Frjáls verslun - 01.04.1960, Blaðsíða 2

Dr. Sigurður Pétursson, gerlafr.:
Malvælaframleiðsla Íslendinga
Öflun matvæla hefur alla tíð verið höfuðvið-
fangsefni mannkynsins, bæði einstaklinga og þjóða,
og svo mun enn verða um ókomnar aldir. Talið er
þó, að viðfangsefni þetta verði nú senn torveld-
ara en verið hefur hingað til, sökum stöðugrar
fjölgunar mannkynsins. Er jafnvel hugsanlegt, að
svo geti farið, að hungrið verði bráðlega algeng-
asta dánarorsök jarðarbúa.
Nú eru íbúar jarðarinnar taldir vera um 2.700
milljónir. Hefur þeim farið mjög fjölgandi síðustu
áratugina, vegna framfara í læknavísindum og heil-
brigðisháttum. En fúkalyf, skordýraeitur og hreint
vatn eru taldar þrjár höfuðorsakir hins aukna lang-
lífis, sem nú gætir með öllum þjóðum. Með sama
áframhaldi er talið, að íbúar jarðarinnar verði orðn-
ir 6.300 milljónir árið 2000. Það er að segja, að
þeim muni á næstu 40 árum fjölga um 3.600 millj.,
eða að fólksfjöldinn muni tvöfaldast og einum
þriðja betur. Það er sýnilegt, að matvælafram-
leiðslan í heiminum verður að aukast að sama skapi
á þessum 40 árum, ef fólkið á ekki að falla úr
hungri. Eftirspurn eftir hvers konar fæðutegundum
mun því aukast stórkostlega á næstu áratugum.
Fiskmeti er meðal hollustu fæðutegunda
Þessi staðreynd er alveg sérstaklega eftirtektar-
verð fyrir okkur íslendinga. Við erum ein af þeim
þjóðum, sem geta miðlað öðrum af matvælafram-
leiðslu sinni. Og matvælin, sem við framleiðum eru
bæði mikil og góð. Þau eru ekki hinar ódýru kol-
vetnisríku fæðutegundir, eins og korn og grænmeti,
heldur þær eftirsóttustu og dýrustu, eins og eggja-
hvítuefni og feiti; hvort tveggja úr dýraríkinu.
Eggjahvítuefnin eru nauðsynlegustu næringarefni
mannsins og ásamt feitinni þau dýrmætustu, en úr
fiski fást bæði þessi næringarefni í ríkum mæli. Og
ekki nóg með það, heldur er talið, að eggjahvítu-
efnin úr fiskinum séu með þeim allra hentugustu,
sem maðurinn getur lagt sér til munns, og hinar
ómettuðu feititegundir fiskanna séu hollari fæða,
en hinar hörðu feititegundir landdýranna. Auk þess
eru ýmsar fiskafurðir sérstaklega auðugar að víta-
mínum og söltum, sem lífsnauðsynleg eru fyrir
manninn.
Síðastliðið ár var metár í fiskveiðum okkar ís-
lendinga. Varð fiskaflinn hér 556 þúsund lestir, eða
næstuin 3% lest á hvert einasta mannsbarn á land-
inu. Árið 1958 var aflinn heldur minni, eða 505
þúsund lestir, og má það teljast meðalár.
íslendingar fjórða mesta fiskútflutningsþjóð heims
Samkvæmt skýrslum frá Sameinuðu þjóðunum,
fluttu íslendingar á árinu 1958 út fisk fyrir 55
milljónir dollara. Til samanburðar má geta þess,
að samkvæmt sömu skýrslum fluttu Norðmenn
þetta ár út fisk fyrir 164 milljónir dollara, eða
aðeins þrisvar sinnum meira en íslendingar. Þó eru
Norðmenn 20 sinnum fleiri en við, og mestu fisk-
útflytjendur í heimi. Mestu fiskútflytjendur í
Evrópu árið 1958 voru sem sagt Norðmenn með
164 milljónir dollara, íslendingar með 55 milljónir,
Danir með 43 milljónir, , Portúgalar með 37 millj.
og Hollendingar með 32 milljónir dollara. Utan
Evrópu voru aðeins 2 þjóðir með meiri fiskút-
flutning en íslendingar: Japanir fluttu út fisk fyrir
145 milljónir dollara og Kanadamenn fyrir 136
milljónir dollara. Við erum því fjórða mesta fisk-
útflutningsþjóð heimsins, og miðað við fólksfjölda,
getur engin þjóð í heimi miðlað öðrum eins miklu
af þessari dýrmætu fæðutegund, fiskinum, og við
íslendingar.
Við erum líka vafalaust eina þjóðin í heiminum,
sem segja má, að lifi af fiski. Ekki svo að skilja,
að íslendingar leggi sér ekki annað til munns en
fisk, heldur þannig skilið, að nær allur útflutningur
íslendinga er fiskur og fiskafurðir. Allt, sem við
kaupum erlendis frá, og það er margt, er fengið
fyrir fisk. Sjávarútvegurinn er þannig undirstaðan
undir velmegun íslenzku þjóðarinnar. Þar með er
ekki gert lítið úr framleiðslu landbúnaðarins. Hún
2
FRJÁLS VERZLUN