Eimreiðin - 01.09.1902, Page 24

tök á örstuttum tíma, og nú er varla sá prestur til á Englandi og:
í Ameríku, sem tiokkuð kveður að, að rit þessa manns finnist ekki
meðal bóka hans. Er hann og einn hinna íáu guðfræðinga af mót-
mælenda flokki, sem kaþólskir klerkar lesa. Ed. Labolaye,
einhver hinn lærðasti maður á Frakklandi — nýlega látinn —•
kvað svo að orði einhvern tíma: »Eg þekki ekkert betra meðal
til hjálpar minni siðferðislega biluðu þjóð en rit hins snjalla og
góða únítara-postula.« Á líkan hátt töluðu ýmsir aðrir þjóðvinir
og skörungar bæði á Frakklandi og Pýzkalandi, t. a. m. Sismondi,
Bunsen og fl. Einkennilegt varþað við dr. Kj., að hann kvaðst eng-
inn flokksmaður vera, ekki einu sinni únítari, þótt hann teldist
höfðingi þeirra. Hann var allsherjar-kennimaður, og verður það
meir og meir. ífá fer heiminum fljótara fram en mér þykir út-
lit fyrir« — sagði Bunsen barón — »verði hann búinn að ná
Kjanning, svo það megi heita, eftir þrjú hundruð ár.« Ýms
rit hans eru lögboðin til lesturs í barnaskólum, t. d. fyrirlestur
hans um sjálfsmentun (sem íslenzkað er í 9. árg. tímarits Bókmfl.),
um alþýðumentun, mannréttindi, bindindi, o. fl.
Dr. Kj. var nál. 40 árum prestur við þá kirkju í Boston, er
æ síðan þykir hin göfgasta í borginni. Hann þjáðist lengi af
vanheilsu, en andans starfsemi hans hélzt nálega óbreytt fram að
andláti hans. Hann andaðist rúmlega sextugur 2. dag október
1842 á ferð norður í Vermont. Pað var sunnudagskvöld er hann
dó. Pað var í húsi vina hans. Hann sá mót austri, þar sem
hann hvíldi, og gylti kveldsólin skóg og hæðir, en himininn hinn
fegursti kvöldroði. »Margan vitnisburð hefi ég meðtekið frá and-
anum,« vóru hin síðustu orð, sem heyrðust til hans, en rétt áður
bað hann, að sér væri lesin fjallræðan. Pað var gjört og endað-
á Faðirvori. »I’etta er nóg,« sagði hann brosandi, »ég þoli ekki
að hlusta á meira, svo er ég þreyttur. En ég hrestist, stórum
hrestist, við þessi orð. Þau eru full af þeim guðlegasta andi 1
vorum trúarbrögðum.«
Á minnisvarða hans í Boston, þar sem hann hvílir, standa
þessi sönnu, en látlausu orð: »Til minnis um WILLIAM ELLERY
CHANNING, er ávann sér heiður allrar kristninnar fyrir mál-
snild og einurð við útbreiðslu og efling sannleika, trúar og
frelsis.«
Nú skal með fám oröum minnast betur á ketmingu þessa
nýja kristna Sókratesar.