Morgunblaðið - 08.03.1980, Page 32

Morgunblaðið - 08.03.1980, Page 32
32 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 8. MARZ 1980 VIÐSKIPTI VIÐSKIPTI - EFNAHAGSMÁL - ATHAFNALÍF umsjón: Sighvatur Blöndahl Félag viðskiptafræðinga og hagfræðinga efnir til ráðstefnu um verðbólgu FÉLAG viðskiptafræðinga og hagfræðinga gengst fyrir ráðstefnu um verðbólgu 28.-29. marz n.k. og verður hún haldin i Munaðarnesi. Þar munu koma fram innlendir og erlendir sérfræðingar og áhugamenn, auk forystumanna á ýmsum sviðum þjóðlifsins til skoðanaskipta um þetta þráiáta vandamál. Að sögn Tryggva Pálssonar varaformanns félagsins vill félagið með þessu ráðstefnuhaldi leitast við að tengja alþjóðlega verðbólguumræðu og íslenzkan verðbólguveruleika og stuðla að fræðilegum og hagnýtum skoðanaskiptum um vandamálið. Mjög hefur verið vandað til undirbúnings og framsögumenn fyrri daginn verða bandarísku hagfræðingarnir David Colander og Paul K. Stahnke. Þeir munu fjalla annars vegar um fræðilegar skýringar og hins vegar um aðferðir stjórnvalda til hömlunar gegn verðbólgu. Að framsöguerindunum loknum verða almennar umræður og fyrirspurnir. A laugardagsmorgun fjallar Jónas Haralz um verðbólgureynslu íslendinga og Pieter de Wolff, sem er í fremstu röð hollenskra hagfræðinga og hefur haldgóða þekkingu á íslenzkum efnahagsmálum, mun flytja fyrirlestur. / Eftir hádegi verða pallborðsumræður undir stjórn Guðmundar Magnússonar rektors. Þátttakendur í pallborðsumræðunum verða væntanlega, auk framsögumanna, danski hagfræðingurinn Niels Thygesen, bandaríski hagfræðingurinn Arthur Hoffman, sem starfar hjá OECD, og Jón Sigurðsson hagrannsóknastjóri. ÍSLENZKIR húsgagnafram- leiðendur ásamt fulltrúum frá Útflutningsmiðstöð iðnaðarins og Félagi islenzkra iðnrekenda halda um helgina til Finnlands tii þess að skoða finnskar hús- gagnaverksmiðjur og að sögn Ingjalds Hannibalssonar deild- arstjóra tæknideildar Félags íslenzkra iðnrekenda er þessi ferð einn þátturinn í svokölluðu „útflutningsátaki í húsgagna- iðnaði“ „Það er verkefni sem hefur að aðalmarkmiði markaðsaðlögun íslenzkra húsgagnaframleiðenda vegna þess að innflutningur á húsgögnum hefur aukist mikið á undanförnum árum og greinilegt er að markaðsaðstæður hér á landi eru að breytast. Það er því alveg óhjákvæmilegt að íslenzku húsgagnaframleiðendurnir verða að vera betur samkeppnis- færir varðandi framleiðni, vöru- þróun og sölustarfsemi," sagði Ingjaldur ennfremur. „Þessi ferð er því farin fyrst Kynna sér húsgagna framleiðslu Finna og fremst til þess að íslenzkir framleiðendur geti séð svart á hvítu hvernig finnskir starfsfé- lagar hafa sigrast á þessu vandamáli. Það verða 10—11 húsgagnaframleiðendur og fjórir fararstjórar frá Útflutnings- miðstöðinni og Félagi íslenzkra iðnrekenda. Auk þess að fara í húsgagna- verksmiðjur munum við heim- sækja samtök finnskra hús- gagnaframleiðenda og útflutn- ingsmiðstöð þá sem er ráðgef- andi í útflutningi húsgagna," sagði Ingjaldur ennfremur. Hvert verður þá framhaldið í þessu verkefni? — „Ef áhugi verður fyrir hendi mun verða efnt til námskeiða svipað því og gert hefur verið í fataiðnaði að undanförnu og verða þá fengnir finnskir ráðgjafar til að leið- beina m.a. um vöruþróun, mark- aðsþróun og framleiðniútreikn- ing,“ sagði Ingjaldur. Það kom ennfremur fram hjá Ingjaldi að ástæðan fyrir því að finnskir ráðgjafar yrðu fyrir valinu væri sú að þeir hefðu náð mjög góðum árangri bæði í húsgagnaframleiðslu og í sam- bandi við fataiðnað, en finnskir ráðgjafar voru einmitt með ráð- gjöf fyrir íslenzka fatafram- leiðendur í vetur. Að lokinni aðlögun að EFTA: „On vonl eitar ilei ig ;æt: ir nol kku irr ‘a brigt C ei •h orf ter i uni )X 1“ - segir Davíð Scheving Thorsteinsson formaður Félags íslenzkra iðnrekenda, „en þátttakan var ótvírætt skref í rétta átt „Það er ekki hægt að neita þvi að nokkurra vonbrigða gætir sé hoft um öxl þessi tiu ár, sem aðlögunin að EFTA hefur staðið. Það eru ansi mörg atriði sem miður hafa farið á þessum tíma. Við inngöngu Islands í EFTA var islenzkum iðnaði lofað miklum umbótum á aðbúnaði hans og var aðlögunartiminn ætlaður til þeirra endurbóta. Þótt mörg atriði, sem þarna var um að ræða, hafi nú komið til framkvæmda, voru ákvarðanir yfirleitt ekki teknar fyrr en i óefni var komið og að þessu leyti var aðlögunartiminn illa nýttur. Ennþá er töluvert ógert til að skapa iðnaðinum sambærilega aðstöðu og við það sem keppinautar hans njóta,“ sagði Davið Scheving Thorsteinsson formaður Félags islenzkra iðnrekenda er Mbl. ræddi við hann fyrir skömmu i tilefni þess að nú eru 10 ár liðin frá inngöngu íslendinga i EFTA og islenzkur iðnaður á nú í fullri óheftri samkeppni við erlenda iðnaðarvöru. „Það sem hefur komið hvað mest á óvart, er að iðnaðurinn eða öllu heldur ýmsar greinar hans skyldu hreinlega lifa þetta tímabil af. Það ríkti almennur ótti í upphafi um að þetta gæti hrein- lega ekki gengið. Flestar greinar iðnaðarins hafa sem sagt staðist prófið, nema teppaframleiðslan sem fer að mestu fram erlendis, aðeins einn íslenzkur framleiðandi er ennþá starfandi, en þeir voru fjöimargir í upphafi tímabilsins," sagði Davíð ennfremur. „Uppbygging og þróun iðnaðar er langtímaverkefni og eitt mik- ilvægasta skilyrðið fyrir vexti og viðgangi iðnaðar er stöðugt stjórnarfar, efnahagslíf og vinnu- afl. I seinni tíð hefur ekki ríkt annar eins óstöðugleiki í þessum efnum eins og einmitt á aðlögun- artímanum að EFTA og EBE. Efnahagserfiðleikar í helztu markaðs- og samkeppnislöndum hafa á sama tíma leitt til vaxandi styrktar- og stuðningsaðgerða ríkisvaldsins við atvinnulífið. Einnig hefur gætt vaxandi sam- keppni frá svonefndum lálauna- löndum. Framangreindar ástæður hafa valdið íslenzkum iðnaði verulegum erfiðleikum á aðlögunartímanum. Iðnaðurinn er því illa í stakk búinn til að mæta óheftri sam- keppni og nauðsynlegt er að ríkis- stjórnin marki þegar í stað heild- arstefnu í málefnum iðnaðarins, með það fyrir augum að tryggja honum sömu aðstöðu og aðrar atvinnugreinar búa við hérlendis, sömu aðstöðu og erlend fram- leiðslufyrirtæki njóta hér á landi og sömu aðstöðu og erlendir keppinautar búa við í sínum lönd- um. Mikilvægasta hagsmunamál ís- lenzks iðnaðar, sem og alls annars atvinnulífs í landinu, er að dregið verði úr verðbólgunni, að minnsta kosti þannig, að hún verði ekki meiri hér á landi en gerist í samkeppnislöndunum. Verðbólgan og óvissan, sem þenni fylgir, hefur haldið niðri þróun og uppbyggingu iðnaðarins og þar sem tollar a illfluttum samkeppnisvörum hafa nú verið felldir niður að fullu, skiptir einnig höfuðmáli fyrir þróun íslenzks iðnaðar, við hvað er miðað, þegar gengi íslenzku krón- unnar er ákveðið. Iðnaðurinn er nú í opinni samkeppni við þróuð- ustu ríki veraldar og verður því ekki hægt framvegis að komast hjá því að taka sama tillit til hagsmuna iðnaðar og sjávarút- vegs við gengisskráningu," sagði Davíð ennfremur. Hver hefur þróunin verið i sambandi við rekstrarlán iðnað- arins? „Það er ekki hægt að neita því að hún hefur verið okkur óhag- stæð. Á árunum 1970—1978 Davið Scheving Thorsteinsson formaður Félags islenzkra iðn- rekenda. minnkaði hlutur iðnaðar í heildar- útlánum innlánsstofnana úr 14,6% í 11,8%. Á sama tíma jókst hlutur sjávarútvegs úr 17,5% í 27,3%. Þetta hefur valdið íslenzk- um iðnaði ómældum erfiðleikum og verið hemill á þróun hans. í marz 1979 skipaði þáverandi iðn- aðarráðherra nefnd til að kanna með hvaða hætti auka mætti framleiðslu- og rekstrarlán til iðnaðar. Nefndin hefur nýverið skilað áliti sínu og teljum við að þar sé stigið skref í rétta átt verði farið að tillögunum. Við teljum þó að nauðsynlegt sé að framkvæma tillögurnar á skemmri tíma heldur en gert er ráð fyrir." Hvað með jöfunargjaldið? „Það hefur auðvitað gert nokkuð til að jafna þann mismun sem við búum við gagnvart erlendum keppinautum, held reyndar að fjöldi manns væri búinn að missa vinnuna ef það hefði ekki verið lagt á. Varðandi álagningu jöfn- unargjaldsins og ráðstöfun tekna af því vil ég ítreka þá skoðun mína og okkar í félaginu, að endur- greiðsla til þess samkeppnisiðnað- ar, sem ekki nýtur hagræðis af álagningu jöfunargjalds, gangi al- farið fyrir annarri ráðstöfun tekna af því. Þá vil ég einnig nefna aðlögunargjaldið svonefnda, en samkvæmt lögum var því ætlað að eyða uppsöfnuðu óhagræði iðnað- ar vegna rangrar gengisskrán- ingar. Það hefur gert góða hluti fyrir iðnaðinn. Raunar tel ég að þessi tvö atriði hafi ráðið úrslitum um að staða fyrirtækjanna er ekki verri en raun ber vitni. Hvernig stendur dæmið með tolla af aðföngum samkeppnis- iðnaðar? „Það stendur í raun og veru ekki nægilega vel og ég tel að þar sem erlendar samkeppnisvörur sem eru fluttar til landsins eru toll- frjálsar beri fortakalaust að fella niður öll aðflutningsgjöld af öllum aðföngum samkeppnisiðnaðar. Með aðföngum í þessu sambandi er átt við allt það, sem iðnfyrir- tæki þurfa að kaupa til starfsemi sinnar, þar með talin mannvirki og flutningatæki og með sam- keppnisiðnaði er átt við allan þann iðnað, er á í beinni eða óbeinni samkeppni, ýmist hér á landi eða erlendis." Að siðustu Davið, telur þú að íslendingar hafi haft hag af þvi að taka þátt i starfsemi EFTA og EBE? „Þrátt fyrir að ýmislegt sé ekki eins og það ætti að vera, er ég ekki í neinum vafa að rétt skref var stigið þegar aðildin var ákveðin á sínum tírna," sagði Davíð Schev- ing Thorsteinsson að síðustu.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.