Dagblaðið Vísir - DV - 29.01.2001, Blaðsíða 8

8
MÁNUDAGUR 29. JANÚAR 2001
Fréttir I>V
Barist við náttúruöfl og tímann í Vatnsfellsvirkjun:
Grjótrok og
brjálað veður
- en höfum verið heppnir í vetur, segir Björn A. Harðarson
Nú eru ekki nema um tíu mánuð-
ir þar til fyrri af tveim aflvélum
Vatnsfellsvirkjunar verður gang-
sett. Þegar litið er á hversu stór
hluti verklegra framkvæmda er enn
eftir er ljóst að mikið þrekvirki
verður að klára gerð virkjunarinn-
ar á tilsettum tíma.
Fyrri aflvél virkjunarinnar verð-
ur, ef allt gengur að óskum, gang-
sett í október og sú síðari í desem-
ber á þessu ári.
Skammur framkvæmdatími
Bjöm A. Harðarson, staðarverk-
fræðingur og yfirmaður eftirlitsað-
ila með verklegum framkvæmdum,
segir nokkra verkþætti vera heldur
á eftir áætlun en aðrir séu á undan
því sem ráð var fyrir gert. Hann
segir framkvæmdir við virkjunina
um margt óvenjulegar, ekki síst í
ljósi mjög skamms framkvæmda-
tíma sem er ekki nema u.þ.b. tvö ár.
Grjótrok og brjáiuð veður
„Við höfum verið heppnir með
veður í vetur en annars er vindur-
inn okkar versti óvinur. Það getur
orðið feiknalega hvasst héma og
Unnio vio inntaksmannvirki
Hér hamast menn í kapphlaupi viö tímann til aö nýta sem best þetta hagstæöa vetrarveöur. Héöan fer vatniö um tvær sverar stálpípur inn í stöövarhúsiö fyrir neöan.
Mikið mannvirki
Framkvæmdir hófust í júlí 1999
og báðar vélar virkjunarinnar eiga
að vera komnar í gang um miðjan
desemeber á þessu ári. Virkjunin er
talin mjög hagkvæm en hún mun
kosta tilbúin um sjö milljarða
króna. Til samanburðar má nefna
nýju verslunarkringluna í Smára-
lind í Kópavogi sem mun kosta um
tíu milljarða króna. Steypan í
Vatnsfellsvirkjun er heldur ekki
skorin við nögl. í þessi mannvirki
fara hvorki meira né minna en 45
þúsund rúmmetrar af steinsteypu
en til samanburðar fara kannski
300-400 rúmmetrar af steypu í
venjulegf einbýlishús. Þetta myndi
þvi duga ágætlega í 120 einbýlishús.
Grafnar eru út í skurðum og fyrir
öðrum mannvirkjum um 2 milljónir
rúmmetra af jarðvegi. Þá fara 500
þúsund rúmmetrar af efni í stíflur
og aðrar fyllingar. -HKr.
DV-MYNDIR PJETUR
Strangt eftirlit með framkvæmdum
Björn A. Haröarson, staðarverkfræöingur og yfirmaður framkvæmdaeftirlits
í Vatnsfellsvirkjun.
hálsinn þar sem helstu mannvirkin
eru er eitt alversta veðrarviti lands-
ins,“ segir Bjöm A. Harðarson.
„Hæðardragið hér upp að Vatnsfelli
er frægt í fjallasögum fyrir brjáluð
veður. Veðurstofan er hér með
mæla og við höfum því gott yfirlit
yfir veðurfarið. Vindur er mjög oft
yfir 20 metra á sekúndu og fer á
stundum í 30 m/s og jafnvel í 40
m/s. Menn hafa þó sjaldan flúið í
hús þó veðrið hafi verið vont. Þá
hefur líka verið steypt hvernig sem
hitastigið hefur verið.
• Þrátt fyrir slæm veður hafa
skemmdir orðið tiltölulega litlar.
Helsti vandinn er ekki snjór eða
sandfok heldur grjótrok og rúðubrot.
Af þeim sökum hafa menn sums stað-
ar strengt net við vinnuskúrana til að
hefta grjóthríðina þegar rokið er
mest. Vinnusvæðið hér við Vatns-
fellsvirkjun er í 550 metra hæð yfir
sjó og því bæði kaldara og meiri snjór
og vindur en t.d. í Sultartangavirkjun
sem er i 250 metra hæð. Vinnuað-
stæður eru því allar mun erfiðari."
Tíu mánuðir til gangsetningar Vatnsfellsvirkjunar:
I kapphlaupi við tímann
Björn A. Harðarson, staðarverk-
fræðingur og yfírmaður eftirlitsaðila
með verklegum framkvæmdum við
Vatnsfellsvirkjun, segir ekki nema um
tíu mánuöir þar til fyrri af tveim afl-
vélum virkjunarinnar verður gangsett.
Gríðarmikið verk er enn óunnið en
Björn er þó ekkert svartsýnn á aö
mönnum takist að klára verkið á til-
settum tíma.
Vatníð notað aftur og aftur
Vatnsfellsvirkjun, sem nú er verið
að byggja, er skammt neðan Þóris-
vatns sem er vatnsforðabúr meiri
hluta af raforkuframleiðslu lands-
manna.
Vatnsfellsvirkjun er ætlað að nýta
áður ónotaða orku sem felst í fallvatni
á milli Þórisvatns og Krókslóns. Við
Krókslón er Sigölduvirkjun og þaðan
fellur vatnið í Hrauneyjalón sem fæðir
Hrauneyjafossvirkjun.
Þaðan fellur vatnið í Tungnaá og í
Sultartangalón sem sér Sultartanga-
virkjun fyrir vatnsafli. Frá þeirri
virkjun rennur vatnið síöan áfram um
gríðarmikinn skurð út í Þjórsá og nið-
ur í lón Búrfellsvirkjunar sem er
neðsta virkjunin i röðinni en í raun
- gríðarlega mikið óunnið a£ sjö milljarða verkefni
nýta þær allar sama vatnið aftur og
aftur.
Lokað á sumrin
„Afl virkjunarinnar verður 90 MW
(Megawött), sem fengið er frá tveim 45
MW vélum af Francis gerð. Virkjunin
er að þvi leyti sérstök hvað flestar
vatnsaflsvirkjanir varðar að á sumrin
verður engin framleiðsla.
Ástæðan er sú að vatni er miðlað úr
Þórisvatni niður í lónin fyrir neðan
yfir vetrarmánuðina, en á sumrin er
lokað fyrir og safnað i lónið að nýju,“
segir Björn.
Vatnsmiðlunin í Þórisvatni var
byggð á árunum 1970-1972 í tengslum
við virkjun Þjórsár við Búrfell. Loku-
búnaður í Þórisvatni er í sjálfu sér
mikið mannvirki en lokun og opnun á
þeim búnaði er fjarstýrt frá miðstöð
Landsvirkjunar í Reykjavík. Það sama
verður uppi á teningnum varðandi
Vatnsfellsvirkjun þar verður að stað-
aldri enginn starfsmaður, heldur mun
öllum þessum flókna búnaði verða
fjarstýrt frá Reykjavík. Hins vegar
mun rekstrareftirliti og viðhaldi vera
sinnt að starfsmönnum Landsvirkjun-
ar í Hrauneyjarfossvirkjun. -HKr.
Vatnsfellsvlrkjun
Fremst á myndinni sést stöövarhúsiö sem grafiö er langt niöur i jöröina en vinstra megin er spennistöö virkjunar-
innar. í hlíöinni fyrir ofan má sjá vatnspípurnar og inntaksmannvirki sem veita vatni aö aflvélum virkjunarinnar.