Morgunblaðið - 24.12.1981, Blaðsíða 30

62
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 24. DESEMBER 1981
Eftir Guómund
Pál Arnarson
Það hefur alltaf verið álit manna
að jólasveinar reiddu ekki vitið f
þverpokum; væru fremur heimskir
og utangátta. Þess vegna segjum við
gjarnan um menn sem svipað er
ástatt um að þeir séu nú meiri jóla-
sveinarnir. Og þótt deila megi um
tilveru raunverulegra jólasveina, þá
er víst að þeir eru margir jólasvein-
arnir meðal manna. Sjálfur hef ég
til skamms tíma verið þeirrar skoð-
unar að reyndar væru menn hinir
einu réttnefndu jólasveinar. Ég
hætti nefnilega að trúa á „alvöru'*
jólasveina þegar ég greip mömmu
glóðvolga að gefa mér í skóinn. Þá
var ég 7 ára og nógu mikiil jóla-
sveinn til að draga opinberlega þá
álvktun af þessari uppgötvun að
jólasveinar væru bara plat. Síðan
hef ég ekki fengið í skóinn.
En nú hafa þeir atburðir gerst í
lífi mínu sem þvinga mig til að
endurskoða afstöðu mína til jóla-
sveina. Því þegar níu nætur eru til
jóla, þá gerist það að til min kem-
ur kynlegur náungi í draumi.
Þetta er luralegur og ljótur gaur,
með kringlótta fætur og klofinn
upp í háls. Það mátti ráða það af
klæðum hans að hann var ekki að
koma úr Þórscafé. Hann var í
röndóttum samfestingi og hafði
stóra gráa húfu á höfðinu. Bind-
islaus. Hann kynnir sig mjög
kurteislega, segist heita Samn-
ingsbani og vera jólasveinn. „Ég
hef það að reglu," segir hann, „að
koma alltaf til manna níu nóttum
fyrir jól og spila við þá rúbertu á
nóttunni. Ég vil nú bjóða þér að
velja þér makker og spila við
okkur Stúf bróður minn í nótt og
aðrar nætur fram að jólum."
„Samningsbani?!“ hváði ég, „ég
hef aldrei heyrt það nafn á jóla-
sveini fyrr. Ertu örugglega jóla-
sveinn?"
„Þið vitið nú ekki allt mennirn-
ir. Það er helst að þið kannist við
þá bræður okkar sem stunda þá
iðju að sleikja innan potta og
pönnur. En við erum margfalt
fleiri bræðurnir. En við skulum
ekki eyða tíma í óþarfa mas; ertu
til í slaginn?"
Auðvitað var ég til, og valdi
mér snarlega makker í huganum.
Það var draumamakker, í orðsins
fyllstu merkingu, nefnilega sá
heimskunni spilari Fagramær.
„Upp á hvað er spilað?" spurði
ég — það borgar sig alltaf að
ræða bitina strax.
„Við skulum spila upp á það eitt
hvorir okkar eru meiri jólasvein-
ar, við jólasveinarnir eða þið
mannkertin."
Ég hafði það á tilfinningunni að
þetta væri einhvers konar sneið
til okkar mannanna og var ekkert
að fara nánar út í þessa sálma.
Stúfur var byrjaður að gefa og
mig langaði til að kynnast mót-
herjum mínum örlítið betur.
„Fyrirgefðu Samningsbani, en
segðu mér nú áður en við byrjum
hvers vegna þú heitir þessu
nafni.“
„Þú munt fljótt komast að því,
væni minn,“ var eina svarið.
Það reyndust orð að sönnu.
Þvílíkur snillingur í vörn! Aldrei
hof ég tapað eins mörgum
óhnekkjandi samningum og þess-
ar níu nætur fyrir jólin. Tvö spil
eru mér sérstaklega minnisstæð
og ég ætla að rekja þau fyrir ykk-
ur hér. Hér er fyrst 5 laufa samn-
ingur sem við hnekktum í samein-
ingu, ég og Samningsbani; ég sem
sagnhafi en hann í vörninni.
Samningsbani er í austur en ég
í suður.
Norður gefur, allir á hættu.
Norður
s 2
h 76
t D109643
I K1043
Vestur
s D974
h D10943
t 875
17
Austur
s KG8653
h G
t ÁG2
I D96
Suður
s ÁIO
h ÁK852
t K
IÁG852
Veslur Nordur Austur
— pjlsn 1 spadi 2 spaðar
3 spaðar 3 grönd pass 4 lauf
pass 5 lauf pahs pass
pass
En fyrst þarf að skýra sagnir.
Tveggja spaða sögn mín var kerf-
isbundin og sýndi 5—5 í hjarta og
öðrum hvorum láglitnum. Fagra-
mær í norður sagði 3 grönd í
þeirri fullvissu að það væri krafa
til mín um að segja hvorn lágiit-
inn ég ætti. Reyndar var ég ekkert
viss um hvað 3 grönd þýddu
þarna, en sagði 4 lauf til öryggis.
Nú, 5 lauf er gullfallegur samn-
ingur. Við fyrstu sýn virðist spilið
renna nokkuð örugglega heim —
jafnvel þótt hjartað liggi 5—1. En
sjáum til. Stúfur spilaði út spaða,
og ég fékk fyrsta slaginn á spaða-
ás. Það var sjálfsagt að byrja á
því að spila út tígulkóngi. Satt
best að segja reiknaði ég ekki með
því að fá þann slag, en Samn-
ingsbani gaf eins og ekkert væri
sjálfsagðara. „Þessir jólasveinar!"
Ég gat ekki annað en brosað út í
annað.
Næst spilaði ég blindum inn á
laufkóng og lét út tíguldrottningu.
Samningsbani lagði á og ég
trompaði glottandi. En öryggis-
svipurinn á Samningsbana gerði
mig órólegan. Hvað nú ef trompið
er 3—1; þá vantar innkomur á
borðið til að njóta tígullitarins.
Það var vissara að snúa sér að
hjartanu. Ég tók ás og kóng, og
brá heldur í brún þegar 5—1-leg-
an kom í ljós. Og nú var komið að
Samningsbana að glotta.
Hann leit ekki við því að
trompa hjartakónginn, og spilið
var tapað. Ég reyndi næst að
trompa hjarta í blindum. en
Samningsbani yfirtrompaði og
trompaði út. Nú gat ég ekki kom-
ist hjá því að gefa tvo slagi á
hjarta auk trompslagsins.
Þetta var falleg vörn hjá samn-
ingsbana; í fyrsta lagi að gefa tíg-
ulkónginn, og í öðru lagi að
trompa ekki hjartakónginn. En
það verður að játast að spilið
vinnst alltaf með bestu spila-
mennsku. Ef trompið er aldrei
hreyft má öngla saman 11 slögum.
Seinna spilið á það sammerkt
með hinu fyrra að gefa tilefni til
tilþrifa bæði í sókn og vörn. Sem
fyrr erum við Samningsbani í að-
alhlutverkunum.
Norður
s82
h 1032
t ÁKDG
18763
Suður
SÁD53
h ÁKG876
t —
IÁK2
Ég var sagnhafi í 6 hjörtum í
suður, og Stúfur spilaði út lauf-
drottningu. Býsna góður samn-
ingur; ef trompdrottningin kemur
niður blönk eða önnur vinnast sjö.
En ef hún er þriðja er hætta á að
tapa sex. Reyndu við spilið áður
en þú lest áfram.
Þú sérð væntanlega að það er
innkomuleysið á blindan s.em er
vandamálið. Ef þú tekur ás og
kóng i trompi og drottningin kem-
ur ekki í, tapast spilið. Þér dettur
kannski í hug að leysa innkomu-
vandamálið með því að taka að-
eins á hjartaás en spila svo gosan-
um. En góður varnarspilari
(Samningsbani t.d.) sér við þessu
með því að neita að drepa hjarta-
gosann. Þannig fórnar hann
reyndar öruggum trompslag, en
fær þann skaða rækilega bættan.
Þú getur að vísu gert enn eina
tilraun í þeirri stöðu: spilað út
spaðaás og spadadrottningu. Ef sá
mótspilaranna er með spaðakóng-
inn sem ekki á trompdrottning-
una kemstu kannski inn á borðið
með því að trompa spaða.
En er þá betra að taka fyrst á
trompásinn og spila svo litlu á tí-
una? Nei, þessi leið hefur þann
ókost að þú getur þurft að hitta í
hvort þú átt að setja upp tíuna
eða ekki. Því ef vestur á Dxx getur
hann gert þér erfitt fyrir með því
að setja lítið þegar þú spilar
hjarta í seinna skiptið. Og þá
verðurðu að láta tíuna. En ef
austur hefur byrjað með Dx
máttu alls ekki stinga upp tíunni.
Þótt ég segi sjálfur frá þá fann
ég bestu leiðina (eða svo hélt ég
a.m.k.): ég spilaði strax út hjarta-
gosa. Ég fékk aö eiga þann slag,
og þá tók ég spaðaás og spilaði
meiri spaða. Nú þoldi ég tromp til
baka.
Norður
s 82
h 1032
t ÁKDG
18763
Vestur
s KG1094
h 94
t 965
I DG10
Austur
s 76
h D5
t 1087432
1954
Suður
SÁD53
h ÁKG876
t —
IÁK2
(2) Norður
s KG63
h 764
t ÁD65
I D2
Suður
s ÁD1074
h K32
t 873
1Á4
Þú vaktir á 1 spaða í suður, og
vestur sagði 2 hjörtu. Þú verður
síðan sagnhafi í 4 spöðum. Vestur
spilar út smáu trompi. Hver er
áætlunin?
(3)
Þú ert í austur.
Norður
s ÁKD107
h G105
t D52
1108 Austur
s 432
h D96
t G7
1 ÁK432
Vestur Norður Austur Suður
_ 1 spaöi pass 2 hjörtu
pass 2 spaðar pass 3 grönd
pass pass 4 hjörtu pass pass
En það kom ekki tromp til
baka, heldur meiri spaði sem
Samningsbani trompaði yfir
blindan. Þetta var svakalegt. Og
svipurinn á Fögrumær þegar
hann benti mér á villuna sem ég
hafði gert. Ég átti auðvitað að
spila smáum spaða eftir að hafa
fengið á hjartagosann. Þá gæti ég
tekið einu sinni tromp áður en ég
reyndi að trompa spaða í blindum.
„En það hvarflaði ekki að mér
að það skipti máli; heldurðu að
mér detti í hug að nokkur maður
gefi hjartagosann með drottning-
una aðra.“
Þetta var víst heldur léleg af-
sökun hjá mér, enda var Samn-
ingsbani snöggur upp á lagið og
mælti hróðugur: „Nei, það er
sennilega ekki á færi dauðlegra
mannkerta, en við jólasveinar er-
um til alls vísir!"
Mönnum er nú væntanlega ljóst
að jólasveinum er ekki alls varn-
að. En snúum okkur að öðrum
efnum. Jólin eru erfiður tími fyrir
harðsvíraða bridgespilara. Öll
skipulögð bridgestarfsemi liggur
niðri og það getur verið ótrúlega
erfitt að skjóta á spilafundi. Menn
eru meira og minna uppteknir við
hangikjötsát út um allan bæ, og
svo er óþarfi að skemmta skratt-
anum um of. En þó ekki sé auðvelt
að ná saman mðnnum í létta rúb-
ertu er þó alltaf hægt að glíma við
bridgeþrautir. Hér á eftir fara
nokkrar þrautir sem menn geta
stytt sér stundir við að leysa á
milli máltíða. Lausnirnar koma
svo í dagdálkinum eftir áramótin.
(1)
Norður
s KD93
h G65
t 763
I D85
Suður
s ÁG107642
h ÁK4
t K94
Þú heldur á spilum suðurs og spil-
ar 4 spaða. Vestur hafði doblað
opnun þína á 1 spaða. Hann kem-
ur út með laufásinn. Hvernig viltu
spila?
Vestur spilar út laufníu, þú tek-
ur á kónginn og fimman kemur
frá sagnhafa. Hvernig viltu haga
vörninni?
(4)
Þú ert í vestur með þessi spil:
Vestur
s 654
h 107
t 974
I ÁD1043
Norður vakti á 1 spaða og suður
sagði 1 grand (6—9 punktar). Þú
sagðir pass og norður stökk í 3
grönd sem voru pössuð út. Hverju
spilarðu út?
Norður
s D4
h 10852
t 9732
I Á74
Suður
s KG10953
h 4
t ÁK
I KD62
Þú ert í suður og vaktir á 1
spaða. Makker þinn átti fyrir 1
grandi, og það var nóg til þess að
þú reyndir 4 spaða. En þá doblaði
vestur. Hann spilaði síðan út
hjartaás og fékk drottninguna í
frá austri. Næst lét hann út lítið
hjarta, smátt úr blindum, nían
frá austri, og þú trompar. Hvern-
ig líst þér á horfurnar?
(6) Hér í lokin eru svo tvær
spurningar um sagnir. Þú ert með
þessi spil í vestur:
Vestur
s G4
h D53
t D106
1108543
Þið eruð á hættu en andstæð-
ingarnir utan; suður er gjafari.
Vestur Nordur Austur Sudur
pass 1 spaði
— pass
2 spaðar 4 spaðar
Tveir spaðar makkers sýna
a.m.k. 5—5 í hjarta og öðrum
hvorum láglitnum og sterk spil.
Hvað viltu segja yfir 4 spöðum?
(7) Nú áttu heldur betri spil. Þú
ert enn í vestur og situr með:
Vestur
s D92
h Á9
t. ÁKG3
I ÁG96
Norður gefur: austur-vestur á
hættu.
Vestur Norður Austur Suður
— pass 4 hjörtu 4 spaðar
5 lauf pass 5 hjörtu pass
?
Þú sagðir 5 lauf til að sýna
lauffyrirstöðu og slemmuáhuga.
Jafnframt hefurðu neitað fyrir-
stöðu í spaða. Með spaðafyrir-
stöðu væri 4 grönd rétta sögnin.
Hvað viltu segja við 5 hjörtum?
Eins og fyrr segir verða svörin
birt eftir áramótin. Og þá er að-
eins eftir að bjóða gleðileg jól.