Lesbók Morgunblaðsins - 03.10.1954, Blaðsíða 14

I* <•
r 626 ' 'Z LESBÓK MORGUNBLAÐSINS -
Skip d reki
Dularíullir atburðir á sjó
ARIÐ 1872 sigldi skipið „María
Celeste" frá New York áleiðis til
Evrópu. Nokkuru seinna fannst það
á reki skammt frá Azoreyum. Það var
þá með öll segl uppi. í borðsalnum
var framreiddur matur og te. Úti í
horni kúrði skipskötturinn og svaf
værum svefni. Eldur logaði enn í ofn-
unum — en engin mannleg vera var
um borð. Skipshöfnin var gjörsamlega
horfin. Það var engu líkara en að hún
hefði hlaupið frá matnum, en hvert?
Það veit enginn, því að aldrei hefir
tij hennar spurzt.
ák $• ák
Arið 1884 fann herskipið „Mallard“
briggskipið „Resolven“, sem var mann-
laust á reki. Skip þetta hafði verið
sent til fiskveiðistöðvanna hjá New
Foundland til þess að kaupa fisk af
veiðiskipunum þar. Ljósker skipsins
loguðu enn og eldur logaði glatt í ofn-
unum. Á borði niðri í káetu skipstjóra
lá poki með gullpeningum, sem sýndi
að skipstjóri hafði verið að kaupa
fisk. Og á öllu var auðséð að áhöfnin
hafði yfirgefið skipið fyrir mjög
skömmu, og í mesta flýti. Hvers vegna?
Og hvað varð um hana? „Mallard“
leitaði lengi á næstu slóðum, en varð
einkis vísari um afdrif skipverja. Og
síðan hefir ekkert frézt af þeim. Um
borð j „Resolven" var allt í bezta lagi
og ekkert að skipinu.
& i £
Svipaður atburður haíði gerzt þrem-
ur árum fyrr. Um þær mundir voru
mörg yfirgefin skip og skipsflök á reki
um úthöfin, og siglingum stórhættuleg.
Bandaríkin létu þá smíða skip til þess
að leita uppi þessu mannlausu skip
og sökkva þeim, eða draga þau til
hafnar. Jafnframt var þá tekið í lög
að sekta skyldi hvern þann skipstjóra,
er vanrækti að tilkynna um rekald,
er hann hefði séð. Þetta varð til þess
^ að menn gerðu sér meira far um en
áður að bjarga skipum, sem voru á
reki.
Nú var það árið 1881 að amerískt
seglskip, „Ellen Austin“, hitti úti í
hafi skútu, sem hafði verið yfirgefin,
en hvergi nærri komin að því að
sökkva. Þeim á „Ellen Austin" kom
saman um, að þeir mundu fá mikil
björgunarlaun, ef sér tækist að koma
skútunni til hafnar. Voru því send-
ir nokkrir menn um borð í hana og
segl dregin upp. Átti svo að sigla skip-
inu til næstu hafnar í Bandaríkjunum
og áttu skipin að hafa samflot.
Gekk nú allt vel fyrst í stað, en svo
gerði ofsaveður og í náttmyrkri urðu
skipin viðskila. Þegar birti og veðrið
lægði fór „Ellen Austin“ að leita og
fann hitt skipið bráðlega. Virtist allt
í lagi hjá því — nema hvað enginn
maður var um borð. Þeir voru allir
horfnir.
Skipstjóri átti nú í mestu vandræð-
um með að fá aðra menn til þess að
fara um borð í skipið. Sjómenn eru
hjátrúarfullir, og þetta óskiljanlega
hvarf tveggja skipshafna af sömu skút-
unni, skaut þeim heldur en ekki skelk
í bringu. Þó varð það úr að lokum að
nokkrir menn hlýddu skipstjóra og
fóru um borð, þó ekki fyr en þeim
hafði verið heitið mestum hluta björg-
unarlaunanna, þegar í höfn kæmi. Svo
var enn lagt á stað og aftur gerði æði-
veður, svo skipin urðu viðskila. Eftir
það hefur ekkert frétzt af skútunni né
þeim mönnum, sem á henni voru. Sjálf-
sagt hefur hún farizt í ofviðrinu, því
að hún var svo illa mönnuð, að þeir
hafa ekki ráðið við neitt.
ák $ 4k
Árið 1891 var skipið „Fannie E. Wol-
sten“ yfirgefið skammt undan austur-
strönd Bandaríkjanna. En það helzt á
floti og var um langt skeið á reki og
hin mésta hætta fyrir siglingar. Það
sást nokkrum sinnum, en engum hafði
tekizt að sökkva því, né draga það til
hafnar. Seinast sást að það var á reki
inn í Saragossa hafið, og vonuðu menn
að þar mundi það festast I rekþanginu,
þar sem enginn straumur er. Liðu svo
tvö ár, að ekkert fréttist til þess Og
höfðu menn gleymt því að það væri
tiL — En allt í einu skýtur því upp
skammt frá strönd New Jersey. Svo
hvarf það og hefur ekki heyrzt um það
framar. En þá hafði það verið á reki
mannlaust í fjögur ár og eftir ágizkun
farið um 10.000 sjómílur. Er það hið
lengsta ferðalag, sem menn vita að
mannlaust skipi hefur farið.
ák i £
Árið 1895 lenti timburflutningaskip-
ið „Alma Cummings“ í stórviðri. Sigl-
urnar brotnuðu af því og það var
ósjálfbjarga. En svo vel vildi til að
annað skip bar þar að og bjargaði
áhöfninni. Skipið var látið eiga sig, því
að allir töldu víst að það mundi sökkva.
Átján mánuðum seinna urðu menn
varir við að skipið var enn á floti:
— Upp frá því urðu mörg skip
vör við .það og hvað eftir annað
voru sendir menn um borð til þess
að kveikja í því. En þær tilraunir
urðu ekki til annars en þess, að allt
brann ofansjávar, en skipið flaut eftir
sem áður á farminum. Var það nú enn
hættulegra en áður, þegar illt var að
koma auga á það. Mörg herskip voru
send til þess að sprengja skipið, en
það virðast hafa verið einu skipin sem
aldrei gátu séð það. Að lokum rak það
á land í Panama og hafði þá verið á
reki í 587 daga.
Sögulegri er þó ef til vill sigling
skipsins „W. L. White". Árið 1888 var
það yfirgefið í stórviðri í Delaware
flóa, og var síðan á reki. Eigi færri en
45 skip urðu vör við það, og sum
þeirra höfðu sent báta um borð vegna
þess að skipið hafði alltaf neyðarflagg
uppi. En af einhverjum ástæðum var
því ekki sökkt og ekki heldur reynt
að draga það til hafnar. Að lokum
strandaði það á Suðureyum, á eynni
Lewis. Sjómálaráðuneyti Bandaríkj-
anna gerði uppdrátt af ferðalagi þess,
byggðan á skýrslum þeirra skipa, sem
séð höfðu til þess, og komust menn að
þeirri niðurstöðu að það hefði rekið
5000 sjómílur.
Frægasta rekald nútímans er stál-
skipið „Baychimo“, 1300 smálestir og