Morgunblaðið - 16.07.2000, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 16. JÚLÍ 2000 B 5
Ljósmynd/Haukur Hauksson
Villi á Ijósmyndasýningu sinni á netkaffihúsinu „Screen" í Moskvu.
Róbert Jóhann Stárqvist, faðir Villa, klæddur í búning liðsforingja
sovéska flughersins með soninn í fanginu. Myndin er tekin á Ijós-
myndastofu í Moskvu 1963, þegar Villi er eins árs.
3SSR“, og honum vegnar vel í því
starfi allt til ársins 1941. Við sumar-
■íólstöður það ár kl. 6 að morgni 22.
júní gera hersveitir Þýskalands Hitl-
2rs árás á Sovétríkin samkvæmt
Barbarossa-áætluninni, Þýskaland
3g ýmsar vinveittar stjórnir gerðu
innrás í Sovétríkin frá Hvítahafi í
norðri til Svartahafs í suðri.
Þrátt fjTÍr ótrúlegan árangur í
ayrjun stríðsins náðu Þjóðverjar
2kki að leggja undir sig Moskvu þar
sem Stalín vakti heilu sólarhríngana í
Kreml yfir sig undrandi á þessum
svikum Hitlers. Wehrmacht - her
Þriðja ríkisins - tók Jasnaja Poljana
berskildi og svívirtu Þjóðverjar með-
il annars gröf skáldsins Lévs Tolstoj.
Þar sem Jóhann Stárqvist var
sænskur og sannur Germani eða aríi
töldu Þjóðverjai- hann til sinna
manna og vildu fá hann til samstarfs
m hann neitaði og hélt áfram störf-
am við járnbrautirnar.
í ónáð
Við það féll hann í ónáð hjá þýska
setuliðinu og eitt sinn að vetrarlagi
skipuðu Þjóðverjar honum að
hreinsa snjó af teinum sem og hann
gerði, sennilega af gömlum vana eða
B.t.v. var honum hótað. Þetta fréttist
til sovéska innanríkisráðuneytisins
NKVD sem var leyniþjónusta Stalíns
og þegar Rauði herinn frelsaði hérað-
ið var Jóhann Stárqvist handtekinn
sem samstarfsmaður Þjóðverja og
óvinur sovéskrar alþýðu og sendur í
hinar ilh'æmdu SMERSH-sveitir
sem voru fluttar beint til vígstöðv-
anna við Stalingrad. SMERSH er
skammstöfun á tveimur rússneskum
orðum „SMERT SHpionam“og þýðh-
„dauði njósnurum". Þetta voru „sér-
sveitir" þar sem safnað var saman
njósnurum, glæpamönnum, bröskur-
um og öðrum „óvinum" fólksins, en
SMERSH-menn voru fallbyssufóður
í eiginlegri merkingu.
Sveitirnar voru oftast sendar út í
opinn dauðann og notaðar í ýmis sér-
verkefni, svo sem að ganga yfir jarð-
sprengjusvæði eða „kamikaze"-
sjálfsmorðsaðgerðir gegn óvininum.
Svíinn Jóhann Stárqvist féll í hinni
miklu orrustu um Stalingrad vetur-
inn 1942-43 og er grafinn einhvers-
staðar í fjöldagröf í nánd við borgina,
sem heitir Volgograd í dag. í blóm-
legum sveitum Volgugarðs liggja
hátt í milljón manns í fjöldagröfum,
um 200.000 þýskir hermenn og af-
gangurinn liðsmenn Rauða hersins
og aðrir sovétborgarar, einn sovét-
hermannanna var ungur Svíi, sem
átti bam með íslenskri konu, Jóhann
Stárqvist að nafni.
Guðrún Linda er nú orðin ekkja
með 5 ára einkason sinn og á erfitt líf
í sveitinni þegar enn eru tvö og hálft
ár til hins langþráða sigurs.
Eftirstríðsárin einkennast af ótrú-
legu striti og vinnuaga við að reisa
hið stóra land úr rústum föðurlands-
styrjaldarinnar miklu eins og Rússar
kalla heimsstyi'jöldina síðari.
Sonurinn Róbert Jóhann Stárqvist
gengur í skóla og er afbragðs náms-
maður.
Hann gegnir herþjónustu og er tal-
inn fyrirmyndarhermaður í Rauða
hemum, bæði í íþróttum sem hann
stundar í íþróttafélagi hersins,
CSKA, og í bóklegu námi.
Róbert Jóhann fær meðmæli for-
ingja, hann ákveður að vinna sér
frama innan hersins og kemst í
Fmnze-stórskotaliðsakademíuna í
Moskvu. Hann þjónar í Austur-
Þýskalandi til 23 ára aldurs en her-
þjónusta byrjar við átján ára aldur í
Rússlandi. Róbert Jóhann þjónar í
fimm ár þó að herskylda í Sovétríkj-
unum hafi aðeins verið tvö ár.
í Austur-Þýskalandi kemst hann
næst fósturjörðinni Svíþjóð, sem
hann yfirgaf fyrir fullt og allt um
hálfs árs að aldri haustið 1937. Ró-
bert Jóhann fór aldrei vestur yfir
, járntjaldið" eftir það. Eins og marg-
ir urigir menn í Rússlandi giftist hann
strax eftir herþjónustu og sú heppna
var stúlka úr sveitinni sem hann
kynntist sem unglingur á æskustöðv-
unum þar sem móðir hans Guðrún
bjó í Túla-héraði. Þau giftust árið
1960 og eignuðust soninn Vitalí eða
Villa árið 1962 eins og fyiT er getið.
í nánd við dauðann
Dauðinn hefur alltaf verið nálægur
Villa en hann er fullviss um að líf sé
eftir dauðann enda hefur hann ríka
reynslu sjálfur í þeim efnum. Tvisvar
hefur hann dáið klínískum dauða og
komist í annan heim, fyrst í grennd
við Moskvu og síðan í Afganistan.
Hann segir að það sé eins og að
hræðast skugga sinn að hræðast
dauðann og að í Eddu sé því lýst
hvemig farið sé milli heima á mörk-
um lífs og dauða. Villi hefur upplifað
marga hai-mleiki en hefur ekki látið
LANCÖME
>éá
LANCÖME dekrar við þig með
þessum frábæru nuddáhöldum*
þegar þú kaupir tvo hluti fyrir
líkamann, t.d. róandi baðolíu
og nærandi húðmjólk eða
sturtusápu og orkugefandi ilm.
Fæst eingöngu á Lancöme útsölustöðum:
REYKJAVlK:
Árbaejarapótek, Glassibaer snyrtivöruverslun, Gullbrá Nóatúni, Hygea Kringlunni, Hygea Laugavegi,
Lyf og heilsa Austurveri, Mist snyrtistofa/verslun Spönginni, Sara Bankastraeti, Sigurboginn Laugavegi,
Snyrtimiðstöðin Lancome snyrtistofa Kringlunni, Andorra Hafnarfirði,
Bylgjan Hamraborg, Nesapótek, Fína Mosfellsbae.
LANDIÐ:
Amaró - Hjá Maríu Akureyri, Apótek Ólafsvíkur, Egilsstaðaapótek, Krisma ísafirði, Miðbaer
Vestmannaeyjum, Rangárapótek Hellu og Hvolsvelli, Sauðárkróksapótek, Lyf og Heilsa Selfossi,
Siglufjarðarapótek Siglufirði, Verslunin Peria, Akranesi. r..
| wwwlancome.com j*
^mbl.is I
LLTTAf= ŒITTH\SAÐ NÝTT~
_
Mundu eftir
debetkortinu
næst þegar skilagjaldsskyldum
drykkjarumbúðum er skilað á
endurvinnslustöðvum SORPU

sprun
m www.spron.is
flokkum og skilum