Lesbók Morgunblaðsins - 10.03.1946, Blaðsíða 4

I
96 T • *» Í1 íl) LESBÖK MORGUNBLAÐSINS '
og rekstur þeirra yrði undir öllum
kringumstæðum háður nánu eftir
liti hins opinbera. Það er vafa-
laust að eitt stórt fjelag gæti rek-
ið gistihúsin betur en mörg fje-
lög, sem stofnuð yrðu hvert um
sitt gistihús. Því að þó að gisti-
húsafjelögin yrðu mörg þá falla
hagsmunir þeirra í svo mörgu sam
an, og kostnaður við landkynn-
ingu og fyrirgreiðslu ferðamanna
yrði sameiginlegur kostnaður, sem
jafna þyrfti niður á gistihúsin.
Allur kostnaður með ferðaauglýs-
ingar á vitanlega að leggjast á þau
fyrirtæki, sem hafa atvinnu af
ferðalögunum á einn eða annan
hátt, en ekki verða skattur á al-
menningi, sem ferðaðist með sjer-
leyfisbifreiðum, eins og var í tíð
hinnar gömlu ferðaskrifstofu.
En það er meira en gistihúsin
sjálf sem vantar. Líka vantar
kunnandi starfsfólk handa þeim,
alt frá hótelstjórum niður í vika-
drengi. Því að hversu gott hús-
næði sem er, nægir ekki eitt fyrir
sig, ef gestrisnina vantar eða mat-
urinn er ekki viðunandi.
Þó að áður nefnd gistihús gæm-
ust á fót veitir ekki af að haldá
við gistihúsum þeim og heimilum,
sem nú eru starfandi, og efla þau
og endurbæta. Með litlum kostn-
aði er hægt að bæta um flest það
sem nú er ábótavant hjá þessum
einka-gistihúsum, og sum þeirra
þurfa eingra umbóta við. En þau
þurfa samræmingar, bæði um
gæði rúma og matar og eins um
verðlag. Hjer í landi er enginn að-
ili til nú, sem mun telja sjer skylt
að veita þessum gistihúsum leið-
beiningar, en það er eitt af því,
sem mun falla í hlut ferðaskrif-
stofu ríkisins.
Ferðafjelagi íslands hefir þegar
orðið talsvert ágengt í því að
koma upp góðum gistihúsum til
fjalla. En það hefir ekkert skift
sjer að gistihúsmálum nje fyrir-
greiðslu erlendra ferðamanna eða
sumarleyfisgesta, utan með hóp-
ferðum sínum. Hefði það þó
margra hluta vegna verið rjett-
asti aðilinn til að hafa forgöngu í
þessum málum. En eitt verkefni
bíður óhjákvæmilega fram-
kvæmda Ferðafjelagsins og það
er að koma upp mörgum ferða-
hælum í bygðum, að dæmi Svía.
Sje það mál leyst með slíkum
hætti og Svíar hafa gert þá þarf
framkvæmdin ekki að vera tilfinn
•anlega kostnaðarsöm. Það er sem
sje talsvert af ónotuðu húsnæði
til víða í sveitufn, skólahús, sam-
komuhús og fleira, sem með sam-
komulagi við rjetta eigendur og
litlum innrjettingarkostnaði mætti
gera að gistihælum. Þau mundu
stórum ljetta af þeim átroðningi,
sem sveitaheimili verða fyrir nú
af ferðafólki.
Þá er og bráð þörf á því að
veiðimannaskálar komist upp bæði
við Veiðivötn eystri og á Arnar-
vatnsheiði. Ferðir á þessa staði
aukast stórum og mundu þó gera
það enn meir, ef góð viðleguskil-
yrði væru þar. Eins og nú er þurfa
veiðimenn að flytja tjöld og allar
þurftir með sjer, og þessir veiði-
leiðangrar verða því mjög dýrir,
með þeirri háu leigu, sem nú er á
hestum og fylgdarmönnum. Veiði
menn mundu því fegnir vilja
borga ríflegan næturgreiða í skál-
um þessum fyrir að spara sjer
flutninglskostnað á viðleguútbún-
aði.
ííjer hefir verið drepið á fáein
atriði mjög yfirgripsmikils máls,
sem mun krefjast úrlausnar og
framkvæmda á næstu árum. Ann
aðhvort verða. einstakir menn eða
hið opinbera, en helst hvorttveggja
í sameiningu, að taka málið í
heild til meðferðar þegar í stað,
því að það þolir ekki bið.
Það gæti nefnilega verið ómet-
anlegur skaði og álitshnekkir
landinu, að fara að greiða götu er-
lendra ferðamanna hingað án
þess að hafa betri viðbúnað hvað
gistingu snertir en þann, sem nú
er í landinu. Þetta mál er vanda-
samt og eitt lítið glappaskot getur
haft mikil ill áhrif. Skemtiferða-
maðurinn er viðkvæmasta „versl-
unarvara" veraldarinnar, og ef
hann „skemmist11 í meðförum eitr-
ar hann umhverfi sitt þegar hann
kemur heim og bólusetur kunn-
ingjana gegn öllum hlýhug til ís-
lands. Og það er hlýhugur og vel*
vild, sem erlendu ferðamennirnir
eiga að afla íslandi fyrst og fremst.
Hann er okkur eins nauðsynleg
eiga og innstæða í erlendum
banka, og sú „erlenda valúta“, sem
þjóðin verður að reyna að safna
— betur en hún gerði á hernáms-
árunum. Þar var gott tækifæri,
sem var eyðilagt vegna þess að
svo margir íslenÖingar kunnu
ekki að gera greinarmun á þjóð-
rækni og þjóðrembingi.
■SJcúIi Skúlason.
w
m
Nýung í bókagerð
NÚ ER farið að ljósmynda bæk-
ur á þann hátt, að smækka letrið
svo, að 150 blaðsíður af venjulegu
bókabroti komist fyrir aftan á
hverju bókspjaldi bókasafnanna.
Síðan er hægt að lesa þetta í sjer-
stakri lestrarvjel, sem stækkar letr
’ið aftur í venjulega stærð. Á þenn
an hátt er hægt að geyma allar
bækur á spjöldum, og er það tal-
ið heppilegra fyrir bókasöfn, sem
hafa lítil húsakynni. Söfnin geta
jafnvel alveg losnað við bókahill-
urnar og bækurnar, að eins haft
þessi litlu spjöld og má þá geyma
stóreflis safn í skúffum inni í les-
stofu.