Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Volume

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1927, Page 13

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1927, Page 13
Frásögn Landnámabókar um landnám í Skagafirði. Nokkrar athugasemdir eftir Margeir Jónsson. I. Sjálfsagt munu allir þeir, sem lesið hafa Landnámabók, verða á eitt sáttir um það, að hún sje ómetanlegt grundvallarrit í ættvísi og fornum örnefnalýsingum á landi hjer. Og ásamt íslendingabók Ara fróða, leggur hún til traustustu steinana i undirstöðu sögunnar, þótt fleiri rit komi þar til hjálpar. En Landnáma er gædd fleiri afburða kostum. Hvergi í íslenzkum bókmentum finnast kjarnyrtari frásagnir, enn einmitt þar. Sumum þykir stíllinn þur og fjörlítill, en þeir gæta þess eigi, að höfundarnir1) forðast alla mælgi, og það svo mjög, að tæplega finst fróðleikslaus setning í allri bókinni. En þótt Landnáma sje með dýrustu gersemum þjóðlegra fræða, þá er ekki þar með sagt, að hún sje gallalaus. Allvíða má finna skekkjur í einu og öðru atriði; en hvergi gætir þeirra vansmíða svo mikið, að eigi sje umbótahæft með aðstoð annara rita frá 13. öld. En miklu oftar kemur Landnáma samt þeim ritum til stuðnings og upplýsandi leiðbeininga í öðrum atriðum og mun að því leyti eiga »inni«, frekar en hitt2). Þegar litið er á þá örðugleika, sem Landnámuhöfundar hafa átt við að stríða, gegnir það mikilli furðu, hversu sveitalýsingar allar eru 1) Jafnvel þótt líkur sjeu til þess, að frumhandrit Landnámu sje samið af einum manni, miða jeg auðvitað við þá gerð Landnámu, sem nú þekkist — og bygð er aðallega á þremur handritum — Sturlubók, Hauksbók og Melabók, þótt það sjeu afskriftir eldri rita i einhverri mynd. (Sjá t. d. Ir'iledning — eftir dr. Finn Jónsson — bls. XV. framan við útg. Landnámabókar 1925). 2) Dr. Björn M. Ólsen hefur gert fróðlegan samanburð á ýmsum atriðum í Egilssögu, Gullþórissögu (= Þorskf.s.), Laxdælu og Hænsa-Þórissögu við Land- námu. — (Sjá Aarböger for Nordisk Oldkyndighed ár 1904 og 1905). Vitna má og einnig i þessu sambandi til ritgerðar dr. Guðbr. Vigfússonar:

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.