Vísir - 21.11.1963, Page 8

8

V1SIR . Fimmtudagur 21. nóvember 1963.
VISIR
Utgefandi: Blaðaútgáfan VISDL
Ritstjóri: Gunnar G. Schram
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinson
Fréttastjóri: Þorsteinn ö. Thorarensen.
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 178.
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3.
Áskriftargjald er 70 krónur ö mánuði.
1 lausasölu 5 kr. eint — Simi 11660 (5 Unur).
Prentsmiðja Vlsis. — Edda h.f.
Raunir SAS
J blaðaviðtali sem einn af forstjórum SAS hefir átt
við Bergens Tidende kemur fram að ódýru Atlanz-
ferðirnar hafa valdið SAS vonbrigðum. Fljúga vélamar
hálftómar milli heimsálfa, meðan Loftleiðir hafa nær
80% sætanýtingu á þessari leið. Óhjákvæmilegt er einn
ig að með þessum ferðum keppi SAS að nokkru leyti
við sjálft sig — taki farþega frá sínum eigin þotum á
Atlanzleiðinni.
Allt eru þetta góð tíðindi fyrir íslendinga og Loft-
leiðir, því til höfuðs þeim voru þessar ferðir settar.
Enn bíða Loftleiðir eftir svari Flugráðs um mikla
lækkun til Luxemborgar, sem vonandi fæst fram. Það
er mikil kjarabót námsfólki að eiga kost svo ódýrra
ferða, svo ekki sé minnzt á alla aðra sem þangað út
vilja halda.
Á þeim tímum sem allt fer hækkandi er gleðilegt að
ferðalög fara lækkandi í verði. Þess er að vænta að
hitt flugfélagið fái aðstöðu til svipaðra fargjaldalækk-
ana, því þær em öllum landsmönnum hagsbót.
Frumleg vaxtakenning
JJagfræðispekingar Framsóknar virðast enn standa í
þeirri trú að bótin á meinum efnahagslífsins sé aðeins
sú að lækka vexti. Vart getur meiri reginfirm en þessa.
Vaxtalækkun mundi auka mjög eftirspumina eftir fjár-
magni. Það mundi þýða nýtt launaskrið og nýja verð-
þenslu. í algjört óefni væri þar því stefnt.
Auk þessa hefir Framsóknarflokkurinn aldrei viljað
skýra frá því hver léttir vaxtalækkun væri atvinnu-
rekstri. Sannleikurinn er sá, að 2—3% vaxtalækkun
jafngildir ekki hærri upphæð en 50—70 milljónum
króna. Sá smápeningur leysir ekki vanda útflutnings-
atvinnuveganna. Sá vandi stendur miklu dýpra, þótt
yfirborðsmennska framsóknar reyni í lengstu lög að
leyna því.
Höll fyrir æskuna
IJorgin hefir nú keypt hið gamla setur Thors Jensen,
eitt fegursta og sérkennilegasta hús bæjarins. Ætlunin
er að afhenda það Æskulýðsráði til afnota, en það jafn-
gildir 9 millj. króna beinu framlagi. Verður varla ann*
að sagt en borgin geri vel við æskulýðinn, þar sem
bæði Höfði og Tjarnarbær hafa verið fengnir yngri
kynslóðinni á síðustu missemm.
Nú er hlutur Æskulýðsráðs eftir: að nýta þennan
mikla húsakost sem bezt til mannbætandi starfs í
þágu æskunnar í borginni. Þar má víða drepa niður og
mörg starfsemi er þegar komin vel á veg. En hér sem
annars staðar verður að hafa eitt í huga. Starfið þarf
að miða við þarfir þeirra unglinga sem mest þurfa á
því að halda, en síður þeirra, sem koma frá góðum
heimilum og fullnægja starfsþránni innan veggja
þeirra, eða á öðmm vettvangi.
Gunnar Thoroddsen:
Lífskjör í nokkr-
um löndum
Dómur um lífskjörin.
Þeir útlendingar, sem til Is-
lands koma, ijúka flestir upp
einum munni um það, að lífs-
kjðr séu hér betri en víðast
hvar annars staðar. Svipaður er
dómur flestra Islendinga sem
til útlanda fara og kynnast lifn-
aðarháttum og afkomu með öðr-
um þjóðum.
Mælikvarði
á Iífskjörin.
Þessi skoðun byggist fyrst og
fremst á mati á þvf, sem fyrir
augu og eyru ber. En þvl miður
er það svo, að öruggan mæli-
kvarða á lffskjörin er erfitt að
finna, og engar allsherjareglur
hafa enn verið fundnar um mat
og samanburð á lífskjörum
þjóða.
Vísitalan.
Framfærslu- og launavísitölur
eru alls staðar reiknaðar út. En
þær eru hæpinn grundvöllur til
samanburðar um lífskjör. Það
stafar af þvf, að oft og tfðum er
af stjórnmála- og efnahagsástæð
um verið að hagræða vísitöl-
unni eins og mörg dæmi sanna
hér á landi. En auk þess er
vísitölugrundvöHurinn ólfkur á
marga lund eftir löndum. Á Is-
landi eru t. d. bæði beinir og
óbeinir skattar taldir f vísitöl-
unni, í Noregi aðeins óbeinir
skattar, f Danmörku hvorugt.
Þegar meta skal lffskjör er
það mikilsvert atriði, að atvinna
sé næg og stöðug og ekki sé
við atvinnuleysi að glíma. Telja
ýmsir, að þess vegna sýni árs-
tekjur manna réttari mynd af
lífskjörunum heldur en tíma-
kaupið eitt eða vikukaupið.
Meðal þess sem segir til um
lffskjörin, en tilviljun háð hvort
fram kemur f vísitölu, er ástand
húsnæðismála, vöruúrval og
vöruskortur, skattar, almanna-
tryggingar, aðstaða til mennt-
Gunnar Thoroddsen,
fjármálaráðherra
unar og skólagöngu, svo að
nokkuð dæmi séu nefnd.
Skýrslur OECD.
Efnahagssamvinnustofnun vest
rænna ríkja, OECD, gefur árlega
út ýtarlega skýrslur um efna-
hagsástand ýmissa landa. I þess-
um skýrslum er ekki gerður,
allsherjarsamanburður á lífs-
kjörum þjóðanna, því að eng-
inn almennur mælikvarði er enn
til um þau. En stofnunin birtir
dæmi um nokkur einstök atriði
varðandi lífskjörin, dregur upp
nokkrar svipmyndir, sem eru til
glöggvunar, t. d. um þjóðarfram-
leiðslu á hvern íbúa, um hita-
einingar í fæði hvers íbúa að
meðaltali, um tölu síma, útvarps-
tækja og fólksbíla. Er þetta
byggt á því, að þessi atriði hald-
ist yfirleitt mjög í hendur við
velmegun og lífskjör.
I þeim samanburði, sem hér
fer á eftir, er miðað við 17 lönd,
þ. e. 16 í Norður-, Vestur- og
Suður-Evrópu og Bandaríki
Norður-Ameríku.
Þjóðarframleiðsla á mann
nemur á íslandi um 60 þús.
krónum fslenzkum og er mjög
svipuð hjá okkur og Dönum,
Norðmönnum, Englendingum og
Vestur-Þjóðverjum. Hún er
langhæst f Bandaríkjunum, um
120 þús. ísl. kr. Það með er
ekki sagt, að lífskjör séu
þar til jafnaðar tvöfallt betri
en hér, því að meðal annars er
verð á mörgum vörum og beinir
skattar þar hærri.
Af þeim löndum sem OECD
gerir skýrslu um, er Júgóslavía
lægst, með 12 þús. kr. á mann.
Af samanburði við 16 þjóðir
sést, að ísland er fjórða hæsta
landið um þjóðarframleiðslu á
íbúa.
Hitaeiningar.
Um daglegan hitaeininga-
fjölda á íbúa eru flest þessi
lönd með kringum3000einingar,
sum nokkru lægri, önnur heldur
hærri. Island er fjórða f röð-
inni með 3.240 hitaeiningar árið
1962.
Útvarpstæki.
Útvarpstæki á Islandi eru 440
að tölu á hverja 1000 fbúa og
stánda Islendingar f þessu
efni fremst allra Evrópuþjóða.
Símar.
Talsímar eru hér 207 á hverja
1000 íbúa og erum við þar
einnig fjórðu í röðinni. Hæst
eru Bandaríkin með 418, þá
Svíþjóð með 384, en Júgóslavta
lægst með 15.
Bílar.
Fólksbílar á Islandi eru 105 á
hverja 1000 fbúa. Erum við þar
fimmtu f röðinni. Bandaríkin
með 312, Svíþjóð 173.
Til leiðbeiningar
um lífskjörin.
Þær tölur sem hér hafa verið
raktar, eru að sjálfsögðu ekki
neinn almennur mælikvarði, en
þó til nokkurrar leiðbeiningar
um lífskjör þjóðanna.
íslenzk tónlist send til
100 erl. útvarpsstöðva
Musica Islandica, sem er út-
gáfufyrirtæki á vegum Mennta-
málaráðs, mun væntanlega gefa
út nótur tfu tónverka árlega, að
þvf er forstöðumenn þess, þeir
dr. Hallgrfmur Helgason, Jón
Þórarinsson, og r’r. Páll Isólfs-
son, tjáðu fréttamönnum.
Þegar hafa verlð gefin út 8
hefti, og koniu hin síðustu
þeirra í fyrradag.
Þetta er liður í þeirri ákvörð-
un menntamálaráðs að kynna ís-
lenzk tónverk, bæði hérlendis og
erlendis og virðist ætla að gef-
ast vel, að því er Vilhjálmur Þ.
Gíslason útvarpsstjóri sagði, en
ríkisútvarpið hefur annazt send
ingar til erlendra aðila.
Þau verk sem þegar eru kom-
in út, eru eftir Helga Pálsson,
Pál ísólfsson, Hallgrím Helga-
son, Karl Ó. Runólfsson, Jón
Þórarinsson og Árna Björnsson.
Þegar hafizt var handa um
þessa áætlun, var óskað eftir
tilLoðum í prentun heftanna, og
tekið tilboði frá prentsmiðju í
Wien. Sagði dr. Hallgrímur, að
prentunin hefði tekizt með ólík
indum vel, og væru þeir mjög
ánægðir. Eins og áður var getið
tók útvarpið að sér dreifingu
nótnaheftanna, og sendir þau
til 100 útvarpsstöðva víðsvegar
um heim. Svör og þakkir hafa
borizt frá fjölda þessara stöðva,
með óskum um að fá tónverkin
send á segulbandsspólum.
Tillögur l.afa verið gerðar um
útgáf" verka eftir ýmsa fleiri
höfunda,