Lesbók Morgunblaðsins - 14.03.1971, Blaðsíða 14

uP-
lci usr
LflirJQ
K?N "
RVflQ
Mt©
an
NfítR
imu
EYKTf)
MORK
MVNT
Pf/J-
INCfl
VlRt>-
ÍR.
fZf?5
ToBfíK
faui-
ifjrJ
tfcVti'i
vtfF
KVfí>-
15
HU&ne-
gifgeuR
ME/JM
á«t>
Htíum
KVW6
HÆT£>-
e>i?R
HiTfltJ
CUfYMlR
EKKI
oPi©
BMBXfr
RRePhR
ím>9-
t>ViR-
JTflf-
UR
V£.?K-
FÆ(*M
tyRlM
JKoÐtlM
HUoÖ
-V-
P) tiT-
/NM
HpV-
f?-£? 1
LEIK-
wp *
I ULfl
4£Tf?
ceicr
K'UÍK’

IM'YNP
vc<

ó«'
5TC/MN
íTpffie.
DVdlfl
MfltJHi
NfiFW

,T

FííK--
M/t
(eeif/f?
ÍUáL
E-t-P |-
Vlf>

UM
f/?N&f)
MAtt-VC
te/Ní
Fet-q&L
/0

nvc-
Hl-UT-
Btt.
£uf>
frtFlfil

SARl^
UMM
HP-
(s §tfiE,^i||
Lausn á síðustu krossgátu
n- Wm ‘-m m o-</y pa 3Q \IIM\ % f] il % M14 Sf” 11 r>? á I Ifr
73 w CN x> -n T 7° —- «o ifc>' ■n r r s
x> 1 \\ 70 =o m 3 x> r 70 x> i 1 T M r i HII ■1
•33 10 o 1 1 — 31 70 m 5| li 3> r- E 1 1 -t 3» < 1- l
'ir — c 70 o. 1 I 70 a> ■Z. ■ Tt m Z 1 t\ Xf 2 o* -'Xl 3m 3> l r m m
0) 5 | $ 70 O ?r X> r x> £ «t> c tJ 70 c 2 ■ 7> P' J> r r a> A IT,
-r. z m 2? i ? I X> T 70 O. B 3 *? j> r Y Æ. 1 I > T C t5 £5 70 ÍIÍ 3> ti -* £ r X' ~0 11
SÞ » 1 1 c 3 E- E Ss\ X *í r iih _ ra 7> < T Ct H ■n r V. T' 7?
c z. C 1 I 37 T 11 di *> 5 || 70 > Z X> Uíf § - a -i' * i z 5 H X> a> •v d) B < J ££1
70 x> 5fJ Vo O, /" y> 7> x> o ■v ts *>? T. z — xT z I 7> ~ r r 3> c ó
■á. "r 70 if Z J> 1 1 v> 70 o- 3 3> I i Z z - 70 - -t O; 0 -ö
o. f x> * o- M 70 •s TO -1 frj fo x> !ÍJ i X O. 1 1 z O s?
X 3 70 E 1 Se. 3i> 70 x> S 'm. '3 -n 5 3c. * c ±1 v\ x> z 3 » £ z. ?-| z ~ r 0 -I <-> •& -A
1 m Tð x> *? 5T ±J r* s 10 3> 31 — t> x> E x> iH JÞ c X
CEIRFUGLINN er kominn heim.
Oll erum við fegnari en frá megi
segja. Þjóðernismetnaðurinn svell-
ur í brjóstunum. Samhugur ís-
lenzku þjóðarinnar hefur enn á ný
bírzt í sinni fegurstu mynd. Á ör-
fáurn sólarhringum reittu menn af
sér tiltœka fjármuni, klúbbmenn
alls konar gengu hús úr húsi og
söfnuðu peningum, dagblöðin veittu
fjármunum viðtöku, skólarnir voru
virkjaðir. Við stóðum á öndinni af
einhug . . . geirfuglinn skal heim.
Heim til þeirra, sem ekki báru þó
velferð hans meira en svo fyrir
brjósti, röskum hundrað árum fyrr,
að þeir murkuðu úr honum lífið
með köldu blóði. Hvar var þjóð-
ernismetnaðurinn þá. Einhver
komst svo að orði, að við vœrum
að friðþœgja fyrir þessi glöp okk-
ar. Má vera. En dugar til þess einn
fugl? Má ekki benda á, að í danska
náttúrugripasafninu trónir nú að
sögn allra síðasti geirfuglinn, sem
lagður var að velli árið 1844 eða
þar um bil. Þá lá fsland undir
Danaveldi og við höfðum sjálf enga
aðstööu til að láta stoppa fuglinn
upp og varðveita þennan merka
náttúrugrip. Þess vegna fór fuglinn
til Danmerkur eins og handritin.
Getum við þá ekki gert tilkall
til þessa fugls í Danmörku? Er ekki
unnt að fœra söguleg rök fyrir því,
að hann eigi að koma heim? Því
ekki að gera það að næsta baráttu-
máli? Og fœra síðan enn út kvíarn-
ar og reyna að safna öllum þeim
50 uppstoppuðu geirfuglum, sem til
eru á söfnum víðs vegar um heim-
inn. Ná þeim öllum heim. Það er
engin ástœða til að útlendingar
komist upp með að hafa okkar ger-
semar undir höndum. Mér finnst
þetta virðulegt hugsjónastarf, sem
íslenzk félagasamtök gætu einbeitt
sér að á nœstunni. Þá rynnu kraft-
arnir saman í einn farveg og hver
vœri ekki að pukrast í sínu horni.
En mig langar þó að bera fram
eina spurningu, í fullri alvöru, áð-
ur en við hefjumst handa. Af hverju
lítum við okkur ekki ögn nœr?
Enginn skyldi foragta náttúrugripi
og menningararf. En slíkt getur
ekki haft nema takmarkað gildi
fyrir þjóð á tuttugustu öld, ef ekki
helzt í hendur raunsœtt mat á
gildi framtíðar. Af hverju búum
við ekki betur að blindum, fötluð-
um, geðsjúkum, öldruðum, munað-
arlausum, svo að nokkuð sé nefnt?
Af því að okkur skortir fé til að
gera allt, sem við vildum gera. Það
hef ég hingað til haldið. Nú sést
að það er ekki rétt. Ef við erum
svo efnuð að nokkrar sálir geta á
sárafáum dögum safnað röskum
tveimur milljónum til að festa
kaup á stagbœttum geirfugli, þá
hlýtur að liggja í augum uppi að
með sameiginlegu átaki erum við
einnig þess megnug að byggja geð-
sjúkrahús, kaupa fullkomin lœkn-
ingatæki, reisa dagheimili, sérskóla
hvers konar; yfirleitt auka að-
stoð og þjónustu við alla þá, sem
aðstoðar eru þurfi í þjóðfélaginu.
Spurningin er í raun og veru,
hvort ekki sé beinlínis ábyrgðar-
hluti að œsa upp tilfinningar þjóð-
ar, byggðar á algerlega fölskum
forsendum, til að kaupa fuglshræ,
sem ekki hefur haldið fyrir okkur
vöku, svo vitað sé, í meira en heila
öld. Spurningin er, hvort verkefn-
anna standi hinum baráttuglöðu
klúbbum nœr: að safna fyrir nœstu
fimmtíu geirfuglum eða hlúa að
þeim, sem hjálpar þarfnast í okk-
ar þjóðfélagi?
Jóhanna Kristjónsdóttir.
Hvaða sambýlisform
kýs framtíðin?
Framhald af bls. 9
hinna ungu félagsifræðiniga, og þeir hefðu mát/t koma
tíiu eða tuttuigu árum íyrr. Vonamdi taika þeir fil
stairfa með spámannlegum kratfti, og í s'kólafrum-
varpinu nýja er þeim ætlað mikilvægt Wutveirk.
1 augum ihimis aimenna borgiara er hjónabandið—
fjölskyMan hinn eitni bugsanilegi þjóðfélaigskjami.
Veruleg frávi’k frá hefðbundnu hjónabamdis- og fjöQ-
slkyldutformi munu vena hanla fátið á Istlamdi, þótt
þeirra séu eimstök dæmi. Að visu fer það vaxamdi,
að ógiftar eða fráskiQdar konur stofni sjálfstæð
heimii'li með bömium sínum og láti karlmanminn lömd
og Qeið sem heimiQisiföður.
1 örfáum tilvikum býr karQmaður með tveimur
komuim, að þvi er teQja má, en raunverulegar
kommúnur hafa ekki enniþá fest hér rætur. Aigeng-
asta frávikið á Islandi — ef frávik skal kaQla —-
rnuin vera sambýli karls og konu utan hjónabands,
sem oft stendur árum saman og þykir litt í frá-
sögur færamdi.
Þrátt fyrir hefðbundna isannfærimgu hins aQmenna
borgara um gildi fjöiskyidunnar, er hamingjusamri
tilvist hennar ógnað á ýmsa iund í miQdu ríkari
mæii en áður þekktist. ,,1 draumi sérhvers manns er
Æaflfl hans falið,“ segir skáldið Steinn Steinarr. Þessi
duiarfulla speki mætti gilda sem viðvörun á þvá Imam-
tíðarinnar veQferðarrilki, sem oikkur dreymir um.
14 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
14. marz 1971