Frjáls verslun - 01.04.1960, Blaðsíða 32

Lífeyrissjóður verzlunarmanna
■lliailllllllllllUIIIIIIilllllC3IIIIIIIIIIIIC3IIIIIIIIIIIIC]IIIIIIIIlll|[3IIIIIIIIIIIIE3lllllillll!ICIIIIIinillimil
Þegar samið var um kaup og kjör verzlunar-
fólks árið 1955, var ákveðið að stofna Lífeyrissjóð
verzlunarmanna og tók hann til starfa hinn 1. febr.
1956 og er því fjögurra ára um þessar mundir.
Þau félagasamtök, sem að stofnun sjóðsins stóðu,
voru: Verzlunarmannafclag Reykjavíkur, fyrir hönd
launþega, og Félag ísl. stórkaupmanna, Kaup-
mannasamtök Islands og Verzlunarráð íslands af
atvinnurekenda hálfu. Síðar gerðust svo Félag ísl.
iðnrekenda og Vinnuveitendasamband fslands þátt-
takendur. Allt verzlunarfólk, sem starfar innan vé-
banda þessara félagsheilda, hefur því rétt til þátt-
töku í þessum sjóði.
Með stofnun Lífeyrissjóðs verzlunarmanna má
segja að þáttaskil verði í launamálum verzlunar-
fólks. Fram að þessu hafði stéttin í heild ekki átt
þess kost að tryggja sig fyrir ýmsum óhöppum og
heilsutjóni eða tryggja sér lífeyri að loknu ævi-
starfi, en með stofnun Lífeyrissjóðs verzlunar-
manna öðlast hún rétt til þátttöku í sjóði, sem
vcitir fullkomna eftirlaunatryggingu, örorkutrygg-
ingu og fjölskyldutryggingu.
Það var ekki gert að skyldu, að verzlunarmenn
yrðu félagar í sjóðnum og má segja, að verzlunar-
stéttin hafi þar verið trú sjónarmiðum sínum um
sjálfsval og athafnafrelsi. Það kom líka fljótt á
daginn, að hinn frjálsi ákvörðunarréttur var rétti-
lega metinn af þeim aðilum, sem hér áttu hlut að
máli og má fullyrða, að einmitt þessi háttur í byrj-
un, varð ekki livað sízt til þess að sjóðnum var
svo vel tekið, sem raun ber vitni um.
Þrátt fyrir óstöðugt fjármálalíf þjóðarinnar, þá
sáu menn, að hér var opin leið til að tryggja fram-
tíðina, bæði fyrir einstaklinga og fyrirtæki og með
hverjum degi sem líður sér verzlunarstéttin betur
og betur, hve sjálfsagt það er að leggja til hliðar
í þessu skyni. Vegna félagsþroska þeirra aðila, sem
að sjóðnum stauda, hefur hann eflzt svo sem vonir
stóðu bezt til, og telur hann nú 1000 meðlimi, sem
vinna hjá um 300 fyrirtækjum.
Eftirfarandi niðurstöðutölur efnahagsreiknings
sýna viðgang sjóðsins frá ári til árs:
í árslok 1956 kr. 1.673.265,24
— 1957 — 4.906.850,96
— 1958 — 9.974.685,60
— 1959 — 16.403.701,21
Tryggingakerfi sjóðsins er fjórþætt; í fyrsta lagi
veitir sjóðurinn eftirlaun allt að 60% miðað við
meðallaun síðustu 10 áranna, er viðkomandi tekur
laun, í öðru lagi makalífeyri allt að 40% eftir sömu
reglu, ef sjóðfélagi fellur frá, í þriðja lagi barna-
lífeyri til 16 ára aldurs, ef sjóðfélagi andast eða
verður öryrki og loks örorkulífeyri, ef sjóðfélagi
verður ófær til að gegna störfum að öllu eða ein-
hverju leyti. Þannig er tryggingu lífeyrissjóðsins
háttað, að sjóðfélaginn tekur ekki á sig neina áhættu
með iðgjöklum sínum, þó hann hætti verzlunar-
störfum og þurfi þar af leiðandi að hætta í sjóðn-
um. Er honum þá endurgreitt allt það fé, sem hann
hefur lagt í sjóðinn ásamt vöxtum. Vegna þess hve
sjóðurinn er ungur, hefur ekki komið til greiðslu
lífeyris úr honum enn sem komið er, en hún tak-
markast af því, að sjóðfélagi liafi verið 10 ár í
sjóðnum. Meðan svo er hefur sjóðurinn frjálsari
hendur með ávöxtun fjár til lengri tíma og er ætl-
azt til þess í reglugerð sjóðsins, að sjóðfélagar eigi
kost á fasteignaveðslánum úr honum. Fram til
þessa hefur um 150 sjóðfélögum verið veitt lán
og nema þau samtals á 10. milljón króna. Hámarks-
lán til hvers einstaks félaga liafa verið kr. 75.000,00
og veð tekin í fasteignum þeirra samkvæmt fyrir-
mælum í reglugerð. Lán þessi hafa verið veitt til
10 ára. Um 1,3 milljónum króna hefur verið varið til
kaupa á ríkistryggðum skuldabréfum, svo sem ráð
er fyrir gert í reglum sjóðsins. Annað fé er ávaxtað
í Verzlunarsparisjóðnum og allar afgreiðslur í sam-
bandi við iðgjaldagreiðslur hafa farið þar fram, svo
og ýmis önnur þjónusta fyrir lífeyrissjóðinn og hefur
samstarf þessara stofnana jafnan verið með ágætum.
Stjórn Lífeyrissjóðs verzlunarmanna skipa:
Hjörtur Jónsson, formaður, Guðmundur Árnason,
varaformaður, Barði Friðriksson, Gunnlaugur J.
Briem og Guðjón Einarsson. Framkvæmdastjóri
sjóðsins er Ingvar N. Pálsson. Skrifstofa sjóðsins
er á Vesturgötu 2.
Það má segja að vel liafi tekizt til um stofnun
þessa sjóðs og viðgang hans það sem af er. Utan
lians standa þó enn margir verzlunarmenn og mörg
fyrirtæki, sem í honum ættu að vera, og er það von
þeirra, sem um félagsmál og afkomu verzlunar-
stéttarinnar hugsa, að sérhver verzlunarmaður sjái
sem fyrst, hve mikilla hagsmuna hann á hér að
gæta og að fyrirtækin, sem utan sjóðsins standa
ennþá, geri sér Ijóst, að þau eru líka að tryggja
hag sinn, þegar þau stuðla að því, að starfsmenn
þeirra gerist aðilar að Lífeyrissjóði verzlunarmanna.
32
FRJÁLS VERZLUN