiskinn.
Fyrir um það bil 25 árum voru fyrstu hraðfrysti-
húsin byggð á íslandi, en það var ekki fyrr en að
styrjöldinni lokinni, sem hraðfrysting tók að auk-
ast verulega, og síðan hefur þróunin verið mjög
ör. Nú eru í landinu um 90 hraðfrystihús og sum
þeirra mjög stór. Hafa íslendingar að sumu leyti
verið brautryðjendur varðandi frystingu á fiski
FRJÁLS VERZLUN
33