Morgunblaðið - 29.07.1952, Blaðsíða 6

6
MORGVNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 29. júlí 1952
Út*.: H.f. Arvakur, Reykjavflc.
Framkv.síj.: Sigfús Jónsson.
Rjtstjðri: Valtýr Stefánsson (ébyrtiÁarrr,.)
Lesbók: Arni óla, sími S045.
Auglýsingar: Arni GarCar Kristtnaaoa.
Ritstjóm. auglýsingar og afgreiCsla:
Austurstrœti 8. — Sími 1600.
Askrlftargjald kr. 20.00 á mánuði, innanlanda.
í lausasölu 1 krónu eintakif.
Gripið til örþrifaráös
FRAMBOÐ Þorvaldar Garðars
KristjánssoTlar í Vestur-ísafjarð-
arsýslu hefur verið rætt af and-
stæðingablöðunum með sama á-
huga og jafnvel offorsi eins og
gamall og rótgróinn flokksforingi
hafi skipt um skoðun og flokk.
Þessi miklu skrif andstæðinga-
blaðanna bera auðvitað með sér,
hve hættulegan andstæðing þau
telja Þorvald Garðar vera, og er
það út af fyrir sig sérstök með-
mæli honum til handa.
Það hefur raunar átt sér stað
á íslandi sem annars staðar, að
gamall og rótgróin flokksforingi
hafi skipt um skoðun og flokk.
En hér er um annað að ræða.
Það er ungur maður sem hefur
ekki fyrr komið fram á opinber-
um vettvangi stjórnmálanna, sem
nú hefur gefið kost á sér í fram-
boð fyrir Sjálfstæðisflokkinn.
Þetta verður Alþýðublaðinu
tilefni til að reyna á mjög rætin
hátt að telja mönnum trú um, að
Þorvaldur Garðar hafi verið þeim
skuldbundinn, gegnt margvísleg-
um trúnaðarstörfum fyrir Alþýðu
flokkinn, og því svikið hann í
tryggðum.
þeim flokki, sem hann þó hefur
færst undan að starfa fyrir.
Þeir menn, sem hafa rætt
stjórnmál við Þorvald Garðar
undanfarið, kom afstaða hans og
framboð heldur ekki á óvart. En
hafi það samt sem áður kofnið
Alþýðuflokksmönnum á óvart,
þá ber það einungis vitni því,
að þéir hafa ekki haft það sam-
band við Þorvald Garðar, sem
þeir nú vilja vera láta í Alþýðu-
blaðinu, og hann þá heldur ekki
við þá.
★
Stefna Alþýðuflokksins er ekki
ófögur á pappírnum og því eklfl
óeðlilegt að ungir menn í skóla
kunni að aðhyllast hana. En jafn
eðlilegt er það, að ungir menn,
sem hefja lífsstarf sitt fullir
áhuga og vilja láta gott af sér
leiða, fælist stefnuleysi og ráð-
leysi íslenzka Alþýðuflokksins,
eins og það hefur birzt mönnum
i rauninni og enda hefur það líka
valdið fylgishruni hans.
Fegusrd og vizka
Lií
Sannleikurinn er sá, að Þor-
valdur Garðar hefur aldrei tekið
þátt í flokksstarfsemi Alþýðu-
flokksins. Og þau atriði, sem á
er bent til sönnunar sambandi
hans við Alþýðuflokkinn eru
harla lítilfjörleg og enda gömul.
Seta í stúdentaráði (fyrir 6
árum) hefur hingað til ekkj þótt
skuldbinda menn ákveðnum
flokkum um aldur og ævi, enda
ekki óalgengt að ungir menn í
háskóla hneigist að pólitískum
skoðunum, sem þeir segja skilið
við, þegar út í lífið kemur.
Tveggja daga fundarsókn á al-
þjóðaþing jafnaðarmanna í Lon-
don átti sér stað fyrir 3—-4 árum
og bar þannig að garði, að kunn-
ingi Þorvaldar Garðars, sem
dvaldizt í London við nám eins
og Þorvaldur, átti að sækja þing-
ið fyrir íslenzka Alþýðuflokkinn,
en stóð í prófum og bað því Þor-
vald að mæta fyrir sig.
Þá hefur það verið nefnt, að
Þorvaldur Garðar væri varamað-
ur Alþýðuflokksins í útgerðar-
ráði Reykjavíkurbæjar. Það er til
merkis um starfaðferðir og stjórn
Alþýðuflokksins, að þetta var
gert að Þorvaldi Garðari for-
spurðum og hvorki fyrr né síðar
hefur Alþýðuflokkurinn haft sam
band við hann vegna þess starfs.
I Kommúnistar eru kunnir að því
j að reyna að gera þá menn tor-
j tryggilega, sem segja skilið við
þá, og eru slíkir menn mannorðs-
skemmdir á allan hátt af komm-
únistum, ef ekki er beinlínis set-
ið um líf þeirra, eins og gerzt
hefur erlendis.
' Mannorðsskemmdirnar, þá
j þokkalegu iðju, ætlar nú Al-
þýðublaðið að leika eftir
! kommúnistum.
i Það skal nú bersýnilega vera
síðasta örþrifaráð Alþýðuflokks-
ins til að stöðva fylgishrunið, að
sýna öllum, sem i einhverja snert
ingu hafa komið við flokkinn,
hvernig ráðist verður á þá, ef þeir
1 eru ekki þægir og auðsveipir.
Á íslandi ríkir sem betur fer
skoðanafrelsi, og æskan, sem
kann að meta það og nýtur
þess mest, lætur ekki slíkar
starfsaðferðir segja sér fyrir
verkum.
Æskumenn munu raynda
sér skoðun í samræmi við sann
færingu sína án tillits til slíkra
tilrauna til mannorðsskemmda
og Alþýðublaðið fær sinn dóm.
Dagbák Duclos
Hér hefur þá allt verið upptal-
ið, sem talizt getur grundvöllur
undir skrifum Alþýðuflokksins
um svik Þorvaldar Garðars við
þann flokk.
En því má bæta her við, að það
má nokkrum getum að því leiða,
að Alþýðuflokksmenn hafa marg
oft reynt að fá Þorvald Garðar
til virkrar þátttöku í flokks-
starfseminni á undanförnum ár-
um, ef þeir hafa talið hann sinn
fylgismann og þar sem hann hef-
ur getið sér sérstakan orðstý fyr-
ir díignað sinn í félagsmálum.
Af slíkri þátttöku hefur samt
ekki orðið af hálfu Þorvaldar
Garðars og skýtur því skökku
við, þegar Alþýðublaðið telur
hann hafa verið skuldbundinn
ÞEGAR Duclos, franski komm-
únistaforinginn, var tekinn fastur
í óeirðunum á dögunum, hafði
hann meðferðis dagbók sína, og
frönsk blöð hafa nú birt útdrætti
úr dagbókinni. Þar segir Duclos
ifranska kommúnista m. a. vinna
að ósigri franska hersins í Viet
Nam, í Kóreu og Túnis. „Það
1 getur ekki verið um það að ræða
að verja her, sem þjónar heims-
veldisstefnu". Duelos kvartar
einnig yfir minnkandi áhuga
franskra verkamanna fyrir komm
únisma, sem hann telur eiga rót
sína að rekja lil hærri launa
verkamanna, og baráttu núver-
andi stjórnar gegn dýrtíðinni! I
Það er engin furða, að franska
blaðið Le Figaro taldi dagbókar-
brotin fullnaðarsönnun svikráða
kommúnista við Frakkland. Mörg
um þótti nóg komið áður.
EVA PERON er látin. Hin gáf-
aða, glæsilega aiþýðustúlka,
sem Oskubuskuörlög lyftu upp
í veldisstól ríkrar þjóðar á suð
urhveli jarðar, varð burtköll-
uð á aðfarnótt sunnudagsins i
blóma lífsins, við sorg hinnar
fjölmennu þjóðar, er hún hafði
unnið hug og hjarta.
Það var ævintýri líkast líí
hennar; hún reis úr hópi
milljóna, úr lágri alþýðustétt
til æðstu valda og það var
sökum ástar á óþekktum liðs
foringja, sem örlögin höguðu
lífi hennar á svo furðulegan
hátt. En Eva Peron var ekki
unnin af þeim leir, er hún reis
upp áf. í huga hennar var fólg
inn máttur og tign þess, sem
er fæddur til þess að stjórna.
en hún var líka gædd því, sem
flesta tiginborna þjóðhöfð
ingja skortir, samúð og' hlut-
deild í kjörum alþýðunnar, á-
samt hrifnæmri íórnarlund j
þágu smælingja lands síns.
★
. Það er svo sagt, að Eva Du-
arte hafi Ijós þessa heims fyrst
litið árið 1919, hinn 7. maí í litla
þorpinu, Los Toledos skammt ut-
an við borgarmúra Buenos Aires.
Faðir hennar var snyrtilegur,
smámunalegur jarðeigandi í nánd
við Chivilroy. Hann átti fjögur
börn með hinni svarteygðu konu
sinni, Juönu, og hið yngsta
þeirra var litla Eva.
Faðirinn lézt þegar börnin
voru enn öll í hinni megnustu
ómegð og ekkjan stóð ein uppi
með hópinn. Juan hafði verið
meðlimur argentíska ihalds-
flokksins, en ríkisbubbarnir,
flokksbræður hans, áttu ekki
skilding aflögu til þess að styðja
hina fátæku fjölskyldu. Það var
aftur á móti kunnur róttækur
stjórnmálamaður, Cinderella, sem
þá hljóp undir bagga með þeim
og því gleymdi Eva aldrei. Dæt-
urnar giftust og héldu á brott frá
arni heimilisins, þegar þær kom-
ust á legg, allar nema Eva.
KVIKMYNDASTJARNA
Hún var heilluð af kvikmyndæ-
tímaritunum og engu öðru. Eva
lagði á settum tíma leið sína til
höfuðborgarinnar og var þar tvö
ár við gagnfræðaskólanám. Hún
var stríðlynd og skelegg að eðlis-
fari, virtist ekki flíka hæfileik-
um sínum framan í ókunnuga,
en fékk nokkur smáhlutverk í
kvikmyndum og við útvarpsstöð
landsins.
Og nú var það, sem hún lagði
leið sína úr myrkri hinna óþekktu
milljóna, er allar stórborgir
byggja inn í ljósgeisla frægðar-
innar, aðdáunar og öfundar, er
brátt átti eftir að varpast um
veröld alla. Það var kvöld eitt í
júlímánuði 1943, fjórum mánuð-
um eftir að hinir skapkviku hers-
.höfðingjar Argentínu höfðu gert
hljóðlausa stjórnarbyltingu með
púðurskotum einum saman, að
„Radio Belgrano" hélt veizlu í
húsakynnum sínum. APs staðar
moraði af stjörnum úr kvikmynd
um og útvarpsheiminum, þar
voru iðjuhöldar og verzlunar-
jöfrar á hverju strái innan um
glitrandi skóg heiðursmerkja
herforingjanna. Meðal þeirra her
manna, er viðstaddir voru mátti
siá ekkjumanninn myndarlega,
Juan nokkurn Peron, aðstoðar-
ritara i hermálaráðunevtinu. —
Þar var líka viðstödd Eva Du-
artc, ný útvarpsstjarna.
VAXANDI ÁST
Þau sáu fátt annað aPt kvöldið,
og siðar fóru þau saman til hins
kárómantíska gistihúss við La
Plata-ána. Það leið ekki langur
tírni frá því, þar til Eva fór að
koma akandi til vinnunnar á
morgnana í bifreið hermálaráðu-
ney tisins!
Síðasta myndin, sem tekin var
af Evu Peron.
Árið 1944 var Peron höfuðs-
maður orðinn voldugasti maður-
inn í argentísku ríkisstjórninni.
Eva hafði þá 35.000 pesos í laun
við útvarpsstarf sitt og álíka upp
hæð fyrir kvikmyndaleik sinn.
Hún hafði tekið lúxusíbúð á leigu
og við hlið hennar bjó nágrann-
inn, Peron höfuðsmaður. Hann
kallaði hana ávallt Evítu og hún
hann Juancitó, og öll Buenos
Aires-borg ræddi ekki um annað
en þau hjúin og samlíf þeirra.
Þrír liðþjálfar voru handteknir
tvöld eitt, er þeir spýttu á tröpp-
urnar, sem láu upp að dyrúm
3vu, en það hafði engin áhrif á
dnsæ’dir þeirra og veg, sem
;ókst með hverjum deginum, scm
úð. Peron var séður og snjall
náungi, sem byggði ekki gjörvail
ar fyrirætlanir sínar á veldi hers
ins, sem hinir hers'nöfðingjarnir,
er við stjórn landsins höfðu verið
riðnir.
va'tn ie;:g verk' vds'ns
Hann vann mikið, gott 'og
strangt starf í verklýðsmálaráðu-
neyti Argentínu, sem enginn ann
ar hæfileikamaður hafi lítitlækk-
að sig við að staðnæmast í. —
Þannig varð hann einkavinur
verkalýðsins í landinu, eftir því
sem misserin liðu og Eva fvlgdi
í fótspor bans og snéri ásjónu
sinni aftur til þeirrar moldar,' er
hún var sprottin af í fyrstu. Eva
lagði á ráðin um stórfelldar þjóð-
félagsumbætur til handa lægstu
stéttunum, varð yfirmaður út-
varpssamsteypu landsins og hóf
brátt að nefna samstarfsmenn
sína „börnin mín“, sem frægt er
orðið. En svo kom októbermán-
uður 1945. Þá var Peron rekinn
úr : ikisstjórninni.
En brátt kom að þvi, að hann
var aftur tekinn í sátt, og veldi
hans óx enn jafnt og þétt og þar
kom að augljóst var, að hann
myndi bjóða sig fram til forseta-
embættis landsins. — Enginn í
Argentínu gat á þeirri tíð hugsað
sér Evu sem forsetafrú landsins,
Fraxnh. á hl« 8
Velvakandi skrifar:
ÚR DAGLEGÆ MT
Óvenjugóður liðsauki
IFYRRADAG vigðust hvorki
meira né minna en fimm nýir
prestar, sem allir eru á förum út
á land til að gegna þar presta-
köllum. Muna menn ekki eftir
svo mikilli vigslu í annan ííma,
enda bregður nú svo við, að allir
guðfræðingarnir frá í vor hefja
þegar það starf, sem þeir hafa
búið sig undir í námi sínu. Ekki
er þó óalgengt, að einhverjir helt
ist úr lestinni og snúi sér að öðr-
um viðfangsefnum.
Með þessu áíramhaldi ætti
ekki að liða á löngu, þar til ÖIL-
um landsmönnum verður séð fyr-
ir sálusorgara, einnig þeim á út-
kjálkuiíum.
Kátíðleg vigsla
í Dómkirkjunni
ESSI vígsla var eins og vænta
mátti með miklum helgibrag,
og voru fyrir altari saman komn-
ar ýmsar höfuðkempur þjóð-
kirkjunnar. Enda fór það svo, að
ekki Vantaði Shorfendur, því að
Dómkirkjan var full út úr dyr-
um.
Það lætur að líkum að menn
höfðu hægt um sig og fylgdust
mcð athöfninni af miklum á-
huga, en er líða tók á, fóru þó
ýmsir að sýna á sér fararsnið.
í annarlegTim.
erindagerðum
ENDA þótt menn sættu einkum
"i að laumast út, þagar kór-
inn hóf upp raddir sínar, þá gat
þó ekki hjá þvi farið, að talsvert
ónæði hlytist af brotthlaupsmönn
unum. Fyiir nú utan það, þve það
sprlti geðhrifum kirkjugöngunn-
ar, 3 sjá fylkingar svo riðlast
og lólkið týnast af bekkjunum,
þegar menn þóttust hafa séð
nægju sína. Öðru vísi verður
þessi mikla heimfýsi varla skilin.
S’íkir eru ekki kirkjugestir í
gamalli og góðri merkingu þéss
orðs, heldur miklu fremur eins
og áhorfendur, sem bregða sér á
markaðstorg.
Bæjarprýðin
AÐ blóm, sem Snorri Sturlu-
son segir, að sé svo .hvítt sem
brár Baldurs, hefir allt af þótt
illgresi á íslandi, ef náð heíir að
skjóta rótum í túni eður ann-
arri nytjajörð.
Reykjavík fer ekki varhluta af
þessu blómi. Hér er það svo kvn-
sælt, að þeir hólar og börð lög-
sagnarumdæmisins, sem baldurs-
bráin hefir ekki skotið á rótum,
eru undantekningar.
Áberandi á hólunum
EN þó að baldursbráin sé ó-
þokkasæl í sláttulandi bó id-
ans, er hún sönn hólaprýði hér.
Af því að hún vex sjálfsáin og
án allrar fyrirhafnar þá gera
menn sér varla fulla grein fyrir
ágæti hennar, en mikið má vera,
£‘f við söknuðum baldursbrárinn-
ar síður en skrautblómanna, ef
til kæmi.
Því að tilvist hernar er að
kalla eina líísmarkið hér á slóð-
urn hrjósturs og berangurs.
Teiknrrsnn í snœarleyfi
EG veit, að lesendur Daglega
Hfsins munu sakna teikning-
anna. sem falla nú niður í nokkra
daga. En eins og þúsundir manna
i þcssum bæ hefir nú teiknarihn
brugðið sér í, sumarleyfi. En ég
^get huggað ykkur með því, að
i hann ann sér ekki langrar hvíld-
* ar.