Lesbók Morgunblaðsins - 10.03.1946, Blaðsíða 12

. 104
* 5 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Hækkandi sól
Skammdegismyrkvan sigrað hefir sólin,
svífandi fram að lýsa Norðurpólinn.
Birtunni er fagnað vítt um hyggðu bólin,
Blessuð oss hlýjar minningin um jólin. .
Árroðans geislar yfir fjöllin flœða.
Fanngjörfir serkir efstu tinda klœða.
Starfsþrá í brjósti vorsins vonir glæða,
veita þar frið er sorgir daprar mæða.
Náðarsól drottins böli t sælu breyti,
blíðlcga vermi hjartans innstu reiti.
Kœrleikans blómum vö&t og þroska veiti,
vorgróðri trúar hugans akur skreyti.
(Orkt 8. janúar 194 ).
Brynjólfur Björnsson, Norðfirði.
lím, sem nefnist „melamin". Sokk
arnir voru nú þvegnir í 2 klukku-
stundir í venjulegri þvottavjel.
Sokkurinn með líminu hljóp að
eins um 10% og var mjúkur og
voðfeldur. Hinn sokkurinn, sem
gerður var á venjulegan hátt, hljóp
um 37% og garnið í honum hafði
farið í smá hnykla og flóka. Þessi
aðferð, að nota melamin í ullar-
vörur, er fundin upp af American
Cyanamid Company, og þá hlaupa
ullarvörur 75% minna en venju-
lega. Ef til vill reynist hún svo vel
að hægt verði að þvo karlmanna-
föt með öðrum þvotti, án þess að
eiga það á hættu að þau hlaupi öll
og aflagist. Það hefir líka sýnt sig
að slíkir dúkar, hvort sem þeir cru
úr ull, bómull cða gerfiefni taka
ekki í sig brot og cndast betur en
venjulegir dúkar.
Hjá Du Ponts í Delaware sá jeg
grænbrúnan bómullardúk, þar
sem ammoniumsalt hafði verið
notað við framleiðsluna. Þegar
maður lielt þessum dúk undir
vatnsbunu, ýmist hrökk vatnið af
honum cða sat á honum í pcrlu-
likum dropum, scm duttu af þegar
því var hallað, alveg eins og það
hefði verið kvikasilfursdropar. Úr
þessu efni hafa verið gerðar milj-
ónir af hermannakápum. Því cr
ekki haldið fram, að efnið sje alveg
vatnhelt. Ef einhver þungi hvílir
á þvi, fer vatnið i gegn um vcfnað-
inn. En flikin sjálf verður aldrei
í blaut, og sá sem í henni er, er alt
af þur innan undir. Sama efna-
fræðilega meðferð vefnaðar varn-
ar því og, að blettir komi í fatn-
aðinn. Dr. G. A. Slovinski við Du
Ponts rannsóknarstofuna, tók sjálf
blekunginn sinn og sletti bleki á
dúk nokkurn. Síðan tók hann dúk
inn og brá lionum undir vatns-
bunu, og blekbletturinn hvarf á
augabragði. Það var engu líkara
en að hann sogaðist út úr efninu.
Monsantos Chemical Company
framleiðir borðdúka, sem cngir
blettir koma í.
Nýtt cfni, scm nefnist „Syton“
kemur í vcg fyrir það að nokkurn
tfma komi „knje“ í buxur. Sama
efni kemur og í vcg fyrir það, að
gljái komi á föt. Og enn hafa verið
fundin upp ýms efni, s^m varna
því að mölur, ryð eða eldur geti
grandað fatnaði. Þá er og fundið
efni til þess að væta í silkisokka
og þá getur aldrei komið lykkju-
fall á þá. Hjá Du Pont voru mjer
sýndir tveir nylonsokkar, sem
höfðu fengið sömu meðferð, til
þess að reyna slit þeirra. Annar
var venjulegur sokkur, á honum
voru 150 þráðarslit, á 65 fersenti-
metra bletti. í hinum sokknum var
lím, og þar voru að eins 5 þráðar-
slit á jafn stórum bletti. Kostnað-
urinn við að gera sokkana svona
sterka, nemur tæplega einum eyri
á parið.
Ný cfni hafa verið fundin í stríð-
inu og getur svo farið að þau út-
rými bæði gerfisilki o^ nylon.
Firestonc Tire & Rubbcr Co. hefir
framleitt efni, sem það kallar „Vel
on“, og gerir úr þvi kvensokka,
scm eru eins og háalín. Annað
nýtt sokkacfni er Vinyon, upp
fundið af Union Carbide & Car-
bon Corp. Er það geysilega sterkt,
jafnvel í hinum allra þynstu sokk-
um og vatn licfir engin áhrif á
það. Sje það blandað með bómull,
ull eða geríisilki, þá cr það sterk-
ara en nokkur annar vefnaður,
sem nú þekkist.
Vísindin hafa sannað. að hægt
er að gera þráð úr öllum efnum,
sem innihalda eggjahvítu. Því er
nú farið að gera þráð úr jafn marg
breyttum hráefnum eins og eggj-
um, jarðhnetum, þangi, hvalspiki,
hænsafjöðrmn, kúamjólk og trjá-
berki. *
/
t