Morgunblaðið - 27.08.1998, Blaðsíða 6

6 FIMMTUDAGUR 27. ÁGÚST 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Réttindakennara vantar í fyrsta skipti í grunnskola Reykjavíkur
Of fáir
kennarar
útskrifaðir
Sá kennaraskortur sem nú blasir við í
grunnskólum Reykjavíkur er mest áber-
andi hvað varðar sérkennara og tón-
menntakennara að því er fram kemur í
samtölum Péturs Gunnarssonar við stjórn-
endur skóla og fræðslumála. Grunnvand-
inn er sagður sá að of fáir kennarar eru út-
skrifaðir hvert ár á sama tíma og árgangar
stækka og stjórnvöld hafa ákveðið að
fjölga vikulegum kennslustundum en
fækka nemendum í hverjum bekk.
KENNARA hefur ekki skort í
Reykjavík svo nokkru nemi
árum og áratugum saman
fyrr en nú, segir Gerður G. Óskars-
dóttir. Ástæður skortsins segir hún
vera lengingu skóladagsins, sam-
kvæmt grunnskólalögunum frá 1995,
fækkun í bekkjum, sem Reykjavík-
urborg ákvað að hrinda í fram-
kvæmd eftir yfirtöku gi-unnskólans,
og fjölgun bama í Reykjavík.
Prátt fyrir þessar breytingar í
skólakerfinu, minnkun kennslu-
skyldu kennara og fjölgun þjóðar-
innar fái Kennaraháskólinn ekki fé
eða aðstöðu til að taka inn fleiri en
um 120-130 nemendur á ári hverju.
„Að sjálfsögðu hafa lág laun kenn-
ara áhrif á einhvem hóp sem hefur
lokið kennaranámi og verða til þess
að hann velji sér önnur störf.“
Vegna fækkunar í námshópum
fjölgar kennarastöðum um 36, og
auk þess er nýr skóli að taka til
starfa í borginni í haust. Talsvert
hefur þegar verið ráðið af leiðbein-
endum og enn vantar um það bil 30
kennara. Alls starfa um 1.300 kenn-
arar við grunnskóla Reykjavíkur.
Gerður segir að næstu sex ár muni
nemendum við gnmnskóla borgar-
innar fjölga um 200-400 á hverju ári
og því segir hún að sér virðist ljóst
að kennaraskorturinn verði viðvar-
andi næstu ár, meðan fleiri Ijúka
ekki kennaranámi en nú er.
Gerður sagði að þegar fræðsluyf-
irvöld í borginni standi frammi fyrir
kennaraskorti hafi þau aðeins tvo
valkosti. „Einn er sá að fara ekki að
lögum og fækka tímum hjá nemend-
um og dreifa kennslunni á þá kenn-
ara sem fyrir em. Það mundi þýða
mismunun milli skóla og bekkja, t.d.
sumir 7 ára nemendur fengju lög-
boðna kennslu en aðrir ekki. Hinn
kosturinn er að ráða leiðbeinendur
og við höfum ákveðið að gera það.“
Fjölga kennaranemum og
hækka laun
En hverjar eru afleiðingar þess
fyrir skólastarf í Reykjavík að ekki
tekst að manna allar
kennarastöður með rétt-
indafólki?
„Leiðbeinendur eru
enn lítill Tiluti af heildinni.
Sumir þeirra hafa heil-
mikla menntun að baki en aðrir ekki
og erfitt er að alhæfa um hve stór
hluti þeirra er starfinu ekki vaxinn,"
segir Gerður G. Óskarsdóttir.
.Auðvitað verður minnka gæði
kennslunnar ef við getum ekki
mannað skólana með kennurum. Ef
þetta fer að aukast á hverju ári fer
ég að hafa verulegar áhyggjur en ég
á ekki von á að maður geti mælt eftir
þennan vetur almennt verra starf í
skólum borgarinnar en í fyrravetur.
En það er mikið happdrætti að ráða
leiðbeinendur. Þegar maður ræður
kennara veit maður að fólk hefur
menntað sig til starfsins og hefur
komist í gegnum kennaranámið svo
það er allt annar hlutur."
Gerður segist vona að tvennt verði
gert til að leysa vandann. „Að
menntamálaráðuneytið átti sig á
þessu ósamræmi í þróun skólakerfis-
ins í landinu og í fjölda útskrifaðra
kennara og leggi fé í að útskrifa
fleiri. Svo vona ég að laun fyrir
kennslu hækki svo fólk
velji það að fara í kennslu
frekar en önnur störf.
Þetta tvennt þarf að ger-
ast, annað hvort er ekki
nóg,“ segir hún.
„í sjálfu sér er hollt að í skóla-
starfi sé fólk með margs konar bak-
grunn en til þess að kenna er hver
og einn betri ef hann hefur til dæmis
lært kennsluaðferðir, hvernig maður
matreiðir námsefni og vinnur úr því
og hvernig maður metur frammi-
stöðu. Ég hef trú á að það geri hvem
og einn miklu betri kennara að læra
þessi fræði,“ sagði Gerður G.
Óskarsdóttir og kvaðst þar tala af 13
ára reynslu af því að stýra réttinda-
námi fyrir kennara í Háskóla ís-
lands.
Hvernig kennarar eru það sem
vantar við skólana í Reykjavík og
hvaða skólar em verst staddir?
Ingunn Gísladóttir, forstöðumaður
starfsmannahalds hjá Fræðsluskrif-
stofu Reykjavíkur, sagði í samtali við
Morgunblaðið í gær að af þeim um
það bil 30 stöðum sem enn vantar í
væru um það bil 3 almennar kenn-
arastöður; einn raungreinakennara
vantar, nokkra sérkennara og kenn-
ara við sérskólana Safa-
mýrarskóla og Vestur-
hlíðarskóla. Við 3-4 skóla
vantar tónmenntakennara
í hlutastörf og einnig
kennara í hlutastörf í
heimilisfræði, íþróttum og hand-
mennt.
Ingunn sagði að vandinn sneri
fyrst og fremst að sérkennslunni og
sérskólunum tveimur. Víða væri sér-
kennsluvandinn leystur með því að
fela reyndum réttindakennumm sér-
kennsluna en setja leiðbeinendur í
almenna bekkjarkennslu.
Nokkuð hefur verið ráðið af leið-
beinendum í grannskóla Reykjavík-
ur í sumar, Ingunn hafði tölu þeirra
ekki á reiðum höndum í gær en sagði
þá sennilega innan við 50. Margir
hefðu BA-próf í einhverjum greinum
og aðrir væra í réttindanámi eða
ættu litlum hluta kennaranáms ólok-
ið. Þama væri leikskólakennari með
framhaldsmenntun, kerfisfræðingur,
sem fengist við raungreinakennslu,
og fólk með próf í sálarfræði og upp-
eldis- og menntunarfræði en ekki
með kennsluréttindi. Það væri því
ekki almennt hægt að segja að það
fólk sem þegar hefur verið ráðið
hefði litla menntun þótt það hefði
ekki menntað sig til kennarastarfs í
grannskóla.
Meðal þeiira skóla sem ekki hafa
ráðið kennara í allar stöður er Rétt-
arholtsskóli þar sem aðeins era nem-
endur á unglingastigi. Að sögn Har-
alds Finnssonar skólastjóra vantar
þar kennara í hlutastörf, alls rúm-
lega 30 kennslustundh’ á viku. Um er
að ræða eðlisfræði, sauma- og tón-
menntakennslu. Haraldur sagði að
sáralítið framboð væri á raungreina-
kennuram, fáir ljúka námi í eðlis-
fræðivali í Kennaraháskólanum og
þeir sem hafa raungreinamenntun
og ljúka kennsluréttindum sækja
flesth’ í framhaldsskóla. Haraldur
sagði að vandamálið yrði e.t.v. leyst í
vetur með kennaranemum en til
frambúðar hyllti ekki undir lausn
þessa vanda. Þá sagði hann að tón-
mennt ætti sér litla hefð á unglinga-
stigi og hörgull væri á kennuram í
greininni. Ástandið væri hins vegar
almennt verra en það hefði verið
lengi. „Það er langt síðan það hefur
verið í líkingu við þetta,“ sagði Har-
aldur.
Meira framboð á vinnu
en vinnuafli
Sigurjón Pétursson stýrir skóla-
málaskrifstofu Sambands íslenski’a
sveitarfélaga. Hann sagðist í gær
ekki hafa upplýsingar um hve
marga réttindakennara vantaði við
grannskóla alls staðar á landinu.
Upplýsingar um það bærast ekki
fyrr en líða færi á septembermánuð
þegar ljóst væri hver staðan raun-
veralega væri. „Okkur sýnist að það
séu útskrifaðir að
minnsta kosti á annað
hundrað of fáir kennarar
miðað við þær stöður
sem losna á hverju ári,“
sagði Sigurjón. „Ef þær
tölur eru réttar sjáum við fram á
vaxandi kennaraskort frá ári til
árs.“
Sigurjón sagði að ástandið hefði
jafnan verið verst á Vestfjörðum en
það væri hvergi viðunandi. „Það
vantar fleiri réttindakennara til þess
að fylla stöðurnar. Síðan er ekki vafi
á að það er erfiðara að fá leiðbéin-
endur núna vegna þess að það er
mikil atvinna í landinu sem þýðir að
það er erfitt að fá fólk til starfa. Það
er meira framboð á vinnu en vinnu-
afli.“
Fyrst og
fremst vandi
sérkennslu
Happdrætti
að ráða
leiðbeinendur
•^INNLENT
Ráðherra-
stóll til
Djúpavogs
FORSETI Alþingis, Ólafur G. Ein-
arsson, afhendir menningarmið-
stöðinni í Löngubúð á Djúpavogi
ráðherrastól, sem áður var í þing-
sal, til varðveislu við athöfn sem fer
fram laugardaginn 29. ágúst nk. og
hefst kl. 14. Ákvörðun um þetta
efni var tekin af forsætisnefnd Al-
þingis.
Ráðherrastóllinn verður varð-
veittur í ráðherrastofu Eysteins
Jónssonar, fyi’rverandi ráðherra,
sem var þingmaður Austurlands í
áratugi. Eysteinn Jónsson varð
ungur ráðherra og gegndi ráð-
herrastörfum með hléum í samtals
19 ár og 5 mánuði og er það næst
lengsti starfsaldur ráðherra í ríkis-
stjórn íslands. Þá var Eysteinn for-
seti sameinaðs Alþingis árin
1971-1974. Dóttir Eysteins, Ólöf
Steinunn, mun veita stólnum við-
töku og afhenda hann formanni
stjórnar Löngubúðar til varðveislu.
Öllum er heimill aðgangur að at-
höfninni og að henni lokinni er við-
stöddum boðið að þiggja veitingar.
Menningarmiðstöðin í Löngubúð
á Djúpavogi var opnuð í fyrrasum-
ar. Auk ráðhen-astofu Eysteins
Jónssonar er þar til húsa m.a. safn
Ríkharðs Jónssonar myndhöggvara
og myndskera. Langabúð er elsta
hús á Djúpavogi og jafnframt eitt
elsta verslunarhús landsins.
----------♦ ♦ ♦----
Kveikt á lög-
gæslumynda-
vélum í mið-
borginni
KVEIKT verður á löggæslumynda-
vélum í miðborginni í september og
er gert ráð fyrir að þær verði
komnar að fullu í gagnið í október
eða nóvember, segir Pétur Svein-
bjarnarson, framkvæmdastjóri
Þróunarfélags Reykjavíkur.
Pétur segir að öll tæki, sem not-
uð verða til verksins, séu komin til
landsins og að það gangi sam-
kvæmt áætlun, en fyrirtækið
Securitas sér um uppsetningu lög-
gæslumyndavélanna í miðborginni.
„í september er gert ráð fyrir að
lokið verði við að tengja vélarnar,
sem era sjö talsins, og þá verður
hægt að kveikja á þeim. Við förum
hægt af stað og ég geri ráð fyrir að
í október eða nóvember verði búið
að hefla af alla hnökra sem upp
kunna að koma.“
Þróunarfélag Reykjavíkur held-
ur utan um verkefnið, sem er unnið
í nafni verkefnisstjórnar. I verkefn-
isstjórn eiga einnig sæti fulltrúar
frá Landssímanum hf., ríkislög-
reglustjóra, lögreglunni í Reykja-
vík og Reykjavíkurborg.
♦♦-♦
Kærðir fyrir
hraðakstur
KÓPAVOGSLÖGREGLAN kærði
11 ökumenn fyrir hraðakstur í gær.
Þá var starfsmaður vélsmiðjunn-
ar Klaka við Hafnarbraut í Kópa-
vogi fluttur á slysadeild. Hann hafði
slasast á hendi er hann vann við
færiband. Meiðsl hans voru minni-
háttar.
11 ára stúlka var fiutt á slysa-
deild með handleggsbrot eftir að
hafa dottið af reiðhjóli í Hraun-
tungu í Kópavogi.