Morgunblaðið - 30.08.1974, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 30. AGUST 1974
® 22-0*22*
RAUDARÁRSTÍG 31
V______________'
LOFTLEIÐIR
BILALEIGA

CAR RENTAL
21190 21188
LOFTLEIÐIR
Æbílaleigan
felEYSIR
CAR RENTAL
24460
28810
pioi\ieen
ÚTVARP OG STEREO
KASETTUTÆKI

Bílaleiga
CAB BENTAL
Sendum
OO* 41660 - 42902
flllll
■Tilboft
AKIÐ NÝJA
HRINGVEGINN
Á SÉRSTÖKU
■ AFSLÁTTARVERÐI
Shodr
leiGAH
CAR RENTAL
AUÐBREKKU 44, KÓPAV.

® 4-2600
Ég þakka öl/um sem
glöddu mig með gjöf-
um, skeytum og
heimsóknum á 75 ára
afmæli mínu, 31. júlí
s.l.
Hrafnhildur Eiðs-
dóttir,
Hrafnistu.
I STAKSTEINAR
Pólitiskir
vindhanar
Fyrir kosningarnar f maf og
júnf kepptust ráðherrar og aðr-
ir talsmenn Alþýðubandalags-
ins við að lýsa yfir þvf, að við
engan vanda væri að etja f
efnahagsmálum, þvert á móti
ríkti hér hið mesta góðæri. Þó
að aðrir ráðherrar vinstri
stjórnarinnar og skýrslur sér-
fræðinga hennar drægju ekki
dul á, að hættuástand væri
framundan f efnahags- og fjár-
málum sátu talsmenn Alþýðu-
bandalagsins við sinn keip og
lýstu ringulreiðinni á þann
veg, að greiða mætti úr henni
með einföldum tilfærslum f
bókhaldi.
Talsmenn Alþýðubandalags-
ins tóku hins vegar upp nýjar
skýringar á vandamálunum eft-
ir kosningar, þegar viðræður
hófust um möguleika á að end-
urlffga vinstri stjórnina. Þá var
skrifað um stórfelldar efna-
hagsaðgerðir og nauðsyn þess,
að landsmenn hertu sultaról-
ina. Formaður Alþýðubanda-
lagsins gerði grein fyrir þvf op-
inberlega, að svo til enginn
málefnaágreiningur hefði ver-
ið milli flokkanna er stóðu að
vinstri viðræðunum. Þá voru
m.a. til umræðu tillögur um 15
til 20% gengisfellingu, afnám
vfsitöluuppbóta á laun, hækk-
un söluskatts og hækkun á
þjónustugjaldi ýmissa opin-
berra stofnana. Um þetta var
ekki ágreiningur meðan vinstri
viðræðurnar stóðu, enda var þá
nauðsynlegt að rétta við halla-
rekstur þjóðarbúsins að mati
Þjóðviljans.
Nú hefur hin pólitfska vogar-
skál Alþýðubandalagsins sigið
á nýjan leik. 1 forystugrein
Þjóðviljans f gær segir um ár-
angur af efnahagsstefnu vinstri
stjórnarinnar: „Þegar hún skil-
ar af sér er hagur landsmanna
betri en nokkru sinni fyrr, hag-
ur atvinnuveganna góður og
lagður hefur verið grundvöllur
að áframhaldandi bættum Iffs-
kjörum og menningarlegra
lffi.“ Yfir þvera forsíðuna f gær
segir Þjóðviljinn: „Allt launa-
fólk á tslandi þarf að sjá gegn-
um blekkingarvef hinna nýju
valdhafa, sem nú lýsa yfir
„þjóðargjaldþroti", um leið og
þeir brýna ránsfuglsklærnar til
árásar á lffskjör almennings.“
Þær brýnustu efnahagsað-
gerðir, sem rfkisstjórnin mun
framkvæma á næstunni til þess
að koma í veg fyrir stöðvun og
atvinnuleysi, eru að miklu leyti
þær sömu og Alþýðubandalagið
hafði samþykkt f viðræðum
vinstri flokkanna um stjórnar-
myndun. Þá hét það að gera
nauðsynlegar aðgerðir til þess
að tryggja hag launafólks, en
nú tveimur vikum seinna, segir
Þjóðviljinn lesendum sfnum,
að þannig séu ránfuglsklærnar
brýndar til árásar á lífskjör al-
mennings. Þannig snúast hinir
pólitísku vindhanar. Það eitt út
af fyrir sig er varla f frásögur
færandí, þó að Þjóðviljinn taki
slfkar kollsteypur. Hitt er
næsta broslegt, ef forystu-
mönnum Alþýðubandalagsins
kemur til hugar f raun réttri,
að almenningur trúi söguburði
umskiptinga af þessu tagi.
Tfminn gefur skýringu á
þessu háttalagi f forystugrein f
gær; þar segir: „Það kemur
ckki neinum á óvart, þótt Þjóð-
viljinn noti stór orð í sambandi
við nýju rfkisstjórnina og reyni
eftir megni að beina vopnum
sfnum gegn Framsóknarflokkn-
um. Þetta er f fullu samræmi
við þá ráðagerð, sem var mörk-
rð strax eftir kosningarnar af
þeim forystumönnum Alþýðu-
bandalagsins, sem voru búnir
að ákveða, að það skyldi vera
utan stjórnar á næsta kjörtfma-
bili og reyna að afla sér fylgis
með andstöðu við þær efna-
hagsráðstafanir, sem óhjá-
kvæmilegt væri að gera. Hér
réðu enn sömu öflin hjá Al-
þýðubandalaginu og þau, sem
stjórnuðu því 1946, að Sósíal-
istaflokkurinn hljóp úr rfkis-
stjórn, þegar búið var að eyða
strfðsgróðanum, og að Alþýðu-
bandalagið rauf vinstri stjórn-
ina 1958, þegar gera þurfti erf-
iðar efnahagsráðstafanir.“
ORÐ í EYRA Bragðmenntir
Alveg er maður nú klár á þvf,
að það er ekki á færi annarra
en stórsénfa og snillfnga að
gera skil þeim stórmerku list-
viðburðum, sem átt hafa sér
stað á þjóðhátfðarárinu. —
Ekki var tilaðmynda nóg með
það, að Sölvi Helgason, Eyfells
og Svavar Guðnason væru dægi-
lega représentéraðir á Kjar-
valsstöðum, heldur var sjálfur
Björn Téhá hafður tilað leiða
Iýðinn milli snilldarverkanna
og svo auðvitað f allan sann-
leika um listina.
Það er annars stórfurðulegt,
að hér skuli myndlist vera með
þeim glæsibrag sem raun ber
vitni, þegar það er haft f huga,
að fjölhæfustu sjónmennta-
menn þjóðarinnar fara að sjálf-
sögðu f uppmælinguna, þvf þar
hafa þeir meira upp.
Jakob leyfir sér að vekja at-
hygli annarra mennfngarvita á
nýyrðinu sjónmenntamaður, en
dregur maður af orðinu sjón-
menntir, sem uppá sfðkastið er
notað um allan fjandann, sem
búinn er til í höndonum og hét
fyrrum föndur eða handavinna
og fleira f þeim ósmekklega
dúr.
Heyrnmenntir eru náttúrlega
Ifka til og ná yfir tilbúin skyn-
hrif, sem höfða til hljóðhimn-
unnar, alltfrá Þrymskviðu Jóns
okkar Ásgeirssonar uppf værð-
arlegt malið f nýhannaðri Roll-
rojsvél. Ummenntir eru af göf-
ugum toga, enda vinsælar,
einkum meðal svokallaðs veik-
arakyns og fiskimjölgerðar-
manna.
En þó hyggjum vér bragð-
menntirnar háleitastar, en þær
höfða eiknumog sérílagi til
bragðlauka vorra, sem eigi
vaxa á grónum grundum, held-
ur f túngum vorum, hvortsem
vér mælum á máli Kanarffugla,
Spánverja ellegar bara á móð-
urmáli voru daglegu, einsog
Helgi J. Halldórsson og hann
Kiljan okkar.
Bragðmenntir hafa um láng-
analdur verið stórlega vanrækt-
ar af stjórnvöldum, þarmeð tal-
ið Menntamálaráð. Tilaðmynda
er ekki kunnugt um, að menn-
fngarleg umræða um bragð-
menntir hafi farið fram f fjöl-
miðlum (nema kannski Haf-
steini), og ekki hafa bragð-
menntamenn feingið eyri af
lystamannafé, og augnvum hef-
ur komið til hugar að byggja
yfir þá vinnu- og sýnfngarsali.
Væri ekki úr veigi, að við
minntumst braðmennta dug-
lega á þjóðhátfðarári, þó gifs-
klessur og heytuggur séu hærra
skrifaðar á litaskala Björns
Téhá og Braga.
spurt og svarad
Hvert er álit heilbrigðisyfir-
valda á þeim sóðaskap, sem
þarna hefur viðgengizt til
þessa?"
Lesendaþjónusta MORGUNBLAÐSINS |
□ Holræsi í Kópavogi
Haraldur Þór Jónsson,
Hverf isgötu 83, Reykjavfk,
spyr:
„Hvenær verður gengið frá
klóaki Kópavogsbæjar þar sem
það kemur út í sjóinn fyrir
norðari Arnarnesið?
Jón Guðlaugur Magnússon
hjá bæjarstjóranum f Kópavogi
svarar:
„Verkfræðingur vinnur nú
að áætlun um framkvæmdir, en
síðan verður áætlunin lögð fyr-
ir bæjarstjórn, og er óvíst
hvenær framkvæmdir geta haf-
izt. I drögum af framkvæmda-
áætlun fyrir Kópavogsbæ árin
1974—1980 er gert ráð fyrir 200
millj. króna framlagi til að
koma holræsamálum f lag.
Að sjálfsögðu er afar óæski-
legt, að holræsi séu höfð ófrá-
gengin til lengdar.“
Þióðargiöfin
Nú hallar sumri og senn er
komið haust, sem gerir okkur
langar setur á garðbekknum
ekki jafneftirsóknarverðar og
verið hefur í sumarblíðunni.
Þar af leiðandi munum við nú
láta staðar numið með þessa
þætti.
Þetta sumar er eitt það
ánægjulegasta, sem ísienzkir
ræktunarmenn hafa átt. Kemur
þar fleira til en veðurbiíðan,
sem var einstök, og áreiðanlega
verður á orði haft um langan
aldur, að elztu menn hafi ekki
munað annað sumar fegurra og
betra og þótt allt hafi farið á
verri veg í efnahagsmálum, þá
voru þó géfin stór og fögur
fyrirheit um miklar fjárveiting-
ar til ræktunar bæði í þéttbýli
og óbyggðum. I seinasta þætti
var lítillega minnst á áætlun
Reykjavíkurborgar um stórátak
í fegrunar og ræktunarmálum,
en flestum mun ofariega í huga
sú markverða samþykkt, er
gerð var á Þingvöllum, þar sem
þingheimur kom saman á Lög-
bergi og samþykkti að veita á
árunum 1975 til 1979 samtaís
1000 millj. kr. til landgræðslu
og gróðurverndar. Tæpast var
hægt að finna aðra viðfeldnari
gjöf úr sameiginlegum sjóði til
að minnast 1100 ára byggðar í
landinu: Væntanlega kemur
þetta fjármagn að tilætluðum
notum og við skulum vona, að
dýrtiðin geri það ekki að engu á
næstu mánuðum. Fari svo, þá
má skömm okkar vera óbornum
víti til varnáðar. Við höfum
þegar hlotið dýra reynslu, sem
kennt hefur okkur að taka
allar áætlanir um verklegar
framkvæmdir með þeim fyrir-
vara, að þær fái ekki staðizt
nema þann dag sem þær eru
gerðar. Svo er einnig um þá
áætlun, sem lögð er til grund-
vallar fyrir þjóðargjöfinni. Hún
er strax orðin til muna rýrari
en til var ætlazt. Hitt er ef til
vill mikilvægast, að það fjár-
magn, sem til landgræðslu er
ætlað, verði hagnýtt á þann
hátt einan, en fari ekki óþörfu
til kaupa á gömlum flugvélum,
sem flugfélögin þurfa að losna
við, eða til uppeldis á trjá-
plöntum fyrir skrúðgarðarækt-
endur í þéttbýlinu. Slíkri land-
græðslurómantík ætti hér að
vera lokið. Aftur á móti væri
það fullkomlega eðlilegt, að
verulegt átak yrði gert í því að
rækta upp skjólbelti á sveita-
býlum í samráði við bændur og
þeihi að kostnaðarlausu. Eins
ætti að skipuleggja trjálundi á
völdum stöðum meðfram öllunl
hringveginum kringum landið.
Það er óskynsamleg pólitík að
miða skógrækt við væntanlegt
mágn nytjaviðar í skóglausu
landi. Fyrst er að líta á gildi
trjágróðurs tíl skjóis fyrir land-
ið og til aukinnar fegurðar.
Nytjarnar koma svo á eftir,
þegar okkur hefur tekizt að
rækta þau tré, sem sýnilega má
nota í girðingarstaura eða stól-
fætur.
A sama hátt er það misráðin
hagspeki að dreifa áburði og
fræi úr flugvélum yfir iyng-
grónar heiðar í því augnamiði
að auka bithaga fyrir sauðfé.
Það eru náttúruspjöll, er hefnt
gætu sín grimmilega, á hinum
„sjö mögru árum“, ef svo illa
skyldi til takast, gð þau sæktu
okkur heim. Látum það ekki
henda okkur að kasta þeim fjár-
munum, er við viljum-verja í
uppgræðslu til óæskilegra
hluta. Látum foksanda og
auðnir njóta allra fjárframlaga
og starfsorku, sem við höfum
yfir að ráða. Þá munum við
fljótt og vel koma fögrum
áformum í framkvæmd, og
verða óbornum til gagns og
blessunar.