Morgunblaðið - 08.12.1991, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 8. DESEMBER 1991
'fc 'ii
Greg bætir við: „Fósturfaðir okkar
lézt, þegar við vorum sjö ára gamlir.
Mamma dó, þegar við vorum Qórtán
ára. Betty systir tók þá að fullu við
því að ala okkur upp.”
Tvíburamir gleyma því aldrei, hve
Betty reyndist þeim vel, og eru enn
fullir þakklætis í hennar garð. Þegar
þeir komust í álnir, keyptu þeir hús
og gáfu henni. Núna sjá þeir um fjár-
mál hennar og reyndar allrar fjöl-
skyldunnar.
í framhaldsskóla léku bræðumir í
skólahljómsveitinni og vom eftirlæti
allra skólafélaga. Þeir fengu að vera
með í hafnabolta, þótt þeir þyrftu
að hlaupa tvisvar sinnum fleiri skref
milli hafna en aðrir. í skógartúrum
og gönguferðum var ekkert mál að
fá sig borinn milli áningar- og áfang-
astaða, væru áfangarnir fulllangir.
Bræðurnir neita staðfastlega að
koma fram í hinum vinsælu samtals-
þáttum á sjónvarpsstöðvum. Þeim
geðjast ekki að þvi, hvers konar fólk
hinir frægu sjónvarpsþáttastjómend-
ur vilja fá „til að opna sig” frammi
því að það þekkti aldrei raunverulega
foreldra sína, og þess vegna hafi það
pottþétta afsökun fyrir illu líferni
sínu.”
Og þeir halda áfram: „Þessir
stjórnendur vinsælla sjónvarpsþátta
vilja borga okkur fyrir að koma
vælandi fram fyrir alþjóð og lýsa
því, hve það sé djöfullegt að vera
ekki nema rúm alin á hæð í heimi
þriggja álna manna, hve „samfélag-
ið” níðist á þessum „minnihluta” vilj-
andi sem óviljandi, o.s.frv. Þeir kæra
sig alls ekki um að heyra, hve heim-
urinn er dásamlegur og lífið yndisT
legt. Þeir þykjast vera að gera heim-
inn betri með því að hamra á hinu
neikvæða eða búa það jafnvel til. Það
vantar ekki, að þeir réttlæti aðferðir
sínar með því að telja sig „hafa hlut-
verki að gegna í þjóðfélagsumræðun-
um”. Sjálfir gera þeir engan greinar-
mun á samúð, vorkunnsemi, með-
aumkun, lítilsvirðingu og mannfyrir-
litningu. Þeir vilja endilega, að við
segjumst búa við mikil vandamál.
Þeir þola ekki að heyra okkur segja,
að við þekkjum ekki
vandamál. Við eigum
að hafa vandamál, og
heimurinn allur á að
hafa vandamál. Það
líkar þeim að heyra.
Við segjum hins veg-
ar, að heimurinn sem
slíkur, þjóðfélagið,
geti ekki átt við nein
vandamál að stríða.
Vandamál eru aðeins
persónuleg, bundin
við einn einstakling.
Hann getur átt í vand-
ræðum með sjálfan
sig. Hann verður að
leysa vanda sinn sjálf-
ur.”
★
Bræðurnir kynnt-
ust viðskiptum fyrst
af eigin raun, þegar
þeir voru í framhalds-
skóla. Þá tóku þeir að
sér að ganga hús úr
húsi til þess að kynna
snyrtivaming og selja.
Þeir voru ráðnir í
vinnu hjá Glenn Turn-
er, sem þá var orðinn
frægur í Flórída og
víðar fyrir frumlegar
aðferðir í vörukynn-
Fimm ára gamlir og hvers manns hugljúfar.
Þeir voru skrásettir munaðarleysingjar á stöð-
ugu framfæri Flórída-ríkis.
Karen Rice, 34 ára gömul, giftist John árið 1987 og eiga þau eðli-
lega vaxinn son.
fyrir alþjóð í kompaníi við enn fræg-
ari gesti sína, sem „spyija svo fórn-
arlömb sín leiðinlegra og leiðandi
spurninga” í von um, að þeir tali af
sér og segi jafnvel eitthvað ljótt og
neikvætt. „Þessir stjómendur eru á
höttunum eftir fólki, sem hefur
þjáðst og vill tala um það á almanna-
færi, jafnvel stundum til þess að
koma höggi á einhvem og hefna sín
þannig á sekum eða saklausum
manni, sem getur ekki borið hönd
fyrir höfuð sér, af því að honum
verður aldrei boðið í sjónvarpsþátt.
Sjónvarpsþáttarstjórnandinn á þann-
ig þátt í því að móta almenningsálit,
sem getur kveðið upp þyngri áfellis-
dóm en nokkur löglegur dómstóll
gæti gert yfír viðkomandi mótgerð-
armanni píslarvottarins á sjónvarps-
skerminum. Þeir vilja fá konur, sem
hafa myrt eiginmenn sína, af því að
þeir börðu þær, að þeirra eigin sögn;
þeir vilja fá kvenkyns fatafellur, sem
segjast hafa verið karlkyns fyrir að-
gerð; og þeir vilja fólk, sem segist
vera óskaplega óhamingjusamt, af
ingu og sölu. Turner var næstum
mállaus; hafði átt við meðfædda
málhelti að stríða. Hann hafði samt
ekki látið það á sig fá og stofnaði
kynningar- og sölufyrirtækið „Dare
to be Great”.
Þegar hér var komið sögu, hafði
fyrirtækið þanizt út um allar jarðir.
Hann hafði útibú i öllum Bandaríkj-
unum, Englandi, Ítalíu, Þýzkalandi,
Ástralíu, Kanada og Mexíkó, og var
að undirbúa stofnun dótturfyrirtækja
í mörgum ríkjum í Suður-Ámeríku.
„Upphaflega tókum við aðeins að
okkur kynningu, sölu og dreifingu í
skólanum og nágrenni hans. Salan
gekk svo vel, að athygli Tumers var
vakin á okkur. Hann átti þá tvær
einkaþotur af Lear-gerð og kom
fljúgandi á annarri til fundar við
okkur. Hann langaði til þess að tala
við þessa átján ára pilta, sem virtust
hafa betrumbætt sölutækni hans.”
John heldur áfram: „Ekki leið á
löngu, unz við vorum farnir að fljúga
mörg þúsund mílur á viku til þess
að skýra starfsfólki hans um allan
heim frá aðferðum okkar. Við skýrð-
um einnig frá því, að við hefðum
ákveðið í upphafí, að óvenjulegur lík-
amsvöxtur okkar ætti ekki að hafa
nein áhrif á dugnað og færni í starfí,
enda væri vinnan að sjálfsögðu ekki
á nokkurn hátt komin undir hæð-
inni.”
Greg tekur nú við: „Við vorum í
föstu starfí hjá Glenn Turner frá
1970 til 1976. Hann var sá fyrsti til
þess að láta okkur skiljast, að við
gætum gert allt, sem við vildum,
aðeins ef við vildum það nógu ákveð-
ið. Fyrir okkur verður hann alltaf
hetjan okkar, kennarinn okkar. Hann
uppgötvaði okkur. Hann lét okkur
njóta sannmælis og afraksturs vinnu
okkar. Hann efldi sjálfstraust okkar
og virkjaði það. Hann verkaði vel á
almenning, svo að honum reyndist
auðvelt að fá tugi þúsunda í mörgum
löndum til þess að trúa á hann og
festa fé sitt í sívaxandi fyrirtækjum
hans. Gallinn var sá, að hann höfð-
aði til græðginnar í mannssálinni.
Von um gróða er heilbrigð og eðli-
leg; á henni byggjast allar framfarir
og allt viðskiptalíf. Græðgi er ýkt
og óeðlileg útgáfa af gróðavon. Hvar
er markalínan? Hann dró líka að sér
of mikla athygli og þar með öfund
og illgirni. Á þessum árum klæddist
allt starfslið hans rauðum fötum og
ók aðeins í gulum kadiljákum. Ekki
voru allir hrifnir af þessum tiltækj-
um, en um allan heim virtust nægi-
lega margir vera til, sem höfðu gam-
an af þessum látum og keyptu vöru
hans og síðar einnig hlutabréf.”
★
Glenn Turner varð gjaldþrota að
lokum og afplánar fangelsisdóm en
Rice-bræður halda alltaf tryggð við
hann. Þegar veldi hans var að engu
orðið, reyndu bræðumir fyrir sér í
fasteignasölu. Þeir dembdu sér út í
hana af áræði, en létu þó skynsam-
lega varfærni tempra kraftinn.
Fyrsta árið tókst þeim að selja 57
hús á Palm Beach.
Þeir eru nú hættir beinni fasteign-
asölu, en framan af var hún helzta
undirstaðan undir viðskiptum þeirra.
Þeir segja orku sína hafa beinzt að
henni fyrstu árin, aðallega vegna
þess, að þeim fannst hún vera áskor-
un á þá. „Við vorum varaðir sterk-
lega við því að fara út í fasteigna-
sölu, af því að fólk myndi ekki taka
tvo dverga alvarlega. Hver tæki
mark á tveimur dvergum?”
Samt fór það svo, að Samtök fast-
eignasala heiðruðu þá fyrir sölutækni
og öryggi við gerð samninga. Þeir
voru fengnir til þess að standa fyrir
námskeiðum á vegum fasteignasala.
Þegar þeir höfðu sannað sig fyrir
sjálfum sér og öðrum á þessu sviði,
drógu þeir sig að mestu út úr þess-
ari tegund viðskipta og héldu á ný
til Flórída. Þar stofnuðu þeir hug-
hreystingarfyrirtæki sitt, „Think
Big, Inc.”.
Bræðumir hafa nú nóg að iðja og
eru vellríkir. Gjaldtaka fyrir fyrir-
lestrahald er mikill hluti tekna þeirra.
Þeir eiga auðvelt með að fá uppsett
gjald fyrir fyrirlestra sína. í Norður-
Ameríku er það 5.500 dollarar
(330.000 ísl. kr.) auk útlagðs kostn-
aðar, en utan Bandaríkjanna og
Kanada er það 7.500$ (450 þús. ísl.
kr.) auk kostnaðar.
Á síðastliðnu ári flugu þeir meira
en 200.000 mílur. Þeir fengu um
hálfa milljón dala fyrir fyrirlestra og
um fjórðung milljónar fyrir fasteign-
asölusjónvarpsþátt sinn. í þessum
þætti, sem sjónvarpsstöðvar víðs
vegar um Bandaríkin kaupa, er
væntanlegum kaupendum boðið að
skoða hús í 26 bandarískum borgum.
„Þegar verið er að tala um
auðæfi,” segja þeir, „skyldu menn
ekki gleyma því, að heilsan er hið
dýrmætasta, sem nokkur maður get-
ur eignazt. Sem betur fer, emm við
svo hraustir og heilbrigðir, að á því
sviði erum við margfaldir milljóna-
mæringar. Menn eru að reyna að
gmfla í því, hve við eigum mikið í
dollumm talið. Ætli hvor okkar um
sig sé ekki farinn að nálgast tíu
milljónir dollara (600 millj. ísl. kr.),
eh slíkir útreikningar eru háðir sveifl-
um á kauphallarmarkaði hverju
sinni. Við eigum fé okkar í mörgum
körfum, teljum öruggara, að það
standi víða föstum fótum. Þótt einn
bili, sem nú þykir traustur og fast-
ur, er annar eftir. Við eigum alls
konar hlutabréf, verðbréf og skulda-
bréf, inneignarskírteini, fasteignir og
meirihluta í fyrirtækinu „High Ho-
pes; Inc.”, sem við stofnuðum sjálf-
ir.”
★
Karen Rice, sem giftist John, er
34 ára gömul. Hún er lagleg og
spengilega vaxin, jarphærð og
hrokkinhærð, fallega sólbökuð í
framan.
Hún gekk um beina á veitingastað
einum, þegar hún hitti bræðurna
fyrst. Dag nokkurn skipti John um
hjólbarða fyrir hana. Hann notaði
tækifærið og bauð henni út. Þau
giftu sig 1987 og eiga nú, eins og
fyrr segir, eðlilega vaxinn son.
Hjónin höfðu áhyggjur af væntan-
legum erfingja á meðgöngutímanum.
„Læknar sögðu okkiy að helming-
slíkur væru á því að barnið yrði
dvergur.”
Hún segist hafa verið spurð að
því oftar en tölu verði á komið, hvern-
ig hún hafí getað orðið ástfangin af
dverg. „Hann er ástríkur, skilnings-
góður, laglegur og gáfaður. Ekki er
allt smátt á Jóni mínum,” segir frú
Karen og brosir drýgindalega. „Höf-
uðið og aðrir mikilvægir líkamshlutar
eru sannarlega ekki undir meðal-
stærð. Hann er karlmaður að öllu
leyti, mikill karlmaður, fyndinn og
skemmtilegur. Hann er næmur að
læra, og það er gaman að kenna
honum, hvað sem er. Og þér er óhætt
að trúa því, að ég hef kennt honum
sitt af hveiju.” Enn brosir frú Karen.
Hann skýtur því hér inn, að flest-
ir hafí verið þeirrar skoðunar og lát-
ið hana uppi við hann, að hann
mætti þakka fyrir, næði hann sér
einu sinni í kvenmann til þess að
kvongast, og hann yrði þá að sætta
sig við einhvetja „ósköp venjulega”.
Hann segir: „Eg veit, að Karen er
óvenju fögur. Hún geislar líka af
kynþokka. Hún er full af ástarbrima,
og eðlishvatir hennar eru afar sterk-
ar, svo að allt dansar í höfðinu á
mér þegar ég hugsa um hana eða
horfí á hana. Ég hafði hvort sem er
aldrei nokkru sinni verið með neinni,
sem nálgast það að vera ámóta lítil
og ég er. Ég var vanur stórum stelp-
um áður, svo að líkamshæð Karenar
ein sér hafði engin áhrif á mig.”
En hvað skyldi gera hann „sexí”
í hennar augum? „Það eru einmitt
augun,” ansar hún. „Hann hefur svo
rómantískt augnaráð. Annars orkar
hann bara „sexí” á mig, án þess að
ég geti skýrt það nánar. Hann þarf
ekki annað en að horfa á mig...
Svo get ég aldrei fengið mig til þess
að rífast við hann, því að mamma
sagði við mig á sínum tíma, að ég
mætti aldrei særa hann eða hrella á
nokkum hátt. Hún elskar hann
jafnmikið og syni sína. Þetta hjóna-
band endist örugglega ævina á
enda.”
Karen finnst alltaf jafngaman að
umgangast dvergana tvo. „Það er
svo margt öðruvísi heldur en gengur
og gerist í sambandi við þá. Til dæm-
is má nefna, hvemig það er að fara
með þeim í verslun. Á augabragði
hætta allir að gera það, sem þeir
voru að gera, þegar við gengum inn.
Þeir dáleiða fólk, aðeins með nær-
veru sinni. Þótt ég stæði allsber í
anddyrinu, myndi enginn svo mikið
sem renna hálfu auga til mín; allir
stara á þá.”
Hún heldur áfram: „Þegar ég fer
eitthvað ein eða með öðra fólki en
þeim bræðrum, skiptir sér enginn
af mér eða okkur. Séu þeir hins veg-
ar með í för, hnappast alls konar
fólk að okkur. Það er svo mikill þokki
yfír þeim, að allir laðast ósjálfrátt
að þeim. Fólk fínnur hinn góða bjam-
aryl sem leggur frá þeim. Þeir em
þannig gerðir, svo vel gerðir and-
lega, að velgengni mun aldrei geta
spillt þeim.”
★
Tvíburarnir geta nú leyft sér allt,
sem hægt er að kaupa fyrir peninga.
Samt hafa þeir ekki keypt sér ýmis-
legt, sem ókunnugir gætu ætlað, að
þeir myndu gera, eða látið smíða
sérhannaða gripi handa sér. „Margir
hafa haft orð á því við okkur, að við
ættum að fá okkur húsgögn við
hæfi, dvergasmíði handa dvergum,
svo að við hættum að klöngrast upp
á venjulegar stólsetur og stökkva
niður af þeim á eftir. Þeir, sem bjóða
okkur til fundar, hafa einstaklega
miklar áhyggjur af ýmsu í sambandi
við komu okkar. Þarf ekki að saga
neðan af ræðupúltinu eða dulbúa
lágan koll eins og ræðustól? Hvernig
er með salemismálin? Það er engin
þvagskál lágt á vegg handa drengj-
um í snyrtiherberginu, sem þið gæt-
uð notað, en er ekki í lagi að setja
skammel við hliðina á einu klósettinu
og merkja hurðina þar sérstaklega,
svo að þið vitið, hvar þið eigið að
fara inn? Og svona endalaust,” segja
bræðurnir og hlæja dátt.
„Við vildum ekki láta smíða nein
húsgagnakríli eða annað af dverga-
stærð til að hafa á heimilum okkar.
Þá færum við í manngreinarálit
gagnvart gestum okkar. Þeim yrði
mismunað heima hjá okkur og við
yrðum eins konar „rasistar” með
fordóma gagnvart hávaxna meiri-
hlutanum! Það væri mjög andstætt
öllu því, sem við emm að reyna að
kenna fólki. Nú á dögum væri líka
sjálfsagt hægt að kæra okkur fyrir
ranga hegðun við einn hóp þjóðfé-
lagsins, jafnvel þótt það sé hinn lura-
legi meirihluti! Hópur samt, sem á
lögvarinn rétt á að hann sé virtur.
Án gamans, þá höfum við einfaldlega
aðlagað okkur hinum hávaxna hluta
mannkyns. Hefðum við allt smátt í
næsta umhverfí okkar, á heimili og
vinnustað, yrðum við áreiðanlega
fljótt latir, væmkærir og ánægðir
með pínulitla tilvem í okkar eigin
agnarsmáa heimi. Við myndum
liggja heima í makindum og hætta
að fara út úr húsi. Þetta hefur svo
sem gerst hjá öðmm dvergum, sem
hafa kosið að lifa í eigin dverga-
heimi. Þeir lokast inni í skel. Við
viljum ekki fyrir nokkurn mun hætta
við að teygja úr okkur úti í hinum
venjulega heimi, já og teygja okkur
eftir hlutunum sem þar em og bíða
eftir því að láta okkur grípa sig.”
Þeir kaupa oft barna- og unglinga-
fatnað, þótt stundum láti þeir klæð-
skera sauma á sig föt, eins og annað
fólk gerir reyndar líka. Litlu skjalatö-
skurnar em ekki gerðar sérstaklega
handa þeim. í eldhúsunum hafa þeir
lága kolla á hjólum, en þeir voru
ekki heldur sérsmíðaðir. Áðeins er
hægt að nefna einn hlut, sem þeir
hafa báðir látið gera sérstaklega
handa sér. Það era há fótstig í bif-
reiðum þeirra.
★
Rice-bræðurnir viðurkenna, að
þeir segi stundum dvergaskrítlur í
fyrirlestmm sínum. Það hefur komið
fyrir, að stóra, góða fólkið, sem vill
þeim vel, verði vandræðalegt, og eins
hafa dvergar og annað smávaxið
fólk stundum þykkst við.
„Við eram ekki með neinn sálar-
hnút vegna smæðarinnar, höfum
engan dverga-komplex. Fremur
mætti líklega segja, að við lítum stórt
á okkur, þó að við reynum að bæla
það niður. Sumum dvergum þykir
við hafa vondan smekk; það sé óvið-
eigandi og smekklaust að koma með
einn og einn dverga-brandara eða
tala full-glannalega um vandamál
dverga. Þetta fer allt eftir áliti hvers
og eins á sjálfum sér. Sá sem hefur
sjálfsvirðinguna í lagi er ekki auð-
særður. En fyrst þetta ber á góma,
er best að taka það skýrt fram, að
við segjum aðeins dverga-brandara
um sjálfa okkur, en aldrei, nei aldr-
ei, um aðra.”
Bræðrunum verður tíðrætt um sið-
gæði og heilindi í lífí manna. Menn
eigi að vera heiðarlegir við sjálfa sig
og aðra og heilir í öllu sem þeir taka
sér fyrir hendur. Þá muni alltaf vel
ganga. Ekki geti öðmvísi farið, þótt
menn verði stundum að temja sér
þolinmæði í bið eftir ávöxtum erfiðis
síns. Hvers konar svik og prettir séu
ekki aðeins andstyggð, heldur einnig
hrein og klár heimska. Það komist
alltaf upp um kauða, fyrr eða síðar.
Það sé líka óþarfi að svíkja og
svindla. Betra sé að tapa á einum
viðskiptasamningi en reyna að ná
sínum fram með prettum, þótt það
virðist auðvelt. Það sé allt í lagi að
tapa annað veifið, því að það græð-
ist bara til baka á næsta samningi.
Dagur kemur eftir þennan dag, segja
bræðurnir, og nýr samningur á eftir
öðmm.
„Jæja, hvar mynduð þið bræður
vilja vera að tíu ámm liðnum?”
„Nákvæmlega hér þar sem við
eram, í kjallara himnaríkis, í Flórída!
Hér er dýrðlegt að lifa!”
Höfundur er blaðamaður í
Bandaríkjunum.