Lesbók Morgunblaðsins - 15.05.1960, Blaðsíða 4

264
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
frá henni Bergljótu. Hún hafði
verið heilsulaus frá æsku og gift-
ist aldrei, en var hjá Jóni fóstra
mínum. Þau skildu aldrei, enda
áttu þau vel saman. Bæði voru
prýðilega hagmælt og svo hrað-
kvæð, að stundum kváðust þau á
frá morgni til kvölds. Þau töluðust
blátt áfram við í Ijóðum. Og það
var gaman. Mörg kvöld flugu
óteljandi vísur í baðstofunni. Þetta
var svo alvanalegt, að enginn hafði
rænu á að halda vísunum til haga.
Þetta var eins og hvert annað
skraf, en skemmtilegt skraf var
það og öllum var glatt í geði. En
þótt eg muni ekki neitt af þessum
vísum kann eg þó nokkrar aðrar,
sem eg get lofað þér að heyra.
Vísur Bergljótar
Einu sinni var fóstra mín að
skaka strokkinn, en þá vildi svo
óheppilega til, að bulluhausinn fór
af skaftinu þegar verst gegndi.
Fóstra spyr þá Beggu hvort hún
vilji ekki skreppa út í smiðju til
Jóns og biðja hann að gera við
bulluna. Jón var hagleiksmaður
bæði á tré og járn og sat oft í
smiðju sinni við vinnu. Begga fer
með bullubrotin, réttir þau að Jóni
og segir:
Sko hvað innan skeði stokks,
skár því sinna bæri
bót á vinna bullu strokks
bróðir minn ástkæri.
Hann tók við bullunni, gerði við
hana og rétti Bergljótu. Þá kvað
hún:
Blíð bætti hönd
brot fljótt og prýðilega,
af því gleðst önd
angruð á marga vega.
Endur skal kveða þá blessunarbón:
bezt þegar mest þér á liggur,
bætt verði sérhvert bölið þitt, Jón,
betur og fyr en þú hyggur.
Ólafur Jónasson á Bíldhóli
(hann fór seinna til Ameríku) var
eitt sumar á Emmubergi. Karl fað-
ir hans var siðavandur, var illa við
alla útsláttarsemi og þóttist Óli
njóta lítils frelsis hjá honum. En
hann hafði gaman að því, eins og
aðrir ungir menn að létta sér upp.
Og það tókst honum með aðstoð
Guðrúnar systur sinnar því að hún
sá svo um að hann gæti komist inn
í bæinn, þótt hann kæmi seint
heim. En á Emmubergi var Óli
frjáls maður og gat farið ferða
sinna. Einu sinni fór hann
skemmtiför á hesti og var ekki
kominn heim þegar við fórum að
hátta. Þá kvað Bergljót:
Hefir Óli orðið kyr
úti á hóli Bíldu,
notað skjólið nú sem fyr
í náðarbóli skýldu?
En svo bætti hún við:
Hygg eg róli refahlað,
þótt renni sól af glugga,
sveinninn Óli sunnan að
á sviði njólu-skugga.
Refahlað er heiði. Þau systkinin
voru mjög leikin í kenningum og
orktu stundum nýgjörfingum.
Eitt sinn voru þau Óli og Berg-
Ijót að tala um lífið. Þá kvað hún:
Aftur bætist, Óli minn,
að er gætir högum,
endurkætist andi þinn
eftirlætisdögum.
Hjörtur Theodór, sonur Jóhanns
„í kofanum“ var eitt sumar kaupa-
maður á Emmubergi. Um hann
kvað Bergljót:
Losar snúðugt lauguð úða stráin
handa brúðum, hugarrór,
Hjörtur prúði Theodór.
Vísur tóstra míns
Fóstri minn var víðlesinn. Hann
keypti allar bækur og blöð sem
hann gat náð í og helt öllu vel
saman. Hann var því vel fróður
um margt, en honum nægði það
ekki, heldur varð hann líka að láta
aðra njóta góðs af fróðleik sínum.
Voru það mestu ánægjustundir
hans, ef menn hlýddu vel á það,
sem hann sagði þeim. Minnist eg
þess, að hann fór oft með okkur
út á hlað á vetrarkvöldum þegar
bjart var loft til þess að sýna okk-
ur stjörnurnar. Þekkti hann mesta
fjölda þeirra með nöfnum. Á sumr-
in sýndi hann okkur blóm og grös.
Hann þekkti einnig alla fugla,
sagði okkur nöfn á þeim og vakti
athygli okkar á háttum þeirra,
söng og kvaki. Honum þótti ákaf-
lega vænt um fuglana. Þessa vísu
orkti hann um rjúpuna:
Fagur ertu fuglinn minn,
frí af sorgum áhyggjunnar,
faðmi hvíta feldinn þinn
faðir lífs og náttúrunnar.
Sjálflýsing sína batt hann í þess-
ari vísu:
Eg vil stríða jámharður,
eg vil hlýða auðmjúkur,
eg vil líða jafnlyndur,
eg vil bíða rólegur.
Eg lærði snemma að lesa og lá í
bókum þegar eg gat. Það þótti hon-
um vænt um, og þess vegna smíð-
aði hann handa mér svolitla stein-
olíutýru, að eg gæti lesið í rúmi
mínu á morgnana, meðan enn var
dimmt. Eg komst líka upp á það
tilsagnarlaust að lesa skrift, með
því að stauta mig fram úr utaná-
skrift á sendibréfum. Á heimilinu
var stúlka, sem var stautandi, en
kunni þó ekki að lesa skrift. Kom
hún oft til mín og bað mig að lesa
bréf fyrir sig. Einu sinni kom hún
til mín með litla pappírslengju,
sem hún hafði fundið og spurði
mig hvað á þessum miða stæði. En
það var þá veðurfarsvísa, sem
fóstri minn hafði hripað á blaðið:
Vond eru plögg á Vingnis búk
veðra barin íári,