Morgunblaðið - 19.10.1951, Blaðsíða 11

Föstudagur 19. oktðTber 1951
MORCUISBLAÐIÐ
11 \
Sigurbförg Jónsdóttir
f Hinningarorð
í DAG verður gerð frá Þjóð-
kirkjunni í Hafnarfirði útför Sig-
lirbjargar Jónsdóttur frá Urriða-
koti.
myndarbrag, eftir því sem þá
gerðist. Er nú fagurt að líta heim
að Urriðakoti, baerinn í miðju
rennsljettu túni, sem hallar nið-
ur að Urriðavatni, en gróin hraun
og hlíðar ailt umhverfis. í þessu
fagra umhverfi undi Sigurbjörg
vel hag sínum við uppeldi hins
mikla barnahóps og í ástríkri
sambúð við góðan eiginmann.
Eftir langan starfsdag lifði hún
síðustu æviárin, elskuð og virt af
ættingjum og vinum. Öllu at-
gervi sínu, andlegu og líkamlegu,
hjelt hún til æviioka lítt skertu,
enda hafði hún ekki verið kvelli-
sjúk um dagana.
Á mánudag hinn 8. þ. m.
kenndi hún lasleika og lagðist þá
í rekkju og steig eigi i fæturna
eftir það, en fullu ráði og rænu
hjelt hún til hinstu stundar.
Á föstudag hinn 12. þ. m.
ræddi hún við heimafólk sitt að
venju, ljek við eitt barnabarna-
barn sitt, sem ekkert væri, en
skömmu síðar hneigði hún höfuð
sitt og var þá önduð. Svo fagur-
lega lauk hinni löngu starfsævi.
A.G.
Sigurbjörg var fædd að Hval-
igyri við Hafnarfjörð 26. febrúar
1865, ein 19 systkina. Foreldrar
hennar voru hjónin Jón Guð-
mundsson, bóndi og seínni kona
hans, Vilborg Jónsdóttir, er
hjuggu þá að Hvaleyri, en flutt-
ust siðan búferlum að Setbergi í
Garðahreppi. Þar óist hún upp
hjá foreldrum sínum, þar til hún
árið 1838 giftist Guðmundi Jóns-
syni frá Urriðakoti í sama
hreppi, og hófu þau þá búskap
þar, fyrst í sambýli við föður
Guðmundar, en síðan ein. Að
Urriðakoti bjuggu þau síðan
samfleytt í 54 ár, til ársins 1942,
er þau fiuttust til dóttur sínnar,
yilborgar, að Reykholti við Hafn
arfjörð, en hún annaðist þau af
mikilli umhyggju síðústu ævi-
árin.
Mann sinn missti Sigurbjörg
81. desember 1942, eftir 54 ára
hjónaband.
Þau hjón eignuðust 12 börn.
Af þeim komust 10 á legg, en 2
dóu á unga aldri.
Börn þeirra eru: Bjargmundur,
fyrrum rafstöðvarstjóri í Hafn
arfirði (látinn 1942), kvæntur
Kristensu Kristófersdóttur; Jón
ína, gift Birni Jóhannessyni, for
stjóra, Hafnarfirði; Vilborg,
ekkja Þorsteins Jcnssonar, verk
smiðjustjóra í Hafnarfirði (lát-
inn 31. ágúst 1934); Guðmundur,
bílstjóri í Reykjavik, kvæntur
Guðríði Káradóttur; Guðlaugur
bryti í Reykjavík, kvæntur Sig-
Urlínu Jónasdóttur; Katrín, gift
Skarphjeðni Sigurðssyni, bónda
að Minna-Mosfelli í Mosfells
gveit; Guðrún, gift Þorvarði Þor
varðssyni, aðalfjehuði í Lands-
banka íslands, Reykjavik; Jór-
unn, gift Júlíusi Ingimarssyni
bílstjóra á Akureyri; Guðbjörg,
gift Páli Kjartanssyní, bónda á
Minni-völlum í Rangárvalla
sýslu; Dagbjartur, verkstjóri
Hafnarfirði, kvæntur Dagbjörtu
Brynjólfsdóttur.
Barnabörn hennar voru 23 og
barnabarnabörn 14, er hún ljest.
Af þessu stutta yfirliti má sjá,
að starfað hefur verið mikið um
. ævina, enda var Sigurbjörg
heilsuhraust og sjerstaklega af-
kastamikil. Líf hennar var eins
og annara íslenskra alþýðu
kvenna stöðug umhyggja fyrir
heimili sínu, eiginmanni og
börnum, enda var sambúð þeirra
hjóna alveg sjerstaklega góð.
Guðmundur gegndi um fjölda
ára ýmsum trúnaðarstörfum fyr
ir sveit sína og varð því oft að
Vera að heiman, mæddi þá öll
bústjórn á húsfreyju.
Urriðakot hefur alltaf verið
talin góð meðal-bújörð, einkum
góð fjáijörð. Þegar þau hjön hófu
búskap sinn, voru frumstæðar
byggingar á jörðinni og tún lítið
og þýft, þar sem áður hafði mest
verið treyst á vetrarbeit sauð-
íjárins. En í búskapartið sinni
sljetiuðu þau og stækkuðu íún
ið, svo að töðufengur er nu marg-
faldur á við það, sem áður var
Auk þess byggðu þau öíl bsejar-
þús upp að nýju með miklum
ióhanna
■ Békmeniir
Framh. af bls. 7
skapast um hann, eins og raunar
marga af hinum djörfu vestfirsku
sjósóknurum í gamla daga. Þá
er sagan um Hlaupa-Manga og
nautið ekki leiðinleg. — Yfirleitt
eru margar af sögunum með við-
felldnum kýmnisblæ.
Síðari hluti bókarinnar nefn-
ist „Sögur af ýmsu tagi“, og eru
þær allar eftir S. J. Austmann.
Flestar þeirra fjalla um dulræn
efni, og eru draumar höfundar
sjálfs uppistaðan í mörgum
þeirra. Sumar gerast þær heima
á íslandi áður en höfundur flutti
vestur um haf, en hann var ætt-
aður af Austfjörðum. Áðrar ger-
ast aftur á móti vestur í Ame-
ríku. Hvað sem menn annars
kunna að áiíta um hina dular-
fullu reynslu höfundar, er þar
enginn skortur á ímyndunarafli.
Sögurnar „Staddur í himnaríki“
og „Eftir dauðann" eru glöggt
vitni um það. Annað er það og í
frásögnum þessum, sem veldur
því, að þær eru að ýmsu leyti
ólíkar hliðstæðum sögum hjeðan
að heiman, en það eru samskipti
íslendinganna við fólk af öðru
þjóðerni. Þjóðarmetnaður land-
ans leynir sjer ekkí. Hann vill
ekki vera minni maður en þeir,
sem í kringum hann eru. Þetta
kemur víða fram á mjög skemmti
legan hátt, eins og í hinni for-
kostulegu frásögn af íslensku
lönguhausunum, sem ollu úrslit-
um í einni sjóorustu rússnesk-
japanska stríðsins. Austmann
virðist hafa verið mjög berdreym
inn. Draumurinn um Vilhjálm
Stefánsson landkönnuð á bls. 178
er ljóst dæmi um það. Yfirleitt
er óhætt að segja að margar
sagna þessara sjeu með því besta
í sinni röð.
Brjef
Áfiræðisahnæli:
Sfeimsitn Isidriðadóftir
í SfykkishóScni
Framh. af bls. 7
hagnýtar breytnireglur og gildi
markmiða í lífinu.
Allur skilningur á vísindum
sem starfsaðferð og á vísinda-
niðurstöðum verður að grund-
vallast á þessum staðreyndum.
Reykjavík, 15. október 1951.
Gyifi S*. Gíslason.
lehru barðis vi3 eidinn
NÝJA DELHI, 17. okt. — Það
óhapp vildi hjer í dag, að eldur
varð laus í geysistóx*u segldúks-
tjaldi, sem reist hafði verið vegna
ársþings indverska þjóðþings-
flokksins, en það átti að hefjast
á morgun (miðvikudag).
Nehru, forsætisráðherra, var
viðstaddur er eldurinn kviknaði
og tók hann virkan þátt í slökkvi-
starfinu og dró ekki af sjer. Var
hann á staðnum þar til tekist
hafði að ráða niðurlögumi eldsins,
en það varð ekki fyrr, en sjálft
tjaldið var brunnið til ösku.
AÐFARANÓTT 8. þ. m. andað-
ist að heimili sínu í Vík í Mýrdal
Jóhanna Lafransdóttii', 79 ára að
aldri. Hún var fædd í Skamma-
dal í Mýrdal og voru foreldrar
hennar Margrjet Jónsdóttir og
Lafrans Jónsson, er þar bjuggu.
Jóhanna ólst upp í foreldrahúsum
og dvaldist þar til 19 ára aldurs.
Þá fór hún í vist og var síðan
annarra hjú mestan hluta æfinn-
ar, lengst af á sama stað, hinu
mannmarga og orðlagða ransnar-
heimili Suður-Vík, eða ca. 35 ár.
Sá sem þessi fáu kveðjuorð rit-
ar var lengi samtímis Jóhönnu í
Suður-Vík. Hún var glaðlynd og
skemmtileg á heimili og sístarf-
andi. Lengst af var hún fremur
heilsuveil, enda þótt hún ynni sín
verk af trúmensku og skyldurækni.
Best fjell henni störf innan húss,
alls konar saumar og hannyrðir;
kunni hún þau verk vel og var
framúrskarandi vel að sjer í öll-
um kvenlegum hannyrðum. Hún
var bókhneigð og las mikið. Jó-
hanna var þannig gerð, að hún
mátti ekki aumt sjá. Þá var hún
boðin og búin til hjálpar, hvort
sem menn eða málleysingjar áttu
í hlut. Hún var einstaklega barn-
góð. Minnist jeg þess, að eitt sinn
sem oftar va,r kornungt stúlku-
barn tekið að Suður-Vík til fóst-
urs og uppeldis. Jóhanna hugsaði
um barnið, og svo miklu ástfóstri
tók hún við það, að móðir hefði
ekki getað komist henni ffamar
gagnvart eigin barni. Og eftir að
þessi stúlka var uppkomin, gift
og hafði eignast börn, fluttist
sama tryggðin yfir á hennar
börn. Svona var Jóhanna.
Seinustu ár æfinnar, eftir að
Jóhanna hætti að vera í vist,
dvaldist hún með systrum sínum
tveim, Guðbjörgu og Margrjeti,
í þorpinu í Vík. Þær höfðu eign-
ast snoturt heimili í gömlu „sjó-
búðinni“, vestan til í þorpinu. Var
gaman að líta inn til þeirra systra
og rabba við þær, allar glaðar og
skemmtilegar, og einstaklega sam-
rýmdar.
Nú er Jóhanna horfin úr þeim
hóp og mun margur sakna henn-
ar, ekki síst börnin, sem hún hafði
verið að hlúa að og fóstra.
Blessuð sje minning henna.r
Vinur.
Atvinna með minna
méii í Siykkishélmi
STYKKISHÓLMI: — Atvinna
hefir verið með minna móti
Stykkishólmi undanfarið; Lítill
fiskur hefur borist á land og því
lítið um frystihúsvinnu. — Eins
hefir slátrun verið svo að segja
engin, enda ekki langt síðan fjár-
skipti fóru fram hjer í nágrenn-
inu.
Kaupfjelag Stykkishólms er
nú með frystihús sitt í endur-
byggingu og hefir það gefið þó
nokkra atvinnu og framkvæmdir
gengið þar vei.
Nokkrir menn hafa leigt bát
frá Akureyri til fiskveiða hjer
Er það vjelskipið Atli, 80 smál.
að stærð. Kom það hingað fyrir
nokkru og er farið út á veiðar.
Skipstjóri er Markús Þórðarson,
en um framkvæmdastjórn ann-
ast Guðmundur Ágústsson.
— Á. H
FRÚ STEINUNN Indriðadóttir í
Stykkishólmi varð áttræð sunnu-
daginn 14. okt. s.l. Hún er fædd
að Búðum í Eyrarsveit 14. okt.
1871. Þar bjuggu foreldrar henn-
ar Guðrún Einarsdóttir og Ind-
riði Halldórsson. Snemma var
Steinunni haldið að vinnu og
henni innrætt trúmennska og
dygð. Lengi býr að fyrstu gerð,
stendur þar, og hafa þessir mann
kostir fylgt henni jafnan síðan.
Rúmlega 15 ára fór hún í vist til
Fagureyjar í Breiðafirði. Þar
bjuggu þá Skúli Skúlason og
kona hans Málfríður Pjetursdótt-
ir. H.iá þcim dvaldi Steinunn í 12
ár. Dvölin þar er henni jafnan
hugstæð. Húsbændurnir einstakir
og naut hún sín þar í ríkum
mæli. Steinunn var strax ákaf-
lega fróðleiksfús og hnýsin í all-
ar bækur. Henni var í hug borið
að afla sjer alltaf meiri og meiri
þekkingar og það sem hún las
festist í huga hennar. Einstakt
er það minni sem hún á enn þann
dag í dag og þó áttræð sje hefur
hún aldrei sett upp gleraugu og
þær bækur sem hún hefur lesið
eru óteljandi. Skilningur henn-
ar og hversu hún fylgist
vel með öllum framförum
tímans er einstakur og gaman
að heyra dóma hennar um breyt-
ingar þær sem átt hafa sjer stað
síðan hún sá dagsins ljós og
breytingar á hugsunarhætti sam-
ferðafólksins. Eru þeir hollir
hverjum á að hlýða og væri
* að sjer að skugga bæri þar á.
Vöndugheitum þeirra var við-
brugðið og bæði voru þau verk-
menn góðir. Það segja mjer t. d.
kunnugir menn að Steinunn hafi
verið einstök í því að hreinsa
dún bæði fljótt og vel og ætla
að hún eigi þar met í Breiða-
firði. Fullyrt er að hún hafi
krafsað 10 pund á dag. Um ann-
að fer eftir því.
Meðan hún dvaldist í eyjunum
kynntist hún bátunum og kunni
vel áralagið. Hef jeg það fyrir
satt að það þuríti meðalmann 4
móti henni í róðri og vel það.
Um úthaldið var ekki að efast.
Jeg gerði mjer ferð til gömlu
konunnar nú fyrir skömmu. Var
það um kvöld og sat hún á rúm-
inu sínu og auðvitað með bók
fyrir framan sig og las af kappi.
Bókin og Steinunn eru óaðskilj-
anleg. Eldlegur áhugi brann í
hinum góðlátu augum og þegar
við hófum tal saman fann jeg
strax að hjer var fulltrui bæði
hins gamla óg nýja tíma, minnið
óskeikult og hinn ótortryggni og
mildi hugúr vakandi. Hún getur
aldrei hugsað neinum nema gott
eitt. Jeg spurði og fjekk alltaf
skýr svör, og fróðari gekk jeg
af þeim fundi.
„Hvað er þjer nú helst minnis-
stætt úr þinni löngu æfiferð og
hvað ber hæst er þú iítur til
baka?“ spyr jeg. Og það stóð
ekki á svari:
,Það, hve jeg hef alls staðar
skemmtilegt verk fyrir ötulan á lífsleiðinni átt góðu að mæta,
sagnaritara að vinna úr þeim.
Þar fer saman mildi, hugarhlýja,
hef fengið að vera með góðu
fóiki og liðið alls staðar vel hjá
strangleiki og heiðarleiki. Trú- mínum húsbændum. Það er ein-
kona er hún einlæg, treystir tómt sólskin í huga mínum þeg-
fölskvalaust drottni og frelsara ar jeg hugsa um það, og svo hitt
mannkynsins, engin hálfvelgja. hvað guð hefur verið mjer góð-
Biblían er hennar bók og marga ur-“
dýrmæta setninguna þar hefur | Ánægjan og heiðríkjan ljómar
hún lagt sjer á hjarta. Passíu- í fasi gömlu konunnar og hún
sálmana kann hún utan bókar og heldur áfram:
rekur ekki í vprðurnar. | „Og nú á þessum tímamótum
Hún giftist árið 1903, Jóni langar mig svo ákaflega til að
Kristjáni Jónssyni, Stykkishólmi, koma á framfæri við þig þökk-
valinkunnum sæmdarmanni og um. já, hjartans þökltum til sam-
bjuggu þau saman til dánardæg- ferðamannanna."
urs hans 1926. Eignuðust einn ( Það geri jeg hjcr með um leið
son, Garðar, sem býr með móður °S jeg árna Steinunni allra heilla
sinni í Stykkishólmi. á komandi dögum og veit að
Stykkishólmsbúar minnast undir þá ósk tekur fjöldi manns.
þess best hve þau hjón voru sam-
hent og trú í hverju verki sem
þeim var falið. Gátu aldrei hugs-
Stykkishólmi 14. okt.
Árni Helgason.
Fjelag hjeraðsdómara
ræðir lögin um meðferð
opinberra mála og fleira
AÐALFUNDUR Fjelags hjeraðsdómara var haldinn í Reykjavík
dagana 10.—14. þ. m. Sóttu hann flestir hjeraðsdómarar landsins,
en aðalfundir í fjelaginu eru haldnir annað hvort ár. — Aðal
umræðuefni fundarins var að þessu sinni hin nýju lög um með-
ferð opinberra mála, er gengu í gildi 1. júlí s. 1. Fluttu þeir Valdi-
mar Stefánsson sakadómari og Baldur Möller fulltrúi í dóms-
málaráðuneytinu framsöguerindi um lögin.
Einar Bjarnason aðalendur-'S*
skoðandi ríkisins flutti erindi á
fundinum um bókhald og reikn-
ingsfærslu innheimtumanna rík-
issjóðs.
Ennfremur voru rædd á fund-
inum nokkur atriði laganna um
almannatryggingar, og ýms önn-
ur mál, er varða störf hjeraðs-
dómara.
Stjórn fjelagsins var endurkos-
in og skipa hana Jón Steingríms-
son sýslumaður, Torfi Hjartarson
tollstjóri, Páll Hallgrímsson sýslu
maður, Júlíus Havsteen^ bæjar-
fógeti og Guðmundur í. Guð-
mundsson bæjarfógeti.
Heiðursforseti fjelagsins er
Gísli Sveinsson fyrrverandi
sendiherra.
Að fundinum loknum minnt-
ust fjelagsmenn þess með sam-
sæti, að nú eru liðin 10 ár frá
stofnun fjelagsins. Gestir fjelags-
ins í samsæti þessu voru ráð-
herrar, hæstarjettardómarar,
skrifstofustjórar og fleiri, en xne<3
an á fundinum stóð, höfðu fje-
lagsmenn setið hóf hjá dóms-
málaráðherra og Tryggingastofn-
un riKisins.
Hcrrsnu ISisgráðsfefn-
unni lokið í Sfokkhóimi
STOKKHÓLMI, 18. okt. — No:
ræna flugferðaráðstefnan í Stokl
hólmi láuK störfum í dag. M. i
var nsdd samciginleg afstac
Norðurlanda til mála, er teki
yrðu fyrir á alþjóðaflugráðstefi
unni, er haldiil verður í Buenc
Aires. —Reuter-NT
&