Lesbók Morgunblaðsins - 03.10.1954, Blaðsíða 3
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
615
Thora Friðriksson:
Al þingishúsid
/ Reykjovík
JJINN 1. október 1953 hlustaði ég
á alþingissetningarræðu séra
Bjarna Jónssonar vígslubiskups og
mér þótti gaman að minnast þess,
að hann notaði sama texta og Hilm-
ar Finsen landshöfðingi, er hann
fyrir 74 árum lagði hornstein al-
þingishússins.
I þennan stein voru lagðar nokkr-
ar myntir, sem þá gengu og enn-
fremur silfurskjöldur, áritaður
þessum orðum: „Sannleikurinn
mun gera yður frjálsa“ (Jóhannes
8, 32). Var þetta texti Hilmars Fin-
sens, sem hann notaði við þá ræðu,
er hann hélt fyrir húsinu, er það
var reist. Mér virðist að þessi ein-
kunnarorð séu sérlega vel fallin til
fótfestu á þjóðlegri rót, leið-
inni sem liggur til Borgar, Reyk-
holts, Hóla, Skálholts, Saurbæar og
Bessastaða.
Einmitt nú, á þessari nýu land-
námsöld, er það ósk mín, að hinar
lifandi bókmenntir verði ímynd
einingar þjóðarinnar í starfi og
endurfæddri menningu.
Ég minntist á það áðan hvernig
útþráin, Bjarmalandsferðir og Jór-
salaferðir, hafa mótað fornsögurn-
ar. En fornsögurnar segja einnig
frá honum, sem vildi vera heima,
hvað sem það kostaði, heima, þar
sem voru fagrar hlíðar og bleikir
akrar. Þér vitið vel við hvern ég
á og um hann hugsaði ég í gær,
þegar ég stóð á skálarústum hans:
Gunnár á Hlíðarenda. Hann hefur
einnig heilræði að mæla:
Heima vil eg vera og fara hvergi.
Jörgen Bukdahl.
þess að vera fulltrúum þjóðarinnar
leiðarstjarna bæði fyrr og síðar.
Þessi orð hljóta að vera krafa sú,
sem kjósendur gera til sinna þing-
mann dag hvern.
Þá var ég barn og horfði á þessa
athöfn með vinstúlkum mínum,
dætrum landshöfðingjans, Önnu og
Olufu, og horfðum við á það, sem
fram fór úr eystri glugganum í
Kirkjustræti 12, Ég minnist þess að
við heyrðum ræðurnar vel, en vor-
um sjálfsagt of ungar til þess að
meta þær að verðleikum.
Við fylgdumst mjög vel með
smíði hússins, sem gekk greitt, á
þeirra tíma mælikvarða. Mátti
heita að húsið væri fullgert að inn-
an 1. júlí 1881, þegar alþingi kom
saman það ár. Það var Hilmar Fin-
sen, sem krafðist þess af dönsku
stjórninni haustið 1873, að íslend-
ingar fengju fullkomlega óbundið
fjárforræði og átti hann mikinn
Thora Friðriksson
þátt í því, að í fjárlögum ársins
1879 voru 100.000.00 kr. veittar til
byggingar alþingishúss í Reykja-