Tíminn - 15.02.1964, Blaðsíða 14

CLEMENTINE
KONA CHURCHILLS
Lilian horfði á þetta með van-
þóknun og sagði síðan kuldal'ega:
‘fNei, þakk fyrir.”
Jafnvel þótt Winston væri óvin-
sæll af öðrum stjórnmálamönnum,
vissi Clementine, að þeir, sem
störfuðu með honum báru virð-
ingu fyrir honum, Sir Edward
Troup, ráðuneytisstjóri í lögreglu-
málaráðuneytinu 1909, játaði fyrir
henni: “Ánægjulegustu minningar
mínar frá því, er ég starfaði í
ráðuneytinu eru frá þeim átján
mánuðum, er ég starfaði undir
stjórn Winstons Churchills. Einu
sinni á viku eða jafnvel oftar kom
hann niður á skrifstofuna með ein-
hverjar ævintýralegar og ófærar
ráðagerðir á prjónunum. En eftir
hálftíma viðræður var eitthvað
það farið að gerast, sem að vísu
var enn jafn ævintýralegt, en var
ekki lengur ófært.”
Til þess að standast þolraunir
stjórnmálanna ber nauðsyn til að
eiga góða húsmóður, tryggan fél-
aga, óbilandi stuðningsmann, sem
stjórnar heimili, þar sem unnt er
að gleyma öllum stjórnmálum.
Clementine veitti Churchill þetta
allt — heimili, sem heimurinn
stendur jafnvel í meiri þakkar-
skuld við en eiginmaðurinn sjálf-
ur. Hennar eigin mat á gildi heim-
ilisins var raunhæft og verald-
legt. Hún var einu sinni spurð:
“Hver er mikilvægasta persónan
á heimili ýðar?”
“El'dabuskan að sjálfsögðu”,
svaraði hún.
Hún talaði einu sinni í skóla heil-
ags Jóns í Leatherhead og þá
sagði hún nemendunum og for-
eldrum þeirra frá því, er hún eitt
sinn neyddist til að hafna slíkri
stöðu. Hún sagði, að gamall nem-
andi í skóla heilags Jóns, Sir Leon-
ard sálugi Woolley hefði boðið
henni að taka þátt í fornleifa-
rannsóknarleiðangri, sem hann
hugðist fara í, og skyldi hún taka
að sér eldamennskustörfin. Boðið
freistaði hennar, en þegar Winston
frétti um tilboðið sagði hann og
kvað fast að orði: “Ef þú á annað
borð hefur í hyggju að fara að
elda ofan í einhvern, geturðu eld-
að ofan í mig.”
Tveimur árum eftir að þau voru
gefin saman voru gestir nokkrir
á heimiii þeirra, sem Churchill
var að spjalla við, og talið hafði
borizt að Heimastjórn írlands og
þjóðnýtingu járnbrauta. Þá kom
Clementine inn í herbergið með
Díönu dóttur þeirra á handlegg-
num. Churchill gleymdi þegar í
stað öll'um stjórnmálum og lagðist
á gólfið til að leika sér við barnið.
Þegar hann var þrjátíu og fimm
ára að aldri hafði hann forystu
fyrir hinum framsækna Frjáls-
lyndaflokki ásamt Lloyd George.
Hann var þegar orðinn innanríkis-
málaráðherra, hann átti litla dótt-
ur og hann hafði Clemmie sína
sér við hlið.
11
3 MENN VERÐA AÐ BERJAST
Winston var fluttur úr innan-
ríkisráðuneytinu í flotamálaráðu-
neytið. Honum var falið að “vinna
að því að sjóherinn væri stöðugt
reiðubúinn til stríðsaðgerða þegar
í stað, ef Þjóðverjar gerðu árás”
eins og forsætisráðherrann mælti
fyrir.
í þau þrjú ár, sem hann varj
yfirmaður flotamála og vann að
endurskipulagningu sjóhersins, i
var hanr. svo ákveðinn í að fá
betri skilning á starfi sínu, að hann
vílaði ekki fyrir sér að yfirgefa
bú og börn til að geta farið á sjó-|
inn í meira í átján mánuði, Á þess-j
um mánuðum fór hann um borð
í næstum hvert einasta skip á svæð |
inu umhverfis Bretland og á Mið-
jarðarhafi, hitti að máli alla skip-
stjórana, yfirmenn og áhafnir, og
þar heyrði hann margt, sem hann
hefði aldrei komizt að, ef hann
hefði aðeins haft opinber skjöl
undir höndum og ekkert annað. Á
ferðum sínum svaf hann um borð
í snekkju flotamálaráðuneytisins
‘ Enchantress”, en það var sú
snekkja, sem þau hjónin höfðu
siglt með árið 1913 í sumarfríi
sínu ásamt forsætisráðherranum,
■frú Asquith, stjúpdóttur hennar
Violet og tveimur öðrum vinum
þeirra. Þau fóru í skemmtiferð með
gondól í Feneyjum, sigldu til hinn-
ar sögufrægu hallar við Spoleto
og drukku bjór undir risavöxnum
hlynum við Ragusa.
Nú var allt sumarfrí og skemmt-
anir fjarri huga hans og hann
hafði gert Enchantress að fljót-
andi skrifstofu sinni og hafði yfir.
gefið fjölskyldu sína vegna starfs
síns.
Á meðan hann var önnum kaf-
inn við störf sín í þágu flotamál-
anna, sem m.a. félust í því að koma
á nýrri stjórn þeirra mála með
mönnum með nýjar hugmyndir,
urðu bæði hann og Clementine að
þola sívaxandi andúð í sinn garð
bæði í stjórnmálalífinu og sam-
kvæmislífinu Þau urðu vör við,
að þau voru óvelkomin á mörgum
heimilum, þar sem þeim hafði
verið tekið opnum örmum áður.
Eitt sinn eftir allharkalega árás
á vinkonu hennar, frú Asquith,
pakkaði Clementine niður í tösk-
urnar og fór frá Blenheim í mót
mælaskyni. En vinur þeirra, skáld-
ið Wilfrid Blunt, var jafn vingjarn-
legur og gestrisinn sem fyrr. Þau
voru um eina helgi á heimili hans
í Sussex í október 1912, og það
varð minnisstætt samkvæmi.
Winston byrjaði að rífasl um
stjórnmál við annan gest, George
Wyndham, og rifrildið hélt áfram
írá því að drukkið var síðdegiste,
á meðan á kvöldverði stóð og allt
fram til miðnættis.
“Þetta var ágætt kvöld”, sagði
Blunt “og við snæddum í sumar-
skálanum, klædd skrautlegum
Austurlandaklæðum. Clementine
var í klæðum úr bróderuðu silki.
sem gerð höfðu verið árið áður
í Smyrna, Winston var í einni af
Baghdad skikkjum minum, George
var í bláum sloppi og ég var í
Bedúínaskikkjunni minni...”
Hann hafði tekið eftir þeim
breytingum, sem- Winston- hafði
tekið, eftir að hann kvæntist, og
hann bætti við: “Winston var hinn
rólegasti og hann var eins og þaul-
æfður skylmingarmaður, þegar
hann tók á móti áköfum árásum
George, og sverð hans var langt.
I-Iann er vissulega undraverður
þessi ungi maður og skapgerð hans
og gáfur hafa þroskazt stórmikið
síðastliðin tvö ár.”
Clementine þurfti frá því fyrsta
að venja sig við hina óvenjul'egu
vinnugetu manns síns. Þegar hann
varð vfirmaður flotamálanna, skrif
aði Edward Marsh í bréfi til vinar
síns: “Hann dvelur á.skrifstofunni
til a.m.k 8 á hverju kvöldi. Jafn-
vel sunnudagana á ég ekki lengur
út af fyrir mig. Við höfum búið
okkur ti] nýtt boðorð: “Sjöundi
dagurinn er hvíldardagur yfir-
j mannsins Þá skaltu vinna alls
I kyns verk.” Hann veitti því enn-
fremur athygli, hverjum breyt-
ingum Clementine hafði komið til
j leiðar á Winston og skrifaði:“Hann
! er að verða fyrirmynd Tory flokk-
sins. Sjómennirnir virðast meta
bann mikils . Skapgerð hans hefur
tekið algerum breytingum á ein-
| hvern hátt og útkoman hefur orð-
ið algerlega nýr maður, sem kann
mannasiði og kurteisa háttu fram
í fingurgóma ...”
Sir Edward sálugi Marsh, sem
var um árabil hægri hönd Winst-
ons, varð náinn vinur þeirra, sem
bæði Winston og Clementine áttu
eftir að snúa sér til, þegar syrti
í álinn. Eddie, eins og þau köll-
uðu hann, var ágætur félagi fyrir
Winston til að þrátta við og enn-
fremur varð hann ágætur félagi
Clementine í tennisleik.
Winston hafði beðið um að Ed-
vard Marsh yrði gerður að að-
aðstoðarmanni sínum, þegar hann
var gerður að aðstoðarráðherra í
nýlendumálaráðuneytinu 1905.
Marsh var ekki viss um, að sá
heiður mundi verða sér til ánægju,
og leitaði því álits lafði Lytton,
sem þekkti Churchill vel. Eina,
16
Góða nótt — og láttu mig í friði.
sagði hún við sjálfa sig, þegar hún
hafði lokað dyrunum að baki sér.
Hafði hún misskilið hann — hafði
hann viljað kyssa hana. Kannski
var þetta aðeins talsháttur hans.
Það gat ekki verið neitt annað sem
hefði legið að baki orðanna —
ekki þegar Clive var svona nýlega
dáinn — myrtur ... Hún reyndi j
að herða sig upp.
Þegar hann hafði ekið brott, j
gekk hún inn í dagstofuna. Hún
eigraði eirðarleysislega fram og
aftur, kveikti sér í sígarettu.cn
setti hana jafnskjótt frá sér aftur.
Svo gekk hún að málverkatrön-
unum og virti fyrir sér málverk
það, sem Adrienne vann að. Hún
hafði sagt henni að það ætti að
fara á sýningu í Lichester. Það var
af “vitringunum þrem”
Það hlaut að vera dásamlegt,
hugsaði Livvy, að geta málað, átt
með því leið til að fá útrás fyrir
tilfinningar sínai, vandamál. En
ég hef auðvitað starf mitt, hugsaði
hún, og leit á hendur sínar. Gift-
ingarhringurinn glitraði á baug-
fingri hennar. Stóra hringinn
með græna steininum, er móðir
hennar hafði gefið henni, hafði
hún tekið niður og læst hann ofan
í skúffu
7. KAFLl
Veðrið var heitt og mollulegt.
Livvy gekk út á veröndina, en
eirðarleysið rak hana lengra og
hún gekk niður tröppurnar, og
eftir stígnum, sem lá niður að vík-
inni.
Á einum stað beygði stígurinn
og lá fyrir tanga einn en þar sátu
oft svanir á sumrin. Hún hélt á-
fram fyrir tangann að stígnum,
sem lá niður að vatninu. Hún stóð
kyrr rétt við vatnið og horfði á
hávaxið sefið við bakkana.
Það var svo kyrrt. Hún leit í
kringum sig, henni fannst þögnin
svo ógnarlega lifandi.
Skyndilega vissi hún, að hér var
hún ekki ein. Hún fann einhverja
hreyfingu í loftinu, áður en hún
gerði sér ljóst, hvað gerðist, þaut
eitthvað rétt við höfuð hennar.
Hún hrökk við og veinaði upp
yfir sig. Og svo brást hún alveg
ósjálfrátt við. Hún þaut inn á
milli trjánna þar sem þau voru
þéttust Um leið og hún gerði það
kom annar steinn fljúgandi og
hitti hana í öxlina og féll síðan
með skvampi miklu í vatnið.
Liwy þrýsti sér fast að ytrjá-
stofninum Hjartað barðist- 'ófsa-
lega í brjósti hennar, og hún fann
óskaplegan sársauka í öxlinni. Hún j
stóð þarna og þorði varla að draga
andann. Hún vissi, að einhver
hafði með vilja miðað steininum
á hana.
Hún reyndi að hlusta eftir
minnsta hljóði. Hún heyrði ekkert,
en vissi að einhver hafði legið í
leyni bak við runnana við
hús Maggie.
Drengirnir úr þorpinu köstuðu
stundum grjóti í svanina, en lög-
reglan hafði bannað það, og það
voru engir svanir hér núna. Hún
vissi vel að það var hún, sem hafði
átt að hitta .
Hún var svo hrædd, að hún skalf.
ekki einu sinni, þar sem hún stóðj
fast upp við tréð og hver sekúnda
virtist heil eilífð.
Hún hafði veináð einu sinni, en
engin manneskja var nálæg nema
sú, sem nú stóð bak við runnana
og beið bennar
Hún gat ekki staðið hérna, löm-
uð af hræðslu. Hún varð að hætta
á að hlaupa burtu það væri erf-
iðara að hitta hana þá. Hver svo
sem það var, sem ráðizt hafði að
í SKUGGA ÓTTANS
KATHRINE TROY
henni hér, mundi sá áreiðanlega
gera aðra tilraun.
Hún sárkenndi til í öxlinni.
Ef steinninn hefði hitt ögn hærra,
hefði hann komið í höfuðið á henni
og kannski rotað hana. Hún hefði
kannski fallið í vatnið — ef til vill
meðvitundarlaus — og horfið í
sefið. Eða ef hún hefði bara fallið
í öngvit hefði sá sem steininum
kastaði getað ýtt henni út í vatnið.
EINHVER HAFÐI RÁÐGERT
AÐ ÞAÐ FÆRI ÞANNIG FYRIR
HENNI.......
í blindni hljóp Livvy frá trénu
og reyndi að forðast stíginn sem
umluktur var runnum og trjám. í
hræðslu sinni þóttist hún sjá alls
kyns skugga, henni fannst hún
heyra fótatak og þungan andar-
drátt rétt að baki sér. Hún var
heltekin svo ofsalegri skelfingu, en
hugþoð sagði henni þó að það væri
öruggara að hlaupa en standa kyrr.
Hennai hús var nær en heimili
Adrienne, svo að hún hljóp þangað
eins hratt og skjálfandi fæturnir
gátu borið hana. Hún leitaði í
lyklakippunni meðan hún hljóp
gegnum garðshliðið. Hún reikaði
eins og drukkin þegar hún komst
að tröppunum, en einhvern veginn
tókst henni að opna dyrnar.
Hún skellti dyrunum á eftir sér
og athugaði hvort væri vel læst,
síðan kveikti hún öb ljós og dró
gluggatjöidiri fvrir eftir að hafa
fu!lvissaft sis m a>' allir gluggar
væru iamlegb lonaðii
Og síðan — þegar hún var orðin
það róleg að hún treysti sér til að
tala, hringdi hún til Simonar.
Hann svaraði ekki símanum
strax, og hún var orðin hrædd
um að hann væri ekki heima. En
loks heyrði hún rödd hans.
— Halló? Ó, Livvy ... .hann and-
aði ótt og títt eins og hann hefði
hlaupið.
— Eg óttaðist að þú værir ekki
j heima sagði hún.
i— Eg var uppi á lofti að leita að
nokkrum gömlum skjölum? Hvers
■ vegna? Hvað er að?
Stamandi og hikstandi sagði hún
honum allt af létta.
— Vertu kyrr þar sem þú ert, égj
kem eins og skot.
— Á ég að hringja til lögreglunn-'
ar?
— Við getum talað um það, þegar
ég kem. Eg verð hjá þér eftir
þrjár mínútur. Opnaðu ekki fyrir
neinum öðrum — ekki neinurn,
heyrirðu það Eg kalla til þín,
þegar ég kem.
Hún lagði tólið a og fékk sér
sígarettu svo settist hún í stól,
enda fæturnir að gefa sig, svo
mjög titruðu þeir
Einhver hafði reynt að ... Ein-
hver hafði viljað koma henni fyrir
jkattarnef Hún efaðist ekki um,
að steinnir.n hafði átt að lenda
hærra . í næsta skipti mundi ó-J
vihur hennar vanda sig meira, svo
av honum mistækist ekki aftur ...
“Fannst drukknuð í víkinni...”^
Hugsanir hennar voru nú orð-|
'nar skýrar, að öll ráðagerðin var'
henni greinilega ljós. Einhver hafði
ætlast til að þetta liti út sem
sjálfsmorð, hún átti að hafa kval-
izt svo vegna ódæðisverksins er
hún framdi á manni sínum, að hún
gat ekki afborið það og svipti
sig lífi.
Hún sat og beið eftir Simoni
og vissi með öruggri vissu, að hún
var í óskaplegri hættu stödd.
Rorke hafði haft á réttu að
standa. Símskeytið hafði verið
sent til að auka á grunsemdir
gegn henni og gera þær sennilegri.
Einhver hafði frá upphafi verið
ákveðinn í að koma sökinni á hana,
með því að vefja um sig gulum
trefli og bera hring með stórum
grænum steini nóttina sem Clive
var skotinn, Einhver — en HVER?
Hún heyrði fótatak á tröppunum,
— Livvy það er ég , Simon, hróp-
aði hann og hringdi bjöll'unni
þrisvar sinnum.
Þegar hann kom inn í dagstofuna,
rétti hann hendurnar fram á móti
henni, síðan hrópaði hann skelfd-
ur.
— Öxlin á þér ...
Hún hafði alveg gleymt því.
Hann þreifaði á öxlinni þar sem
silkið hafði rifnað.
— Þeta er bara smáskeina...
— En það blæðir úr ... .leyfðu
mér að búa um 'sárið.
— Æ, Simon, sagði hún glaðlega,
— ég iít ábyggilega hræðilega út.
— Eg skrepp upp og hef kjóla-
skipti Blandaðu handa mér drykk
á meðan
14
TÍMINN, laugardaginn 15. febrúar 1964 —