Morgunblaðið - 02.09.1982, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 2. SEPTEMBE& 1982
Norðmenn semja
um mikla gassölu
Stavanger, I. Neptember. AP.
SJÖ vestræn gasfyrirtæki rituðu
undir samning í dag um kaup á 3,5
milljörðum rúmmetra af gasi árlega
af Norðmönnum frá og með árinu
1986, að sögn talsmanna Statoil.
Hér er um að ræða stærsta
samning, sem Norðmenn hafa gert
á sviði útflutningsviðskipta, en
hann gefur Norðmönnum 11,2
milljarða dollara í aðra hönd.
Verðið, sem um samdist, er hið
hæsta sem fengizt hefur í við-
skiptum af þessu tagi, að sögn
talsmanns Statoil. Hann vildi ekki
gefa upp hvert hið umsamda verð
væri, en sagði það örlítið undir því
verði sem fengist fyrir sama magn
af Norðursjávarolíu.
Samkvæmt samningnum er gert
ráð fyrir gassölu fram á næstu
öld. Gasið er unnið á Staffjord-
svæðinu undan Noregsströndum.
Fjögur fyrirtækjanna, sem samið
hafa um kaup á gasinu, eru frá
V-Þýzkalandi, hin frá Belgíu,
Hollandi og Frakklandi.
Gasið verður flutt í neðansjáv-
arleiðslum frá Statfjord um Ekof-
isksvæðið til Emden í V-Þýzka-
landi. Nú þegar er í notkun neð-
ansjávarleiðsla frá Ekofisk til
Emden.
Vaxandi flóð á Indlandi:
Rúmlega þúsund
hafa drukknað
Nýju l)elhí, I. .september. Al*.
OTTAST er að á annað þúsund
manns hafi drukknað í miklum flóð-
um, sem sögð eru hin mestu í manna
minnum, í fylkinu Orissa i austur-
Sirius
siglir til
hafnar
AmMterdam, I. september. AP.
SKII' (ireenpeace-samtakanna,
Sirius, er nú á leið til hafnar í
Brest í Frakklandi til að taka
vistir og undirbúa næstu aðgerð-
ir, en skipið hefur undanfarið
reynt að koma í veg fyrir losun
úrgangsefna frá kjarnorkuverum
undan ströndum Spánar.
Sirius hætti aðgerðum gegn
hollenzku skipi á svæði, sem er
700 kílómetra undan Spán-
arströndum, en haldið verður
til svæðisins á ný til móts við
tvö önnur hollenzk skip, sem
nú lesta kjarnorkuúrgang í
Zeebrugge. Svæðið, þar sem úr-
ganginum er varpað í hafið, er
viðurkennt sem slíkt á alþjóða-
vettvangi.
hluta Indlands, að því er haft er eftir
opinberum heimildum.
Einnig er óttast að rúmlega tvö
þúsund nautgripir hafi drukknað í
flóðunum. Flestar borgir í fylkinu
eru umluktar vatni eftir að ár
flæddu yfir bakka sína vegna
monsúnrigninga.
Jafnframt eru stórir hlutar
fylkjanna Bihar og Uttar Pradesh
í norðurhluta landsins undir vatni
vegna gífurlegra rigninga. Meðal
fljótanna sem flætt hafa yfir
bakka sína í Bihar er Ganges, áin
heilaga, en hún hefur ekki flætt
yfir bakka sína í Bihar í sjö ár.
Vatnshæðin í Ganges eykst með
degi hverjum og nálgast ört
vatnshæðina sem áin komst í 1975
í flóðunum miklu, sem þá urðu.
í flóðunum á Indlandi að þessu
sinni hafa hundruð þúsunda misst
heimili sín og uppskera hefur
eyðilagst.
ERLENT
Aftökum fiölgar
(ienf. I. neplember. AP.
AMNESTY International sagði í
dag, að aftökum hefði fjölgað
verulega á siðasta ári, og hefðu
langflestar þeirra farið fram í íran
og Irak.
Að sögn Amnesty er vitað um
3.278 aftökur í 34 löndum í fyrra,
miðað við 1.105 aftökur í 30 lönd-
um árið áður.
Samtökin segja yfirvöld í íran
hafa skýrt frá því að þar í landi
hafi 4.500 manns verið leiddir
fyrir aftökusveitir frá því keisar-
anum var steypt 1979 fram til
júlí-loka í fyrra. Talið er að mikl-
ar aftökur hafi átt sér stað í
millitiðinni og að leynilegar af-
tökur geri að verkum að talan sé
enn hærri.
Þá væri vitað um 300 aftökur
eftir leynileg réttarhöld í írak í
fyrra, og hermt er að líflátum sé
haldið áfram þar í landi.
Efni í heilanum
veldur byltingu
IíOs Angeleti, I. seplember. AP.
UPPG()TVUN efnis, sem heilinn
notar til eigin viðgerða, kemur til
með að valda gerbyltingu í sífellt
vaxandi rannsóknum vísinda-
manna á flutningi heilahluta, sem
gætu e.t.v. einn daginn komið í veg
fyrir sýkingu á taugasjúkdómum
og taugasjúkdóma af völdum
slysa.
„Ástæðan fyrir því að þetta
virðist vera svo langsótt," sagði
Carl Cotman við Irvine-háskól-
ann í Kaliforníu, „er sú að fólk
misskilur þetta og heldur að ver-
ið sé að tala um flutning alls
heilans, en ekki örlitla hluta
hans. Slíkt ætti ekki að hljóma
of ógnvekjandi."
Rannsóknir hafa farið fram á
rottum þar sem hluti heila
þeirra hefur verið fjarlægður og
heilavefir úr ófæddum rottum
hafa verið græddir í í staðinn.
Gáfu þær tilraunir góða raun.
iU&Xi'Xf’' ><!"*£ r** ?*$-•;* i>ti ■) í > i' ■/•
Jp/CAí?/‘ <32
Mannfjölda dreift í Krakow, Póllandi
Mannfjölda dreift með aðstoð öflugra vatnsbíla á götu í borginni Krakow í gær, þriðjudag, en þá kom til mikilla
óeirða vegna tveggja ára afmælis Samstöðu, óháðu verkalýðsfélaganna.
Wladyslav Gomulka, fyrrum leiðtogi pólska kommúnistaflokksins, látinn:
Rekinn úr flokknum en braust
til forystu á nýjan leik
Varsjá, I. september. AP.
WLADYSLAW Gomulka, leiðtogi
pólskra kommúnista um langt
árabil, lést í gær í Varsjá, 77 ára
að aldri. Gomulka var sá, sem
stöðvaði framsókn sovéskra
skriðdreka í októberhreinsuninni
1956, en féll frá völdum 1970 eftir
langvarandi ólgu. Dánarorsök
Gomulka, sem var keðjureykinga-
maður, var sögð hjartaáfall. Gom-
ulka hafði um eins árs skeið verið
í meðferð vegna krabbameins í
hálsi.
Gomulka fæddist þann 6.
febrúar 1906. Hann hóf störf í
verksmiðju 14 ára að aldri. Er
hans minnst af kunningjum,
sem ungs manns með öra skap-
gerð, sem hafði lítinn tíma af-
lögu til félagsstarfa. Hann hóf
stjórnmálaferil sinn 22 ára
gamall og var nokkrum sinnum
tekinn höndum af stjórnvöldum
fyrir síðari heimsstyrjöldina.
Fékk hann fjögurra ára fang-
elsisdóm árið 1932 og var gefið
að sök að hafa hvatt til verk-
falls í Lodz. Var honum sleppt
þegar heilsa hans gaf eftir. Að-
eins fjórum árum síðar fékk
hann 7 ára fangelsisdóm. Var
honum haldið í einangrun í 18
mánuði, en sleppt þegar heims-
styrjöldin síðari braust út.
Þessi fangelsisvist bjargaði að
öllum líkindum lífi hans því
Stalín lét taka flesta leiðtoga
pólska kommúnistaflokksins af
lífi.
Gomulka var leiðtogi pólska
kommúnistaflokksins á fyrstu
árunum eftir síðari heimsstyrj-
öldina, en vék síðar fyrir Boles-
law Bierut um það leyti er Stal-
ínisminn hóf innreið sína. Gom-
ulka var fangelsaður árið 1951.
Var honum gefið að sök að vera
ekki stefnu flokksins trúr og
gerður brottrækur úr honum.
Honum var sleppt úr haldi
þremur árum síðar, en var í ein-
angrun þar til 1956 að Pólverjar
fundu lyktina af frjálsræðinu
þegar draga tók úr áhrifum
Stalínismans.
Þegar Bierut lést á meðan 20.
þing pólska kommúnistaflokks-
ins stóð yfir, þar sem Stalín var
hafnað tók Gomulka við for-
mennskunni í flokknum á ný.
Er hann jafnframt sagður hafa
stöðvað framrás sovéskra
skriðdreka við Varsjá.
Gomulka þótti aldrei mikill
ræðumaður, en hafði þá náð-
argjöf að vera einarður og jafn-
framt slyngur. Hann vann þó
hug allra Pólverja í ræðu, sem
hann hélt þar sem hann hét því
að reisa pólskan efnahag úr
rústunum. Tókst honum enn-
fremur að sefa ótta sovéskra
ráðamanna, sem stóð ekki á
sama um endurbæturnar í Pól-
landi, á sama tíma og hann hélt
góðu sambandi við Kremlverja.
Halla tók undan fæti hjá
Gomulka þegar götuóeirðir hóf-
ust í Varsjá 1968. Ekki bætti úr
skák þegar lögregla hóf skot-
hríð á mannfjöldann, sem mót-
mælti matvælaskorti fyrir utan
skipasmíðastöðvarnar í
Gdansk. Fjöldi manns lét lífið
og leiddi það til frekari ólgu.
Eftir að hafa fengið vægt áfall
tók Edward Gierek við af Gom-
ulka. Hefur hann síðan haft
hægt um sig í kommúnista-
flokknum.
Átök milli Dana
og innflytjenda
Kaupmannahöfn, 1. september. AP.
LÓGREGLAN sagði í dag, að kveikt hefði verið í diskóteki í eigu tyrkneskra
aðila í Nsrrebro-hverfinu, þar sem fólk af ýmsu þjóðerni býr.
íkveikjan er talin verk ungra
Dana, sem að undanförnu hafa átt
í útistöðum við innflytjendur, en í
kjölfar átaka af þessu tagi liggja
fjórir menn hættulega særðir á
sjúkrahúsum og 22 hafa verið
handteknir.
Eigandi diskóteksins á Norre-
bro er nú í haldi lögreglu, en hann
er sakaður um að hafa höfuðkúpu-
brotið 16 ára Dana í götuóeirðum
sl. föstudag. Er Tyrkinn, sem er 32
ára, sagður hafa haft kylfu að bar-
efli. Talið er að kveikt hafi verið í
diskótekinu í hefndarskyni.
Lögreglan er að reyna að graf-
ast fyrir um hvort átökin á föstu-
dag séu afleiðingar kynþáttahat-
urs, eða innbyrðis uppgjör hópa
danskra öfgamanna og tyrkneskra
innflytjenda. Gæzla í hverfinu
hefur verið efld, en þar má lesa
veggskrift eins og „Veldi hvítra",
„Ku klux klan“ o.s.frv. Jafnframt
fannst í morgun brúða í snöru í
einni götu hverfisins, og stóð lag-
hnífur í brjósti brúðunnar, en þar
var á letrað „Drepum Tyrkina".
Í Danmörku er að finna um 50
þúsund svokallaðra farand-
verkamanna, sem flestir eru inn-
flytjendur frá Tyrklandi, Júgó-
slavíu og Pakistan.