Morgunblaðið - 18.07.1984, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 18. JÚLÍ1984
39
Fór til Cannes
að gerast í París. Eins og allir
kvikmyndaunnendur vita komst
Atómstöðin á kvikmyndahátíðina
í Cannes. En þangað komust auð-
vitað ekki allir, þannig að
Cinémathéque Francais gekkst
fyrir tveimur sýningum á At-
ómstöðinni í París. Sú fyrri var í
menningarmiðstöðinni Centre G.
Pompidou og sú síðari sem undir-
rituð sá var í Salle du Palais de
Chaillot í París.
Nokkrir Islendingar voru á
sýningunni, þar á meðal sendi-
herra íslands í París.
En þar er ekki sögð öll sú
kvikmyndasaga, því Útlaginn
hans Agústs var sýndur í franska
sjónvarpinu á Tf. 3., í kvikmynda-
þætti sem nefnist Cinema sans
Visa.
Umræðuþáttur var á eftir um
kvikmyndina og sátu Ágúst og
Laufey Helgadóttir fyrir svörum.
Menn voru mjög ánægðir með
myndina, þar á meðal var talað
um að búningar í kvikmyndinni
væru fullkomnir og gætu varla
verið betri. Söguþráður þótti at-
hyglisverður og leikur góður.
Það kom meðal annars fram að
í myndinni hefðu konur haft
sterk itök, ætli íslenskar konur
hafi verið meiri rauðsokkur og
sterkari á þessum tíma en í dag?
Karl Óskarsson kvikmyndatöku-
maður Atómstöðvarinnar, Okkar á
milli, og A hjara veraldar er staddur
í París, en hann er á tveggja mánaða
ferðalagi eftir tveggja ára stanziausa
vinnu.
Auðvitað kom hann við í Cannes
á kvikmyndahátíðina, en þar sem
hann birtist i lok hátiðarinnar voru
flestir frægir farnir nema sólin,
Jane Birkin og félagar hennar úr
nýjustu kvikmyndinni, sem hún
leikur í, „Les Pirates".
Eg hitti Kalla eins og ég hef allt-
af kallað hann í París (ég sleppi því
alveg að uppnefna hann eins og ég
gerði alltaf þegar við vorum krakk-
ar) og fyrsta spurningin var auð-
vitað: Varstu ánægður með útkom-
una á Atómstöðinni í Cannes?
„Já, það að hún komst á kvik-
myndahátíðina sjálfa er skemmti-
legur heiður fyrir okkur sem að
henni stóðum.
Viðtökurnar sem hún fékk á
fyrstu sýningu í festivalhöllinni í
Cannes lofuðu strax góðu, enda
kom á daginn að skrifstofa kvik-
myndaféiagsins Óðins í Cannes
fékk allann tímann meðan á hátíð-
inni stóð mikið af tilboðum og
fyrirspurnum um myndina, sem
tíminn einn á eftir að leiða i Ijós
hvað úr verður.
Þarna í Cannes virtust strax all-
ir vita af Atómstöðinni frá íslandi.
Alheimskvikmyndagerðin virðist
fylgjast vel með kröfum og skrifum
sem koma inná slíkar hátíðir sem i
Cannes.
I ár var talað um Nýja Sjáland,
Ástralíu, Danmörku og Island í
sömu andrá. Nýsjálendingar eru
staddir á sömu krossgötum og við
hvað varðar nánustu framtíð okkar
eigin kvikmyndaiðnaðar. Þeir voru
þarna með mjög góðar myndir."
Hvað tekur svo næst við hjá þér?
„Með haustinu koma nýir hlutir,
eftir þetta rólega ferðasumar í
Evrópu. Ég reikna með að fara með
Jakobi Magnússyni og félögum i
gerð á breiðtjaldskvikmynd, sem
Jakob leikstýrir sjálfur.
Annars er erfitt að tvinna saman
langanir og lifibrauð en einhvern
timann i framtíðinni sé ég fyrir
mér dvöl á erlendri grund til að
læra meira um það sem ég hef ver-
ið að gera og hef áhuga á... en
þangað til er góður og nógur tími,
núna eru það ég og bakpokinn sem
eigum ekki eftir að skilja næstu 2
mánuði."
Sambandið og Iceland Seafood Ltd.
Iceland Waters
Cd
Mants Corporítjon
Sölusamband hraðfrystihúsanna.
GmbO
Bókasafnið í Skálholti:
„Búðdælingar“ og
rödd úr Kópavogi
eftir Pétur
Þorsteinsson
Þótt þvert sé um geð getur und-
irritaður ekki lengur látið undir
höfuð leggjast að svara í örstuttu
máli grein dr. theol. Sigurbjörns
Einarssonar, sem birtist i Morg-
unblaðinu i lok janúar sl. En grein
þessi verður að teljast alvarleg
áminning frá okkar ágæta fyrr-
verandi biskupi svo alvarleg, að í
hug kemur refsivald kirkjuhöfð-
ingja miðalda, sem áttu ráð á for-
boði og banni gegn þeim sem ekki
töldust þóknanlegir.
Orsök þess að færð eru á blað
þessi orð er naumast mikill mein-
ingarmunur viðmælenda heldur sá
óvænti háttur og smekkur, sem
þessi rödd úr Kópavogi (sbr. orða-
lag dr. theol. í tilvitnaðri grein í
Morgunbl.) kynnir um viðhorf sitt
til varðveislu á menningarverð-
mætum og menningararfi I is-
lenskum byggðum.
Upphafi þessa máls skal lítil-
lega getið. En það var þannig að
dugandi læknir i Dalabyggð,
áhugasamur um fleira en að
lækna Iíkamleg mein í þessu sögu-
héraði, greindi frá sinni skoðun
um varðveislu bókasafns tengt
nafni fyrrverandi sýslumanns
Dalamanna. Skoðun mótaðri af
kynnum við heimamenn. Hann
taldi að viss áhugi væri fyrir því
að bækur þær sem þar hafði verið
safnað og þar hefðu varðveist um
áratugi og aldir yrðu a.m.k. að ein-
hverjum hluta færðar til' sinna
upphaflegu heimkynna þegar sýnt
væri um aðstöðu til hæfilegrar
viðtöku og varðveislu.
Segja má að þessi hugmynd
læknisins muni njóta verðskuld-
aðs áhuga þeirra, sem best þekkja
málsástæður, þar með fjöldi
manna utan Dalasýslu.
Hins vegar var þessari hug-
mynd meira en fálega tekið af höf-
undi áðurnefndrar Morgunblaðs-
greinar, sem felur í sér missagnir,
rangtúlkun og jafnvel lítilsvirð-
ingu til byggjenda og byggðar sem
undirrituðum er annt um.
Þar sem minnst er á „Búðardal"
og „búðdælsk" sjónarmið eða
raddir mun trúlega ætlað til lít-
ilsvirðingar. Þótt slíkt höfði
naumast til þeirra er þekkja sögu
tveggja staða í Dalasýslu, sem
Búðardalsnafn ber og hafa borið
frá öndverðu með sæmd, þ.e. Búð-
ardalur í Laxárdal og Búðardalur
á Skarðsströnd. (M.a. setinn af
höfuðskörungnum Magnúsi Ket-
ilssyni.) Slíkar tilraunir til van-
virðu á íbúum ákveðins byggðar-
lags er lítt sæmandi þeirri rödd úr
Kópavogi sem þorri íslendinga
þekkir einkum að snilld í meðferð
efnis og máls og það svo, að ýms-
um kemur helst í hug til saman-
burðar Jón biskup Vídalín.
En jafnvel slíkt álit afsakar
ekki óréttmætar fullyrðingar og
virðingarleysi fyrir sjónarmiði
manna sem leggja sig fram til að
Pétur Þorsteinsson
„ ... forn þjóðleg verð-
mæti, þar á meðal bæk-
ur prentaðar eða skrif-
aðar, eiga í nútíð og um
alla framtíð sitt rétta
heimili þar sem þær
hafa lengst verið varð-
veittar ... “
halda við mannlífi í byggðum sem
nú verjast í vök á þessu landi.
Þess var getið í greinarstúf um
sama efni i Morgunblaði 21. janú-
ar sl. að farsælast mundi að
sneiða hjá deilum um framtíð
margnefnds bókasafns. Þetta álit
skal hér áréttað, en jafnframt
minnt á að forn þjóðleg verðmæti,
þar á meðal bækur, prentaðar eða
skrifaðar eiga i nútíð og um alla
framtíð sitt rétta heimili, þar sem
þær hafa lengst verið varðveittar,
svo lengi sem land er þar byggt.
Þá rætt er um kröfur „Búðdæl-
inga“ f bókasafn Skálholtsstaðar
eða mat þessara bóka til peninga-
verðs er því til að svara, að allt
slíkt spjall er neðan og utan við þá
umræðu sem hér ber að hafa við
að svo stöddu.
Hvorki „Búðdælir" eða aðrir
Dalamenn hafa mér vitanlega gert
kröfur til, eða ásælst bókasafn
Skálholtsstaðar, heldur aðeins
getið um hugsanlegan siðferð-
ilegan rétt til endurheimtu á hluta
þeirra bóka sem fluttar voru brott
úr heimabyggð vegna sérstakra
aðstæðna. I sumum tilvikum
munu bækur hafa verið látnar af
hendi í þeirri trú að þær hyrfu
ekki úr héraði og þeir sem afhentu
munu naumast hafa gert sér i
hugarlund að þær yrðu lokaðar
inni i lítt aðgengilegum turni án
raunverulegra nytja eða ánægju-
auka fyrir þann fjölda fólks sem
notið gæti þessara verðmæta, væri
af meiri forsjá um búið.
Með alúðarkveðju og virðingu.
Pétur Þorsteinsson er sýslumaður
Dalamanna.
Skemmdarverk
á styttum í Róm
Kóm, 16. júlf. AP.
UMRENNINGUR gekk ber-
serksgang í Villa Borghese í dag
og velti um koll eða olli
skemmdum á 86 myndastyttum
af frægum ítölum í garðinum.
Myndastytturnar sem
skemmdust voru aðallega frá
öndverðri 19. öld og voru m.a.
af Kristófer Kólumbusi, Lór-
enso de Medici og Machiavelli.
Lögreglan sagði fyrst að
maðurinn virtist hafa notað
kúbein við iðju sína, en sagði í
yfirlýsingu frá lögreglunni að
hann hefði notað stóran hnull-
ung.
Engin skilríki fundust á
manninum, en hann hélt því
fram að hann væri fertugur
Pólverji, fæddur í Lublin.