Lesbók Morgunblaðsins - 09.05.1987, Blaðsíða 7

Höfði og Miðgarðsormur.
jwttf'EfiAwrvtf'fyiof.rifcYAE-'Ao .tlW '&'Wst J*í
flTIÍ*B?ÍISTS"'®'•. •> ? i clnil i '.iM í.rin <ITA
.K.5[NS>i“J'
HVUU MECAi
V v/fH&w&tf,
Ein af myndum Huldu á sýninguhennaríGalleríiSvörtu á hvítu.
áherslan nefnilega lögð á sjálfstæða hugs-
un. Það er þess vegna hægt að segja að
ég hafí fengið þau forréttindi að lenda í
lausa loftinu innan skólans en ekki að námi
loknu. Það var mikils virði.
Á þessum árum kom hingað til lands
þekktur austurrískur myndlistarmaður,
Hermann Nitch, og hann varð geysihrifinn
af þeim krafti sem var í nýlistadeildinni.
Hann tók okkur með í tónleikaferðalag og
við frömdum tónlistargjörninga hans í Sviss,
Austurríki og Þýskalandi. Á milli ferðalag-
anna bjuggum við í kastala sem hann á og
María Theresa byggði á sínum tíma handa
sér og sínum til sumardvalar. Þessi reynsla
var auðvitað alveg ómetanleg fyrir okkur
öll og engum skólamönnum ber að þakka
hana heldur mönnum eins og Magnúsi Páls-
syni og Dieter Roth.
Mér er það ekkert launungarmál að allt
sem ég gerði áður en ég fór til New York
finnst mér ekki neitt neitt. Því að það var
fyrst eftir að ég kom út sem ég náði áttum,
sá hvert ég vildi stefna. Úti lagði ég aðal-
áhersluna á málmsteypuverk en slíku hef
ég ekkert getað sinnt eftir að ég kom heim
og kenni því aðstöðuleysinu. Eg velti því
annars fýrir mér á meðan ég undirbjó sýn-
inguna mína hversu mikill kostnaður fylgir
því að vera listamaður og mér fínnst það
þess vegna augljóst mál að listafólk heldur
hér uppi öllu menningarlífí. Og svo er það
eins og happadrætti hvort við seljum verk
okkar til að mæta þessum kostnaði. Ég get
því ekki betur séð en að öll launamál lista-
manna verði að endurskoða. Styrkir einka-
fyrirtækja eins og Brunabótafélagsins finnst
mér þó virðingarverðir. En ríkið á auðvitað
að launa listamenn sína en þau stopulu laun
sem ríki og borg bjóða upp á eru fáránleg.
Listamönnum tekst einfaldlega ekki að lifa
af þeim. Hreint ekki. Það er heldur engin
ástæða til þess að fólk haldi að listamenn
séu betur til þess falinir en aðrir menn að
lepja dauðann úr skel. Þessu verður að
breyta.
En það eru ljósir punktar sem betur fer.
Ég er til dæmis félagi í Myndhöggvarafé-
lagi Reykjavíkur og við höfum ómetanlega
aðstöðu á Korpúlfsstöðum. Við í mynd-
höggvarafélaginu eigum stóra drauma um
hvað hægt sé að gera við þetta fallega hús
og kannski rætast þeir með hjálp góðra
manna.
KannskiEru
MyndverkMín
ÓÐUR TIL FORTÍÐARINNAR
Þig langar að vita af hveiju ég vinn svona
myndverk en ekki hinsegin. Mér finnst
myndlist vera eins og ljóðgerð. Ég nota
myndmál sem fólk þekkir eins og ljóðskáld-
in nota orð. Ég er líka rómantísk og
myndefni mitt er mjög íslenskt og breytir
þar engu um dvöl mín í útlöndum. Ást á
landinu er réttlætanleg hjá smáum þjóðum,
við ógnum engum með þeim rembingi. Núna
hef ég verið að vinna myndir með alkunn
íslensk mótív. Miðgarðsormurinn frægi
hringar sig utan um Höfða en bítur nú ekki
lengur í hala sinn. Ein myndin er af sjálfri
mér með Gretti, Glámi og Illuga. Mér fínnst
gaman _að setja sjálfa mig í þetta sam-
hengi. Ég var í sveit hjá afa og ömmu.
Bærinn liggur að Miðfjarðarvatni. Það var
talað um leikana á vatninu sem segir frá í
Grettissögu og einhvem veginn fannst mér
liggja í loftinu að hann byggi enn handan
Bessaborgarinnar.
Ég hræðist hraða nútímans og reyni að
lifa ekki í þeim takti. Gildismatið er oft svo
fáránlegt. Kannski em myndverk mín ein-
hvers konar óður til fortíðarinnar. Mér þykir
vænt um að við skulum eiga okkar sögu
sem geymir þetta óþijótandi myndefni. Og
ég held að ástæðan fyrir því að fólk tók
eftir myndunum mínum úti sé einmitt sú að
í þeim var að finna nýtt efni, nýjan heim,
annan heim, minn heim og míns fólks.
Myndlist mín hefur líka innihald. Ég hrein-
lega get ekki sett eitthvað í myndir nema
að það segi eitthvað. Allt verður að hafa
tilgang og þess vegna segja þær sögu.
Stundum em þær myndskreytingar við
ókunnar sögur sem síðan halda áfram að
geijast með áhorfandanum. Samt sem áður
stendur myndin ein og sér og lýtur lögmál-
um eigin heims. Kannski er hún eins og
persóna sem öðlast hefur sjálfstætt líf. Pull-
gerð er hún alltént ekki hluti af mér lengur
en hún getur verið leiðsögumaður minn.
Ef ég er áttavillt, veit ekki hvert ég á
að halda, veit ekki hvað ég á að gera, þá
fer ég til myndanna og þær vísa mér veg-
inn, segja mér áframhaldið.
Höfundurinn er rithöfundur í Reykjavík.
WOLESOYNKA
Nágranni minn
Hlín Agnarsdóttir þýddi
Nágranni minn
hinkrar eftirþremur hringingum dyrabjöllunnar
sem koma hratt hver á eftir annarri.
Þjálfuðum fótum
trítlarhún niður tröppurnar
meðöruggt, vélræntbrosá vör
munstrið þaulæft.
Nágranni minn
hefur ofan af fyrir sínum mönnum
með tónlist.
Með einni eða fleiri plötum
selurhún þeim sömu tilfinningalausu
ástina.
(eina varanlega orð textans)
og fær aukalega borgað fyrir hverja aukaplötu
sem kemurhratt á eftirþeirri á undan.
Konan á hæðinni fyrir ofan
(meðfimm börn ogeitt úrhrak)
er þakklát
nágranna mínum
þvínú helst það
innan fjölskyldunnar (eins ogsagt er)
ogkarlinn flengist
ekki Iengur um á næturnar
og sóarpeningum íleigubíla
og — köllum það kvennarök —
honum erekki eins hætt við aðsmitast
afstúlkunni niðri
eins og af einhverri bláókunnugri
svo færhami afslátt
svona heimafyrir
og andrúmsloftið hreinsast
þegar hann skreppur niður.
Staðreyndin ersú
aðnágranni minn
er öryggisloki hússins
og rekur ágætis verlun.
Eðlan íkjallaranum
þrífst vel ígluggaopinu.
Hún slefar
eins og hundar Pavlovs
þegar þrjár hringingar dyrabjöllunnar
koma hratt hverá eftir annarri.
Kámug sjáöldur hennar
stara tileygð af vanþóknun
ogþurr tungan lafir
í siðferðilegri bölvun.
Hún hatar
nágranna minn
allan sólarhringin
þó sérstaklega á nóttunni
þegarhún neyðist til aðyfirgefa
hásæti gremjunnar.
Eðlan veit bara ekki
að hún myndiþorna upp
ogsálast úr tilgangsleysi ísvölu fylgsni sínu
efþrjár hringingar dyrabjöllunnar
afeinhverri ástæðu
kæmu ekki
einngóðan veðurdag
hratt
hverá eftir annarri.
Égbýíhúsiþarsem allirdafna vel
ognágranni minn rennirsér
niður handriðið
til þess að sækja
næsta ákafa karl
sem kemur hratt á hæla
þess á undan íbiðröðinni.
Höfundurinn fékk Nóbelsverölaunin í bókmenntum 1986.
Þýöandinn er leikhúsfræöingur.
I
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 9. MAÍ 1987 7