Eimreiðin - 01.09.1900, Blaðsíða 32

192
á sólarhring; gengur annar með jafnaðarhengli (Compensations-
pendiu), þar sem tvær málmtegundir lengjast og styttast á víxl
eftir hita og kulda og jafna þannig ganginn. Ekki standa járn-
smiðirnir heldur að baki útlendum smiðum, það sem verk þeirra
getur náð (hér er t. a. m. engin járnsteypa né aðrar eins verk-
smiðjur og í útlöndum), en að hagleik eru þeir fullkomlega hvers
manns jafningjar; sama má segja um aðra smiði hér og annan
iðnað, sem hér er framinn. Alt þetta eru verulegar framfarir; en
það eru engar framfarir, þó verið sé að nudda um, að íslendingar
sendi vörur sínar út úr landinu á »heimsmarkaðinn«, því þar mundi
lítið muna um þær, enda nær að selja þær hér, ef sama verð eða
svipað fengist fyrir þær. Ekki er heldur víst, að teljandi sé með
framförum allur sá fjöldi smáverzlana, sem þýtur upp hér eins og
annarsstaðar; það er líkt eins og með stórbúin, þeim er bútað í
sundur og þau gerð að mörgum kotum, svo ekkert verður úr
neinu. — Sumir hafa hér kýr og hæns, stöku sinnum sjást hér
endur og gæsir; en um verulegan landbúnað er hér ekki að tala,
eins og nærri má geta; mjólk er hér seld allmikið með köflum,
sumstaðar góð, en líklega of dýr; og ekki er sparað að færa verðið
upp, hvenær sem unt er, þó ekki sé nema um einn eyri; þetta
fólk lætur sig muna um alt, kaupmanna-andinn er svo mikill í
okkur! Pess er einnig vert að geta, að hvergi hér á landi munu
verzlunarmenn vera kurteisari við almúgafólk en hér, og er ólíkt
að heyra sögurnar annarsstaðar að, fyrir utan hvað alt er miklu
dýrara undir eins og kemur út fyrir Reykjavík (t. a. m. kolin 6 kr.
skippundið í Vestmannaeyjum, og líklega víðar, og alt þar eftir;
en þetta nefnir enginn, landsmenn eru víða enn í einokunarfjötr-
unum, og geta ekki við gert). — Til framfara má og telja þilskipa-
útveginn; þar sem fyrir nokkrum árum ekki sást eitt einasta fiski-
þilskip hér á höfninni, þá er nú þilskipafloti Reykjavíkur hér um
bil 50 skip; en hvort þau eru smíðuð hér eða ekki gerir minna
til; bátafiski er nú svo sem ekkert, svo minna er um nýjan fisk
en áður, því fiskur þilskipanna fer til útgerðarmannsins og út úr
landinu, en Islendingar hafa enn ekki komist upp á að éta salt-
fisk, halda kannske það sé svo vandasamt eða óholt, og þyrftu
þeir að læra það af öðrum þjóðum eins og annað. Petta er
ókostur við þilskipa-útveginn, en aftur á móti hafa þar margir
menn atvinnu, þótt sú atvinna sé miklu verri og meira spillandi
en landvinnan, sem enginn vill nú líta við; og þótt sífelt heyrist