Lesbók Morgunblaðsins - 25.05.1952, Blaðsíða 12

[ 280
LESBÖK MORGUNBL'AÐSINS
f veiddu þeir á handfærið. Þarna
1 er um 35 faðma dýpi. Þegar línan
var dregin stóð stundum fiskur á
öðrum hvorum öngli og komu dorí-
urnar drekkhlaðnar að skipinu. Síð-
an unnu menn aðaflanumákvöldin
og léttu ekki fyrr en allur fiskur
var kominn niður í lest og saltað-
ur.
Engin óhöpp komu fyrir, en oft
var veður svo slæmt að doríurnar
gátu ekki róið. Oft var þokan líka
svo dimm, að ekki sá handaskil.
Karlarnir kipptu sér ekki upp við
það. Þeir höfðu áður komizt í kast
við þokuna og einn þeirra hafði áð-
ur fengið frítt far til Kína hennar
vegna. Hann hafði verið á veiðum
í doríu sinni langt frá skipinu þeg-
ar þokan skall á. I fjóra sólarhringa
var hann að villast í þokunni, en
þá *bar þar að eitt af hinum stóru
ségískipum, er á þeim árum sigldu
milli Boston og Kína. Það bjargaði
henum og fór með hann til Kína.
, Hann komst ekki heim til sín fyr
j en nokkrum árum seinna. Þá var
! fólk hans hætt að syrgja hann
f vegna þess hve langt var um liðið
síðön hann var talinn af.
Að loknum veiðitíma á Ný-
íundnalandi var farið að hugsa til
Grænlandsferðar. Beitan var nú
upp etin, svo að þeir þurftu fyrst
að fara til Nova Scotia til þess að
birgja sig að beitu fyrir sumarið.
Og nú er bezt að láta greinarhöf-
{ und segja sjálfan frá:
{ —- Þegar er vér höfðum fengið
* beituna var lagt á stað aftur og
: siglt norður Belle Isle-sundið og
síðan tekin stefna til Grænlands.
Stórir hafísjakar voru í sundinu og
1 norður með Labrador var fullt af
! ísi. Vér fengum þoku og vorum
1 hætt komnir í ísnum. í heilan sól-
arhring urðum vér að stjaka jök-
um frá skipinu, því að þeir gátu
hæglega brotið járnbyrðing skips-
ins.
Þetta fór betur en á horfðist. ís-
inn braut ekki skipið. Svo hvessti
og rak burt þokuna. Þrjú skip önn-
ur voru með í förinni, og nú voru
sett upp segl og siglt norður á
Fyllu-grunn í Davis-sundi. Og um
næstu þrjá mánuði voru skipin að
veiðum á hinum hættulegu mið-
um í Davis-sundi, Dana-grunni,
Litla Flyðrugrunni og Stóra
Flyðrugrunni. — Skipin elta
þorskinn, og vegna þess að und-
anfarin 25 ár hafa verið hlýindi í
norðurhöfum, hefir þorskurinn
leitað lengra norður á bóginn.
Sama veiðiferð var notuð þarna
og áður, nema hvað línurnar voru
nú hafðar lengri. Þarna var rekís,
þarna komu stormar og þarna eru
miklir straumar. Þannig eru Græn-
landsmið.
Hálfan þriðja mánuð voru bjart-
ar nætur. Fiskimennirnir unnu
baki brotnu og stundum 20 klukku-
stundir í sólarhring. Fiskinum var
staflað í lest og það var ekki að
tala um að hætta veiðum fyr en
allar lestar voru fullar. Ef stór-
viðri og ís skyldi hrekja oss af
Grænlandsmiðum áður, átti að
halda suður að Nýfundnalandi og
fiska þar.
Skipið lá fyrir akkerum úti r
rúmsjó, því að ekki mátti veiða
innan landhelgi. Af landi stóðu
kaldir vindar og kuldinn fór illa
með sjómennina. Þeir fengu
sprungur í andlit, hendur þeirra
voru bólgnar og stakkermarnar
rifu skinnið af úlfliðum þeirra.
Samt voru þeir altaf kátir nerna
þegar ekki var liægt að fiska.
Hér voru líka dimmar þokur, og
einu sinni vantaði einn af doríu-
mönnum, þaulvanan sjómann. Svo
rak á storm og hann helzt í þrjá
daga. Á fimmta degi kom sjómað-
urinn róandi að skipinu og var þá
brosandi, en úttaugaður. Ég spurði
hvernig hann hefði komizt al'.
„Ég baðst fyrir“, sagði hann. „Ég
hugsaði til konurmar minnar og
barnanna heima og svo gerði ég
allt sem ég gat og baðst fyrir. Ég
missti áttavitann og þess vegna
náði ég ekki skipinu. Ég kastaði
akkeri og reri svo eins og ég gat
til að halda bátnum upp í veðrið
og gæta þess að akkeristaugin slitn-
aði ekki. Stundum varð ég að róa
lífróður. Ég gerði mér ofurlítið
skýli úr seglinu og ég lifði á hrá-
um fiski og vatni, sem ég vatt úr
húfunni minni, því að hún var
rennblaut af þokusuddanum.“
Skinnið var úr lófum hans eftir
barninginn. En hann var glaður að
hafa komizt af, og sama kvöldið
fór hann að fiska aftur.
Eina nóttina hurfu 15 doríur frá
öðru skipi. Þetta fréttist brátt um
allan flotann í talstöðvunum, og
allir skipstjórarnir voru mjög á-
hyggjufullir. Skipstjóri ber ábyrgð
á mönnum sínum. Hann ræður því
hvort þeir leggja frá borði. En ef
hann bannaði þeim að fara vegna
þess að veður væri slæmt, þá
mundi hann ekki geta fyllt skip
sitt af fiski. Hann verður því altaf
að hætta mönnum sínum.
Mikil gleði varð á öllum flotan-
um morguninn eftir þegar allar
doríurnar komu heilu og höldnu.
Þær höfðu hleypt inn í einhvern
fjörð á Grænlandi og lágu þar í
vari. Grænlendingar höfðu hjálp-
að þeim til þess að gera að fiskin-
um. Og þeir höfðu gert meira. Þeir
höfðu greitt hár og skegg doríu-
manna, svo að þeir komu eins og
uppdubbaðir heim aftur.
Um miðjan september hafði
„Argus“ fengið sæmilegan afla.
Lestarnar hefðu verið kúffullar
fyrir löngu, ef íiskurinn hefði ekki
altaf sigið. Og saltið í honum
bráðnaði og varð að pækli, og
pæklinum var dælt útbyrðis tvisv-
ar á dag. Veltan á skipinu stuðlaði
og að því að fiskurinn pressaðist
saman, svo að þótt ein lestin væri
fyllt upp í þilfar, þá kom brátt