Morgunblaðið - 08.12.1991, Blaðsíða 10

10 c
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 8. DESEMBER 1991
Hinir smávöxnu
Rice-bræður
fundust
nýfæddir í
pappakassa, en
eiga nú milljónir
og telja kjark í
aðra dverga
FORRÍKU
„Ef þú heldur að þú eigir við vandamál að stríða, líttu þá á okkur.”
Þeir bræður eru þekktir fyrir ríka kímnigáfu.
r r
FLORIDA-D VERGARNIR
Texti og myndin Ron Laytner
RÆSTINGAMAÐUR var að skúra í sjúkrahúsinu að næturþeli.
Honum fannst hann heyra mjálm, — eða var það veikt barnskjök-
ur? Hann gekk á hljóðið. Það kom úr pappakassa, sem einhver
hafði skilið eftir fyrir utan dyrnar að slysadeildinni. Hann gægð-
ist ofan í kassann og hljóp síðan eftir hjálp ... Rice-bræðurnir
voru komnir á vettvang ...
ice-bræðumir eru smáv-
öxnustu eineggja tví-
burar, sem vitað er um,
eða nákvæmlega 86,3
cm á hæð. Þótt þeir séu
dvergar líkamlega, em
þeir risar, þegar lögð er
á þá hin venjulega mæli-
stika hamingju, auðs og árangurs í
lífmu. Þeir hafa brotizt áfram af eig-
in mætti og verða nú að teljast vel-
lauðugir. Fróðir menn álíta, að hvor
um sig eigi eignir, sem ekki verði
metnar á minna en sjö milljónir
Bandaríkjadala, en e.t.v. á allt að
tólf milljónum (þ.e. á bilinu frá 420
að 720 milljónum íslenzkra króna).
Flórídadvergarnir forríku heita
John og Greg. John er kvæntur fríð-
leikskonu, sem er 1,68 cm á hæð.
Þau eiga tveggja ára gamlan son,
sem vex alveg eðlilega. Greg hefur
ekki látið verða af því að kvænast,
en hann er svo eftirsóttur til sam-
neytis af forvitnum unglingsstúlkum,
að engu lagi er líkt, mundu sumir
segja, en aðrir minna á, að mannlegt
(eða kvenlegt) eðli sé óútreiknanlegt
í fjölbreytni sinni. í minnisbókinni
hans sést, að hann er upppantaður
á stefnumót margar vikur fram í tím-
ann. Þetta líf líkar honum vel, en
bróðir hans kýs rólegt fjölskyldulíf.
Báðir una því vel sínum hag.
Tvíburamir standa nú á fertugu.
Ekki var við því búizt í upphafi, að
þeir ættu langt líf fyrir höndum.
Saga þeirra hefst við sjúkrahús í
West Palm Beach, ekki langt fyrir
norðan Miami í Flórída, um vorið
1951, þegar skúringamaður fann þá
í pappakassa.
Læknarnir í St. Mary’s Hospital,
þar sem sveinbörnin fundust, kváðu
upp þann dóm, að athugun lokinni,
að þeim yrði vart langra lífdaga auð-
ið. Sennilega yrðu þau mjög skamm-
líf.
Jóðin-tvö voru dvergar frá fæð-
ingu, en þau voru nýfædd, þegar þau
fundust. Drengirnir voru með óeðli-
lega stór höfuð miðað við smáa lík-
ama. Úrskurður læknanna var sá,
að þeir hefðu fæðzt með erfðagalla
(spondylo-epi-physeal dys-plasia), en
talið er, að eitt bam af hverju hundr-
að þúsundi fæðist með þann galla.
Síðar rannsökuðu sérfræðingar
þá. Þeir sögðust búast við því, að
tvíburarnir gætu lifað við harmkvæli
í allt að fimm ár, en eldri gætu þeir
tæpast orðið.
Þeir voru skrásettir munaðarleys-
ingjar á stöðugu framfæri Flórídarík-
is.
★
Blaðamaðurinn átti fund með tví-
burunum í skrifstofu fyrirtækis
þeirra nálægt fundarstað (og fæðing-
arstað?) þeirra í West Palm Beach.
Fyrirtækið heitir „Think Big” („Hugs-
aðu stórt!”). Allt er þarna af venju-
legri stærð, húsgögn og annað, svo
að milljónamæringamir tveir verða
að klifra upp á stólana.
Starfsfólkið virðist risavaxið í
samanburði við þá. Það fékkst við
alls konar hluti, meðan blaðamaður-
inn talaði við bræðurna. Sumir voru
að ganga frá samningum um sýning-
ar á sjónvarpsþáttuin þeirra um eig-
naumsýslu og fasteignakaup. Aðrir
tóku við beiðnum um að tvíburarnir
kæmu fram á hvers konar fundum
og samkomum úti um allan heim.
Enn aðrir fengust við stjóm á rekstri
leiguhúsa þeirra, en þeir eiga á fjórða
hundrað hús, sem þeir leigja út.
Annars staðar í byggingunni unnu
tæknimenn að gerð nýrra sjónvarps-
og myndbandsþátta.
Sagt er, að John og Greg Rice
hafi bókstaflega bjargað lífi margra
manna með hughreystingarþáttum
sínum, einkum dverga, en einnig
annarra, sem hafi verið að veslast
upp af minnimáttarkennd, sjálfsvor-
kunn og aumingjaskap, svo að í stað
þess að herða upp hugann og treysta
á sjálfan sig til að bjarga sjálfum
sér, hafi þeir verið komnir að því að
segja sig til sveitar eða ana úti í
sjálfsmorð. Svo mikið er þó óhætt
að fullyrða, að þeir hafi breytt lífi
hundruða, ef ekki þúsunda, víðs veg-
ar í veröldinni. Menn hafa breytt um
atvinnu og lifnaðarhætti, eftir að
hafa kynnt sér kenningar þeirra.
Þeir, sem enga atvinnu höfðu og
héldu, að þeir fengju aldrei neitt að
gera, hafa fundið sér starf við hæfi
og öðlazt tilgang í lífinu og ham-
ingju með því.
A hveiju ári halda bræðumir um
80 „hughreystingarræður”, aðallega
í Ameríku, en einnig í hinum heim-
sálfunum fjórurri. Þeir segja frá því,
hvernig þeir tókust á við vandamál
sín og eyddu þeim. Þeir telja kjark
í áheyrendur, porra þá upp, hvetja
þá til dáða og ráðast gegn vonleysis-
hugarfari.
Ileita má, að alltaf sé húsfyllir,
þar sem þeir koma fram. Þögn verð-
ur í áheyrendasal, þegar þessir litlu
menn klifra upp stiga í ræðustól og
hefja mál sitt af fullkomnu látleysi,
hreinskilni og einlægni: Hlustið á,
hvað við gerðum. Megi það verða
ykkur innblástur til þess að takast á
við lífið á sama hátt. Vonandi getið
þið lært eitthvað gott af því að hlusta
á okkur. Allir eiga skilið að lifa góðu
lífi, en ekki auðnast öllum það. Menn
mega aldrei missa móðinn. Horfíð
fram og upp, verið hugrakkir! Okkur
leggst öllum eitthvað til, en fyrst
verðum við sjálf að leggja okkur
fram ...
Sjálfir koma þeir vel fyrir; bjart-
sýnin sjálf uppmáluð. Þeir bera sig
vel og klæðast fijáismannlega,
hreyfa sig hratt og lipurlega, sveifla
litlum skjalatöskum í hendi sér,
ganga hnarreistir með djarflegt
augnaráð og brosa sífellt.
John segir: „Það má segja, að við
höfum fæðzt á miðöldum fyrir Ijöru-
tíu árum. Þá var viðhorfið gagnvart
dvergum allt annað en nú. Samt
þarf enn mörgu að breyta í þeim
efnum, og við viljum leggja okkar
skerf fram til þess. En fyrir fjörutíu
árum var ævi dvergs talin miklu al-
varlegra vandamál en hún nauðsyn-
lega þarf að vera. Dvergar voru al-
mennt dæmdir til ömurlegs lífs þegar
við fæðingu.”
Greg bætir við: „Margir læknar
og flestir aðrir héldu, að dvergar
gætu ekki orðið langlífír. Sumir voru
feimnir við að nota orðið „dvergur”
og töluðu um „lítið fólk” eða „mjög
smávaxið fólk”, jafnvel „fólk, veru-
lega undir meðalstærð”. Það var
einnig almennt álit, að langflestir
dvergar ættu erfitt um gang og með
allar hreyfíngar”.
★
Ævina á enda fylgir þeim brenn-
andi spurning: Hveijir eru foreldrar
þeirra? Hvernig gátu þeir (eða móðir-
in ein) fengið sig til þess að troða
nýfæddum börnum niður í pappa-
kassa, flytja kassann að næturlagi
að sjúkrahússdyrum, skilja hann þar
eftir og láta sig síðan hverfa fyrir
fullt og allt út í nóttina?
Þegar þeir voru átta mánaða
gamlir, tóku hjónin Frank og Mildred
Windsor þá í fóstur. Frank hafði
ekki miklar tekjur. Hann hafði litla
menntun og fékkst við lítils háttar
búskap, en hafði fastar tekjur af því
að gera hreint í skólahúsi í nágrenn-
inu.
Bræðurnir segja, að þrátt fyrir
litla, formlega menntun og enn minni
veraldarauð, hafi Windsor-hjónunum
samt tekizt uppeldið betur en heilli
félagsmáladeild af sálfræðingum,
uppeldisfræðingum og félagsráðgjöf-
um hefði getað tekizt: þau létu þá
aldrei finna annað en að þeir væru
á allan hátt eðlilegir drengir.
Windsor-hjónin áttu fyrir tvö börn,
Jay og Betty, en þegar þau tóku
Rice-tvíburana að sér, höfðu þau
nýlega misst þriðja barn sitt, dóttur,
sem dó nýfædd. Þegar hún andaðist,
létu hjónin skrá sig á opinberan lista
yfir fólk, sem óskaði eftir því að taka
fósturbörn eða kjörbörn. Fljótlega
var þeim boðið að taka tvíburana að
sér, og hugsuðu þau sig ekki lengi
um, eftir að hafa séð þá.
Bræðurnir fullyrða, að lykillinn að
allri velgengni þeirra í lífinu sé upp-
eldið, sem Windsor-hjónin veittu
þeim.
„Foreldrar okkar umgengust okk-
ur á nákvæmlega sama hátt og sín
eigin börn og kölluðu okkur aldrei
fósturböm,” segir John. „Við bjugg-
um á smábýli; jörðin var um fímm
ekrur á stærð (um 2 hektarar). Við
mjólkuðum kúna, sáum um að- safna
eggjunum undan hænunum og höfð-
um ákveðin verk að vinna í kálgarð-
inum.”
Þeir voru fyrst látnir ganga í sér-
stakan barnaskóla handa fötluðum
börnum. John segir um fyrstu skóla-
gönguna: „Við vorum einu dvergarn-
ir; að öðru leyti amaði ekkert að
okkur. ÖIl hin börnin voru fötluð á
ýmsa vegu, mörg vantaði hendur og
fætur, óku um í hjólastólum eða
studdust við hækjur. Þarna var
hvorki hlaupið né klifrað. Við vissum
hins vegar, að við gátum hvort
tveggja og næstum því hvað sem
var. Skólayfirvöldum þóknaðist að
hafa okkur þarna, þó að við ættum
litla samleið með hinum börnunum.
Skólaráðgjafar töldu, að fengjum við
að ganga í skóla með börnum af
eðlilegri stærð, myndu þau meiða
okkur í leikjum. Því væri öruggara
að hafa okkur í hópi barna með
næsta takmarkaða leikgetu.”