Lesbók Morgunblaðsins - 09.05.1987, Blaðsíða 6

Kannskí einhverskonar
óður til fortíðarinnar
Stundum tekst listamanni að sameina í list sinni
fleira en eitt listform. Ljóðið eða sagan um-
hverfist í mynd. Myndin verður ljóð eða saga
og yfir heildinni eru tónar. Og ég held að þetta
eigi sér aldrei stað nema þegar listamaðurinn
Vigdís Grímsdóttir ræðir
við HULDU HÁKON,
sem sýnir nú í Galleríi
Svörtu á hvítu og segir
meðal annars frá dvöl
sinni í New York í nábýli
við Araba og ítali
er heiðarlegur og sannur og tekst að vefa
í listina lífsskoðun sína. Þegar það gerist
snertir hann líka einhvem þann streng í
manneskjunni sem ekki hefur verið snertur
áður, en hefur leynst í henni samt. Og þá
ber svo við að okkur opnast önnur og ný
sýn þar sem við sitjum við gamla glugga.
Myndverk Huldu Hákon sem nú sýnir í
Gallen' Svörtu á hvítu kveiktu mér nýja
sýn, lásu mér sögu og ljóð og tóna. Og ég
kann ekki að heimta meira af listinni.
Hulda hefur tekið þátt í samsýningum
hér heima og í útlöndum hefur hún bæði
sýnt ein og með öðrum. Þessi sýning er
hennar fyrsta einkasýning á íslandi. Ég vissi
að Hulda hafði verið við_ nám í New York
með manni sínum, Jóni Óskari, sem líka er
myndlistarmaður og ég bað hana að segja
lesendum Lesbókarinnar frá lífínu og list-
inni hér og þar. Hún brást vel við því og
frásögn hennar var svo heilsteypt að ég
ákvað að trufla hana ekki með frammígrip-
um og vífílengjum.
ertu ekki í Kínahverfínu lengur, heldur í
„Little Italy“ og í allt öðru menningarsam-
félagi. Mér fannst gott að geta týnst í
mannhafínu og notið fjölbreytninnar.
Fyrsta árið okkar í New York bjuggum
við í arabahverfi í Brooklyn. Mér fannst það
mjög sérstakt að koma frá íslandi og
íslenskri menningu í þetta hverfi. Strákurinn
okkar, Burkni, lék sér til dæmis við araba-
krakkana. Mömmurnar í samfélagi araba
eru eingöngu inni á heimilunum og ganga
sumar hvetjar jafnvel með blæjur. Ég hugs-
aði oft um það þegar ég sá Burkna leika
sér við krakkana hvað það hlyti að vera
skrítin upplifun fyrir hann að kynnast
mæðrum þeirra á sama hátt og það hlyti
að vera leikfélögum hans skrítin reynsla að
kynnast mér. En böm eiga sjálfsagt auð-
veldara með að sætta andstæður tveggja
ólíkra heima en fullorðnir. Sjálf reyndi ég
að kynnast þessum konum, en við hveija
tilraun mína litu þær undan, forðuðust mig.
Ég vissi aldrei hvað það var. En frá svona
atvikum eins og þessu sem lýsa hvoru
tveggja í senn ólíkri menningu og ólíku
hversdagslífí var stutt í stærri og áhrifa-
meiri atburði. Eina nóttina var veitingastað-
urinn úti á homi sprengdur í loft upp.
Reyndust þar vera að verki hefndarsamtök
gyðinga og veitingahúsið á hominu hafði
þá verið samkomustaður PLO í New York.
Ég sem þessa nótt svaf á mínu græna eyra
var allt í einu í miðri hringiðu heimsviðburða.
í þtjú ár bjuggum við nær ánni í Brook-
lyn í ítölsku hverfi. Það var gjörólíkt og
þrátt fyrir allar mafíur kunni ég betur við
það. Mér fannst það til dæmis notalegt að
sjá hvað ítölsku fjölskyldumar em sterkar
og samheldnar. Samt var engu að síður ólga
í þessu hverfí og nágranni okkar var einn
daginn skotinn úti á bensínstöð. Allt var sem
sagt rólegt á yfírborðinu en undir niðri sló
hart og grimmt hjarta.
Ástæðan fyrir því að við fluttum nær
ánni var sú að þar fengum við húsnæði sem
hentaði okkur miklu betur sem myndlistar-
mönnum. Þetta var gamall tvöhundmð
fermetra kyndiklefi. Mjög skemmtileg íbúð.
I henni miðri var djúp gryfja þar sem ofnarn-
ir og pípumar vom ennþá og þar unnum
við. Til að komast yfír í aðra hluta íbúðarinn-
ar fómm við yfir brú. Þegar ég kom aftur
heim mundi ég allt í einu eftir því hvaða
kröfur íslendingar gera til íbúðarhúsnæðis..
Ég er hrædd um að þær kröfur hefðu ekki
fengið fullnægju þama. En við vomm
ánægð.
Það var oft mikið fjör þama og ég man
sérstaklega eftir eftirminnilegri uppákomu.
Við kölluðum hana „Af brúnni". Við bjugg-
um til plakat og sendum út boðskort.
Myndlistarmennirnir héldu myndlistarsýn-
ingu í Gallerí tösku sem er raunvemleg
ferðataska og um leið ferðagallerí, einstakt
í sinni röð, sem Hannes Lámsson rekur.
Tónlisarmennimir og skáldin fluttu verk sín
af brúnni og þegar maður fór upp á þak
blasti við Manhattan-eyjan og Frelsisstytt-
an. Þetta var yndislegur tími. Og ég gæti
talað um hann lengur því allt þetta um-
hverfi hafði djúp áhrif á mig og list mína.
En mig langar líka að segja þér frá náminu
þarna úti og bera það örlítið saman við
námið hér heima. Og svo kemst ég nú ekki
hjá því að minnast á nýlistadeildina.
Samtvinnun Hugans
Og Handarinnar
Ég var við nám í The School of Visual
Arts sem mér finnst méra ákaflega vel upp-
byggður skóli. Þama verður hver og einn
að taka ákveðin gmnnfög og síðan velur
maður eftir sínu áhugasviði. Gmnnpunkt-
amir sem allir taka em til dæmis í
bókmenntum en innan þeirrar skyldu er líka
val. Ég gat oft valið á milli jafnólíkra greina
og indverskrar smásagnagerðar og Ulysses
eftir James Joyce. Þegar ég kom í þennan
skóla úrðu mér ljósir ýmsir gallar sem em
á skipulagi skólans hér heima. Allri kennslu
og umræðu um listir og menningarmál er
ábótavant í Myndlista- og handíðaskólanum.
Samtvinnun hugans og handarinnar vantar
þegar aðaláherslan er lögð á handverkið.
Þetta er auðvitað langt frá því að vera gott.
Úti lagði ég stund á silkiþrykk og skúlptúr-
gerð sem aðalgreinar og þetta var gott
framhald af því ágæta veganesti sem ég
bar úr nýlistadeildinni héðan.
Ég er annars einstaklega ánægð með að
hafa valið nýlistadeildina hér heima á sínum
tíma því þar var mesta getjunin í skólanum.
Við fengum til dæmis kennara utan úr heimi
sem hugsuðu á allt annan hátt og það eitt
var að vissu leyti eins og kjaftshögg á hefð-
ina. Þegar ég kom í nýlistadeildina stóð ég
frammi fyrir því að fá sjokkið sem fólk fær
yfirleitt ekki fyrr en það hefur lokið sínu
hefðbundna námi. Ég skapaði ekkert í tvo
heila mánuði af því að ég var svo föst í
hinu hefðbundna, bundin því að kennarinn
segði mér fyrir verkum. í deildinni var aðal-
IMiðriHringiðu
Heimsviðburða
Andstæðurnar í New York eru afger-
andi. Þú gengur yfír eina götu og allt í einu
Hulda Hákon - Éghræðist hraða nútímans og reyni aðlifa ekkiíþeim takti-