Lesbók Morgunblaðsins - 07.11.1965, Blaðsíða 7

Efnt til skáldsagnasamkeppni
1 22 10.
— Bókaútgáfan Skálholt h/f,
góðan dag.
— Er framkvæmdastjórinn,
Njörður P. Njarðvík, við?
— Andartak ....
— I>etta er hjá Lesbókinni,
Njörður. Hvað er helzt á döf-
inni hjá ykkur um þessar
mundir?
— Við erum að gefa út tvær
Ikennslubækur núna, þ. e. skóla-
útgáfu af íslandsklukku Háll-
dórs Laxness, og bókina Mál og
análnotkun eftir Baldur Ragn-
arsson. íslandsklukkan er í
þókaflokkinum „íslenzk úrvals-
rit“, er hófst snemma á þessu
ári með útgáfu Óskars Hall-
dórssonar á Hrafnkels sögu
Freysgoða.
Hverjar viðtökur hlaut
Hrafnkels saga?
— Ágætar, bæði meðal gagn-
rýnenda og almennings, og eig-
iniega mun betri en við áttum
von á. Hún er nú víða notuð
til kennslu í framhaldsskólum.
— Hver hefur unnið að út-
igáfu íslandsklukkunnar?
— Ég bjó bókina undir prent-
un, ritaði orðaskýringar við
bana, og fyrir aftan hvern kafla
eru sérstakar spurningar eða
verkefni til þéss að kenna nem-
endum eða öðrum lesendum að
veita fyrir sér og brjóta til
mergjar bókmenntaleg atriði í
ísögunni. Formáii fyrir bókinni
er bókmenntaleg ritgero um ís-
landsklukkuna, þar sem tínt er
til hið helzta, er ætla má að
íóiki ieiki forvitni á að vita
umfram það, sem í sögunni
stendur. Þar er gerð grein fyrir
hinum sögulega bakhjalii, og
þar eru skilgreiningar á^ fólki
og atriðum sögunnar. Ég vil
taka það fram, að við erum
þakkiátir bæði Halldóri Lax-
ness og Ragnari Jónssyni, for- -
stjóra Bókaútgáfunnar Helga-
fells, fyrir velvilja og áhuga,
sem þeir hafa sýnt þessari út-
gáfu, en Helgafell hefur útgáfu-
rétt á öllum bókum Laxness.
— Hvað kom ykkur til þess
að ráðast í slíka útgáfa ís-
lenzkra úrvalsrita?
— Við töldum mikla vöntun
vera hér á slíkri útgáfu rita,
sem hafa bókmenntalegt gildi,
með skýringum fyrir fróðleiks-
fúsa lesendur. Þótt bækurnar í
þessum flokki séu miðaðar við
notkun í skólum, eiga þær að
sjálfsögðu einnig erindi við
allan almenning, sem áhuga
hefur á sígildum, islenzkum
bókmenntum og vili fræðast
nánar um þær.
— Styðjist þið e.t.v. við ein-
hverjar erlendar fyrirmyndir?
— Bækurnar eru sniðnar eft-
ir sænskri fyrirmynd. í Svíþjóð
standa samtök móðurmálskenn-
ara fyrir mjög umfangsmiklum
flokki bókmenntarita í ' skóla-
útgáfu, sem hið þekkta forlag
Bonniers gefur út. Mörg hundr-
uð rit hafa komið út í þessum
útgáfuflokki þar.
— Og hin bókin í þessum
flokki nú?
— Mál og máinotkun eftir
Baldur Ragnarsson, kennara, er
nýkomin út, og tel ég þá bók
töluverða nýjung í kennslu-
bókagerð á íslandi. Þetta mun
vera fyrsta bókin, sem veitir
leiðsögn í meðferð ritaðs máls.
Höfundur hugsar sér hana sem
tilraun til þess að brúa bilið,
sem nú er milli málfræðináms
og bókmenntalestrar í fram-
haldsskólum. Af efnisþáttum
má nefna: markmið málsins,
orð og tilfinningar, réttmæti
fullyrðinga, áróður, samlíking-
ar, hlutlæg orð og huglæg, sér-
tæk orð og almenn, ritgerða-
smíð, stíll, orðtök og málshætt-
ir. Bókin er ætluð til skólanotk-
unar og skrifuð með þarfir
skóla aðallega í huga, en ég
álit, að flestir hafi gott af að
lesa hana, því að hún vekur
menn mjög til umhugsunar um
vöndun málfars. Hún er þegar
notuð víða í gagnfræðaskólum
og öðrum framhaldsskólum, en
einkum má segja, að hún sé
miðuð við seinasta hluta gagn-
fræðastigsins.
— Hefur verið ákveðið,
hverjar bækur koma næst út í
þessum flokki?
— Á næsta ári er ætlunin, að
út komi tvær bækur í þessum
bókafiokki. Það eru Gunn-
iaugs saga ormstungu, sem
Óskar Halldój-sson sér um, og
íslenzk skáldsaga frá eftir-
stríðsárunum.
— Hvaða bækur sendið þið
á jólamarkaðinn?
— Fyrst er að nefna skáld-
sögu af léttara tagi, ,,í skjóli
nætur“ („Five Coaches Wait-
ing“) eftir brezka rithöfundinn
Mary Stewart. Þýðandi er
Magnús Torfi Ólafsson. Skáld-
konan er mikill „metsöluhöf-
undur“ í Bretlandi og á megin-
landi Evrópu, en þetta er fyrsta
bók hennar, sem út kemur á
íslenzku. Sagan fjallar um
unga, brezka stúlku, sem ræður
sig að frönsku óðalssetri. Eig-
andi þess er ungur drengur, og
kemst stúlkan brátt að raun
það, að fósturforeldrar drengs-
ins hafa í hyggju að ráða hann
af dögum. Segir sagan siðan frá
öfvæntingarfullri baráttu stúlk-
unnar fyrir lífi drengsins. Þá
er fyrirhugað að senda aðra
bók út fyrir jól, en ekki er enn
fullvist, hvort af því getur orð-
ið. í þá bók skrifa fjórtán höí-
undar um jafnmarga isienzka
myndlistarmenn. Margar ijós-
myndir verða í bókinni, en ekki
af listaverkum, heldur iista-
mönnunum sjálfum ag um-
hverfi þeirra.
— Nokkuð annað í fréttum?
— Skálholt h/f hefur ákveð-
ið að efna til skáldsagnasam-
keppni. Skilafrestur er til 1.
september 1066, og verðiaun
eru 100 þúsund krónur. í dóm-
nefnd eru dr. Steingrímur J.
Þorsteinsson, Hannes Pétursson
og ég.
arna með tvö lög Kansas
ity Star og Guess I’ll pick
p my heart. Fyrra lagið
íinnir örlítið á hið frábæra
ig hans King of the Koad
Svona er á síld), sem náði
íetsölu sl. vor en síðara lag
3 á þessari plötu er faiieg-
ur rólegur vals, ekki ósvip-
aður hinum hægu völsum,
sem Jim Reeves söng svo
vel. Roger Miller er senni-
lega hæst skrifaður allra í
USA í C&W- (Cowboy
& Western) músik um þess-
ar mundir. Hann semur lög
þau, sem hann syngur inn
á hljómplötur sjálfur og eru
mörg þeirra hreint afbragð.
Á miðju sumri sló hann enn
í gegn og þá með laginu
Engine, engine no. 9. Hann
er skemmtilegur söngvari
með djúpa rödd og texta-
framburður sérlega greini-
legur.
Lestina reka svo hinir
brezku Peter og Gordon með
lögunum I told you so og To
know you is to Iove you.
Þeir félagar eru mjög vin-
sælir í Ameríku og seljast
piötur þeirra betur þar en í
Englandi. Bæði þessi lög eru
mjög vel sungin og hefur
plata þessi reyndar náð sér-
lega góðri sölu hér á landi.
essg.
NÝJAR PLÖTUR. Allmikið
kom af nýjum tveggja laga
plötum í HSH, Vesturveri
fyrir skömmu. Plötur í HSH
eru yfirleitt pantaðar í Am-
eríku, svo að þær eru að jafn
aði heldur lengur á leiðinni
en í aðrar hljómplötuverzl-
anir, en hinsvegar eru þar
yfirleitt góðar plötur, því að
verzlunin pantar aðeins plöt-
ur, sem komizt hafa í listana
yfir metsöluplötur í Eng-
landi og USA.
Þarna eru þá fyrst hinir
amerísku Beach Boys með
lagið sitt California Girls,
skemmtilegt lag, sungið i
falsettu-stíinum, sem svo
mjög einkennir þá félaga.
Beach Boys eiga stóran að-
dáendahóp hér á iandi, svo
að þessi plata er sennilega
kærkomin. Þá er það hún
Joan Baez, sem stöku sinn-
um hefur verið minnzt á i
þessum þáttum. Hún er með
lögin Thcre but for fortune
og Daddy you been on my
mind. Þjóðiagamúsik ec þeg-
ar orðin nokkuð vinsæl hér
svo að þessi ágæta plata ætti
að seljast vel, þó að bæði
séu lögin róleg.
Svo eru það hjónin Sonny
og Cher með einstaklega
gott lag eftir Sonny, það
heitir Baby don’t go. Þetta
er með því bezta, sem ég
hef heyrt þau gera. Og þetta
eina lag á víst að nægja til
að selja plötuna, þvi að hitt
iagið er leikið af hljómsveit
og heldur þunnt. Svo er
Sonny einn á annarri plötu
og þar syngur hann lagið
Laugh at me, sem hann
samdi þegar hlegið var að
honum úti á götu fyrir hárið
og klæðnaðinn. Þetta lag
seldist all vel í Ameriku og
mun sennilega gera hér, því
að þau Sonny og Cher hafa
á stuttum tima aflað sér mik-
illa vinsælda meðal unga
fólksins hér á landi, það
sannar hin mikla sala á plöt-
um þeirra, þær stanza ekki
í hljómplötuverzlunum.
Síðan er Roger Miller
36. tbl. 1965
LESBÓK MOKGUNBLAÐSINS 7