Vísir - 21.11.1963, Blaðsíða 7

VlSIR . Fimmíudagur 21. nóvember 1963. 7
Solveig með soninn Hjálm, 3 ára, og Jón með dótturina Ólöfu, 2 ára. (Ljósmyndari Vísis, I. M.)
n
Hann er píanóleikari
og tónskáld, skólastjóri
og kennari. 1 kvöld og á
laugardagskvöldið verð-
ur flutt verk eftir hann
á tónleikum Sinfóníu-
hljómsveitarinnar, og eft
ir hálfan mánuð spilar
hann sjálfur píanókon-
sert eftir Mozart með
sömu hljómsveit.
„Það halda margir, að ég hafi
ægilegt energi“, segir hann, „en
því miður er það ekki rétt. Ég
hef alltaf verið heldur pasturs-
lítill og er það enn“.
„Jæja, en samt vinnurðu nú
a. m. k. tveggja til þriggja
manna vinnutíma", andmælir
frú Solveig, eiginkona hans. Og
hún ætti að vita það.
Jón hristir bara höfuðið og
gerir sig eins pasturslítinn á
svipinn og hann mögulega get-
ur. Það er ekki fyllilega sann-
færandi. Mann grunar, að hann
sé einn af þessum firnaduglegu,
sem fara sér hægt á yfirborð-
inu.
Það er Jón Nordal, sem um
er að ræða. Við sitjum í fallegu
íbúðinni þeirra hjónanna og
spjöllum um músík og tónlist-
arkennslu, og Jón hefur aðdá-
anlegt lag á að hindra, að talið
berist mikið að honum sjálfum.
„Jón talar alltaf lítið um sjálf-
an sig“, upplýsir Solveig. „Hann
hefur ekkert gaman af því“.
Mikill kostur á einum manni,
en hann sleppur ekki alveg í
þetta sinn.
„Gegðu mér eitthvað um verk-
^ ið þitt, sem á að fiytja á
tónleikunum", sting ég upp á tíl
að leiða hann eftir krókavegum
í gildruna.
„Ja-á“, svarar hann og hugs-
ar sig um. „Það er reyndar orð-
ið mér afskaplega fjarlægt núna.
Ég samdi það árið 1949, meðan
ég var í Tónlistarskólanum hjá
Jóni Þórarinssyni".
„Konsert fyrir hljómsveit?
„Konsert fyrir kammerhtjóm-
sveit væri líklega réttara að
segja. Ég miðaði við þá mögu-
leika, sem voru fyrir hendi á
þeim árum, en núna er hljóm-
sveitin auðvitað orðin miklu
stærri“.
„Er þetta i fyrsta sinn, sem
hann hefur verið fluttur opin-
berlega?"
„Nei, miðkaflinn og seinasti
kaflinn voru báðir spilaðir hér.
þegar þeir voru nýsamdir, og
síðar á tónlistarhátíð í Helsinki,
en ég lauk ekki fyrsta kaflanum
fyrr en nokkru á eftir, og þetta
er í fyrsta sinn, sem konsertinn
er fluttur í heild“.
„Er hann ekki að mörgu leyti
ólíkur nýrri verkum þínum?“
„Jú. Hann er hreinlega skóla-
verk, og það sem réttlætir flutn-
ing hans, að mér finnst, er, að
það er á vissan hátt fróðlegt að
heyra muninn á því, sem þá
þótti nýtízkulegt hér á landi,
og hinu, sem ungu tónskáldin
okkar gera nú“.
„A/'arstu ekki undir dálitlum
’ áhrifum frá Hindemith á
þeim árum?“
„Jú, þá voru evrópskir tón-
Iistarmenn einmitt að upp-
götva Hindemith, því að á
stríðsárunum voru verk hans
sjaldan flutt i Evrópu og
bönnuð í Þýzkalandi, og auk
þess var kennarinn minn, Jón
Þórarinsson, nemandi Hinde-
miths, og það hafði líka sín
áhrif. Á þeim tíma vorum við
miklu meira einangruð frá um-
heiminum í íslenzku tónlistar-
iífi, en nú fylgist unga kynslóð-
in aftur á móti með öllu, sem
er að gerast í músíkheiminum“.
„Hvað myndirðu segja, að
væru nýjustu straumamir í
tónskáldskap?“
„Það er erfitt að lýsa því með
orðum og f stuttu máli, en það
er svipað og í myndlistinni —
meira frjálsræði, sem getur iíka
gengið út í öfgar. Hér er hópur
yngri tónskálda, sem eru á
nýrri línunum, m. a. Atli Heim-
ir Sveinsson, Leifur Þórarins-
son, Þorkell Sigurbjömsson,
Jón S. Jónsson, Fiölnir Stefáns-
son og Magnús Blöndal Jó-
hannsson".
„Hvað ert þú sjálfur með f
smíðum?“,
„Heldur Iítið upp á síðkastið.
í hitteðfyrra var flutt .Brotaspil*
fyrir hljómsveit, og nokkru áð-
ur píanókonsert. Á sextugsaf-
mæli Páls ísólfssonar spilaði ég
frumsamið píanóverk, .Stiklur'
á hátíðatónleikum honum til
heiðurs. Menn voru fullkomlega
ráðvilltir yfir því, enda hefur
aldrei verið á það minnzt síð-
an“.
Og Jón brosir við.
VIÐTAL VIÐ JON
Fyrsfi snjórinrt
Þá hafa Reykvíkingar séð
fyrsta snjóinn í borgarlandinu.
Annars var Esjan fyrri til en
höfuóborgin að klæðast vetrar-
skrúða. Auðvitað sköpuðust viss
ir samgönguerfiðleikar í Reykja-
vík í gær. En verkamenn með
hjálp fjölbreyttrar véltækni
voru fljótir að greiða fyrir um-
ferðinni. Eftir var hættan á
hálku, sem erfitt er að ráða
bót á, og eina örugga meðalið
við slíku er að vegfarendur, öku
menn og gangandi fari sér að
engu óðslega. Þeir verða að hafa
í huga að auk alls annars
verða þeir að venjast hinum
nýju aðstæðum, sem skapast
með fannkomunni og vetrarrík-
inu.
Reykvíkingar þurfa ekki að
glíma við mikið vetrarríki sam-
anborið við Akureyringa, sem
mega búast við snjó upp að
hnjám fyrsta snjóadag vetrar-
ins. Þar hleður niður á göturn-
ar, og þegar búið er að moka
þær, er snjóhrönnin ósjald-
an hátt í mannshæð. Akureyr-
ingar þurfa að vísu ekki að þola
sömu fjarlægðir I daglegum
önnum og Reykvfkingar, svo að
kannski hallar ekki mikið á hvor
ugan, þegar allt er tekið með
1 samanburðinn. En vetrarríki
Akureyrar er á flestan hátt
stórbrotnara og að mörgu leyti
fegurra en það sem Reykvík-
ingar eiga að venjast.
T'imi barnanna
Fyrsti snjórinn er tlmi barn-
anna. Hann skapar ótal tæki-
færi, sem sum hver fela I sér
hættur. Þessar hættur þekkja
allir og óþarft að telja þær upp,
en sjálfsagt er að minna á til-
vist þeirra í von um að for-
eldrar kynni þær börnum sínum
og hvetji þau til að fara gæti-
lega og eiga ekki hlut að eyði-
leggingarstarfsemi, sem út af
fyrir sig er ekki svo alvarleg,
en hvimleið og heimilunum til
Iítils sóma.
Ögmundur.
„tTvernig er með æfingarnar?
Hvenær færðu tlma til að
sinna þeim?“
„Ja, þær eru nú býsna óreglu-
legar. Meðan ég kenndi sem
mest, var ég latur að æfa mig,
og eigin'ega hef ég lagt spila-
mennskuna dálítið niður, því að
ég er orðinn hálfleiður á að
spila án þess að vera I formi.
í sumar tók ég mig samt til og
fór að æfa mig — ekki með
konsert fyrir augum eða neitt
ákveðið — og þá hafði ég ákaf-
lega gaman af því“.
„Hvað er langt siðan þú hélzt
seinast tónleika?"
„Seinustu siálfstæðu tónleik-
ana hélt ég 1958, en árið áður
spilaði ég píanókonsertinn minn
með hljómsveitinni. Ég hef líka
spilað með mörgum t. d. Sigurði
Björnssyni, Ingvari Jónassyni,
Einari Gretari Sveinbjörnssyni,
1 rm'i4 rmr-
NORDAL
Einari Vigfússyni og Birni Ól-
afssyni, og oft I Kammermúsík-
klúbbnum".
„Hvernig líkar þér að kenna?"
„Mér fannst það ekki
skemmtilegt. meðan ég þurfti
að gera miög mikið að því, en
það er eins og með æfingarnar,
að mér hefur farið að þykía það
meira og meira gaman með tím-
anum. Auðvit.að er al't undir
nemendunum komið — bað er
leiðinlegt og þreytandi að kenna
tossum, en ágætt begar eóðir og
áhugasamir nemendur eiga I
hlut“.
„T.Tvað ertu búinn að vera
x Iengi skólastjóri Tónlistar-
skólans?“
„Fjögur ár. Það starf hefur
komið mér á allan hátt á óvart;
það er erilsamt og tímafrekt
en nú erum við komin I nýja
húsnæðið, sem bráðum verður
alveg tilbúið og bá er hægt að
fara að taka skipulagninguna
fastari tökum .
„Þú hefur gert mik'ar breyt-
ingar á tilhöguninni, er það
ekki?“
„Ja, það má segja að þetta
sé smátt og smátt að brevtast
f fagskóla fyrir nemendur, sem
faka músfkina alvarlega. Við
höfum inntökuprófin strangari.
og ef fólk stendur sig ekki við
námið. bá fellum við bað. enda
er betra fvrir alla aðila. að ekki
sé verið að drannast með nem-
endur. sem hvorki vilia né geta
lært“.
„Þið skiptið bessu orðið meira
I deildir en áður?“
„Já, og ætlum að fara lengra
inn á þá braut I framtíðinni.
Það er alltaf ?rfðarleg eftir-
spurn eftir tónlistarkennurum,
og við þurfum að geta þjálfað
fólk I kennslu og útskrifað
kennara, sem við getum slðan
ábyrgzt, að séu hæfir til starfs-
ins. Söngkennaradeildin hefur
starfað nokkur ár, og núna I
haust bættist við píanókennara-
deild. Inntökuskilyrði I hana eru
svipuð burtfararprófum áður.
Svo er einleikaradeild, og
fyrsta prófið úr henni tók Helga
Ingólfsdóttir I vor sem leið.
Þessum deildum er ætlunin að
fjölga á næstu árum, eftir þvl
sem ástæður leyfa. Við höfum
líka meira og meira af kammer-
músík innan skólans"
„Og þið hafið fengið ný hljóð-
færi?“
„Já, hljóðfærakostur skólans
hefur alveg verið endurnýiaður,
við höfum keypt horn og flaut-
ur og átta nýja flygla. í vetur
kennum við á öll hÞ'óðfæri, sem
notuð eru I Sinfónúihi'ómsveit-
inni; við erum alltaf að reyna
að fá fólk til að soila á fleiri
h'jóðfæri en píanóið. sem er
ennþá Iangvinsælast".
„JJvenær fórst þú fyrst að
læra að spila?" spyr ég
saklevsislega, en Jón lætur ekki
blekkiast.
„Eigum við ekki heldur að
tala um skólann?" seair hann
vongóður. en sér fHótt. að bað
býðir ekkert. „Ja. ég var voða
qamal' — 11 ára Ée bvríaði að
læra híá frú Frede P Briem,
en fór síðan ti! *rna Kristiáns-
sonar. Svo ætlaði ég I Tónlist-
arskólann. en bað varð Htið úr
þvf námi fvrr en seinna“.
,.Já, varstu ekki lensi veik-
ur?“
Jón andvarpar mæðulega.
..Heyrðu, þú ert bó ekki að fara
fram á, :;5 és seei bér alla siúk-
dómasöguna? Það mvndi taka
heila bók F.inu sinni «a°ðí land-
'æknir að hún ætti eininieea að
henqiast unn á vegg Ég var
ótta'eeur Lazarus"
„Þú misstir mikið úr skólan-
um?“
„Ég gat aldrei verið í barna-
skó'a. heldur tók én fu!’"aðar-
oróf ufanskó!a. og be°ar ég var
14 ára. var ég fekinn nr um-
ferð heilt ár“.
„Pabba Tíns finnst hað hans
aðaldvgð að hafa a'd-e: verið
f neinum almennum «kó1um
nema fsaks«kóla“ skútur Sol-
veig inn f Hann hefur nt' ta!-
að nm hað“
„Saknað'rðu bess ekkert
siálfur að geta ekki farið I
barnaskóla?"
„Nei, nei. ör u nær, mér
fannst þa ágætt“
Jæia, hvenær fórstu svo I
Tónlistarskólann?"
Frh. á bls. 10.