Lesbók Morgunblaðsins - 15.05.1960, Blaðsíða 6
266
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Englandskonungar læknuðu menn
með handaálagningu um 700 ár
Á SEINNI árum hafa ýmsir menn
orðið kunnir fyrir það að lækna
sjúklinga með handaálagningu.
Sumir telja þetta til kraftaverka-
lækninga, en hinir vantrúuðu
segja að þetta geti ekki átt sér
stað. Og svo er deilt um þetta. Hitt
virðist nú vera gleymt, að um nær
sjö aldir læknuðu Englandskon-
ungar með handaálagningu. Er
fremur ólíklegt að sá siður skyldi
haldast svo lengi, ef menn fengu
ekki lækningu við það, að konung-
arnir tóku á þeim.
Það var Játvarður góði, er fyrst-
ur hóf þessar lækningar, en hann
sat að völdum 1042—1066. Virðist
svo sem hann hafi læknað alls
konar sjúkdóma. Sagt er að hann
hafi einu sinni borið lamaðan
sjúkling á bakinu til kirkjunnar í
Westminster, og þegar þangað
kom hafi sjúklingurinn verið al-
bata. Margar fleiri sögur ganga af
lækningum hans, og sagt er að
hann hafi ,arfleitt“ eftirkomendur
sína að lækningamætti sínum. Það
var þó aðallega kirtlaveiki, sem
þeir læknuðu og þess vegna var
hún um langt skeið nefnd ,kon-
ungsveiki" í Englandi. Þessara
lækninga Játvarðs getur Shakes-
peare í leikritinu Macbeth. Þeir
Malcolm og Macduff eru staddir í
konungshöllinni, og kemur þá
læknir þar og Malcolm ávarpar
hann.
Malcolm: Mun konungurinn koma
út í dag?
Laeknir: Já, herra, fjöldi veikra
vesalinga
nú væntir hans, því sjúkieik þeirra
græðir
ei nokkur læknislist, en snerti
hann þá
fær hönd hans slíkan heilagleik
frá guði
að allt er óðar batnað. — (Fer).
Macduff: Og hvaða meinsemd meinar
hann?
Malcolm: , Það kallast
ei nema sýkin. Helgur hulins kraftur
frá himnum veitist þessum góða
kóngi;
frá því eg kom eg sá það oft og
einatt.
En hann veit aleinn hvernig náð
sú fæst;
en mjög þjáð fólk, sem sært er allt
og sollið,
með kaun og kýli, hryggilegt að
horf’ á,
og læknar örvænta um — það
græðir hann.*)
Og svo tók hver konungurinn við
af öðrum og læknaði á þennan
hátt. Til lækninganna voru valdir
sérstakir dagar. Hófst athöfnin
jafnan með guðræknisstund, og
mun það hafa verið nokkuð breyti-
legt hjá hinum ýmsu konungum.
En til er enn siðbók þar að lútandi,
gefin út af Hinrik VII. 1686, og má
nokkuð af henni sjá hvernig at-
höfnin hefir verið.
Hún hófst með því, að konung-
ur kraup á kné og mælti: „í nafni
guðs föðurs, guðs sonar og heilags
anda. Amen“.
Klerkur svaraði og sneri máli
sínu til konungs: „Herrann sé í
hjarta þínu og á vörum þínum, svo
að þú viðurkennir syndir þínar. í
nafni guðs föðurs guðs sonar og
heiiags anda. Amen“,
Konungur skriftaði þá þannig:
*) Macbeth, IV. þáttur, III. atr., þýð-
ing Matthíasar Jochumssonar.
„Eg viðurkenni fyrir guði, fyrir
hinni blessuðu Maríu mey og öll-
um heilögum og fyrir yður, að eg
hefi syndgað í hugsunum, orðum
og verkum, og það er mér að
kenna. Eg bið hina heilögu Maríu
og alla heilaga, og yður, að biðja
fyrir mér“.
Klerkur las þá bæn og bað um
náð og syndafyrirgefningu. Síðan
var lesinn kafli úr biblíunni,
venjulega eitthvað um það vald, er
Kristur gaf lærisveinum sínum,
eins og stendur í 16. kapítula hjá
Markúsi guðspjallamanni:
„Farið út um allan heiminn og
prédikið gleðiboðskapinn allri skepnu.
Sá, sem trúir og verður skírður, mun
hólpinn verða, en sá sem ekki trúir,
mun fordæmdur verða. En þessi tákn
skulu fylgja þeim sem trúa: I mínu
nafni munu þeir reka út illa anda,
tala nýum tungum, taka upp högg-
orma, og þó að þeir drekki eitthvað
banvænt, þá mun það alls ekki saka
þá; og þeir munu leggja hendur yfir
sjúka og þeir munu verða heilir".
Herbergisþjónn kraup frammi
fyrir konungi og hafði sjúkling sér
til hægri handai. Sjúklingurinn
kraup einnig. Konungur rétti þá
fram hönd sína og snart hinn veika
blett. Að því búnu leiddi læknir
sjúklinginn á brott, en annar sjúkl-
ingur kom í hans stað og þannig
koll af kolli, þar til konungur hafði
snert alla. Að því búnu las klerkur
bæn og bað guð þess, að þeir sjúkl-
ingar, sem konungur hafði nú lagt
hendur yfir í hans nafni, mættu
heilir verða og um „alla ævi þakk-
látir þér, æðsta lækni allra meina“.
Eins og á þessu má sjá, hafði öll