Lesbók Morgunblaðsins - 23.01.1972, Blaðsíða 7

Bólstaður nyrzt í Steinffrínisfirði. Fannir niöur á jal'n
sléttu og: varla meira en bithagi um miðjan júlí.
Ailtaf má fá annað sldp. Eitt af því sem grotnar
niður á Jijúpin ík er þetta skip. Á kinnung þess má
lesa SUÐUKLAND. Sætrafjall við norðanverðan
Reykjarf jörð í baksýn.
gras fyrren undir haust. Skil-
yrði til ræktunar eru naumast
til og bæði vegir og raftaug-
ar breyta engu þar um. Aftur
á móti er sjálfsagt og eðliiegt
að nýta þau hlunnindi, sem
verða af fjöru og sjó þarna
norðurum. En til þess er ekki
nauðsynlegt að búa þar árið
um kring.
-O-----
Við botn Veiðileysufjarð-
ar sveigir vegurinn uppá fjall-
ið og þaðan beint yfir
í Reykjafjörð. Ef veg skyldi
kalla. í*að voru mestmegn-
ís ruðningar eftir ýtu, for-
blautír eftir, rigningar. Fjár-
veitíflgin hafði öll verið notuð
til að ryðja brautina á leiðar-
enda, en þegar að ofaníburð-
inum kom, var sjóðurinn þrot-
inn. Brekkurnar voru brattar
og þungar uppá hálsinn; hlíð-
arnar brúnar af lyngi, grjót
efra.
Síðan Reykjarfjörður. Eang-
ur, óhemjulega langur. Og
brött fjöllin héldust í hendur
og horfðu á, hvað fjörðurinn
var sléttur. Maður ekur sneið-
inga niðureftir hlíðunum og
fer þar af leiðandi framhjá
Kúvíkum, þeim gamalfræga
verzlunarstað. Eftir að einok-
un lauk, urðu Kúvíkur fastur
verzlunarstaður og einn sá
helzti við Húnaflóa. Kaupmað-
urinn var að visu nefnd-
ur faktor áfram eins og ekkert
heíði í skorízt, En einni fakt-
orsfrúnni leiddist þetta nafn á
verzlunarstaðnum og fannst
víst fjósalykt af því. Hún kom
því tU leiðar að bóndi hennar
breytti nafninu og nefndi
verzlunarstaðinn Reykjar-
f jörð. Sá hét Jensen, sem síð-
astur verzlaði í Kúvíkum; þá
var komið framá þessa öld.
Ðjúpavík er nokkuð innar.
Staðurinn er eitt minnismerk-
Minnismerki um síld. Á Djúpuvík við
Reykjarfjörð er eln síldarverksmiðjan,
söltunarplön og bryggjur, sem nú eru
óðum að verða fúanum að bráð.
og ter vel skiljanleg litil hrifn-
ing hans á þeim skika Jandsins,
er honum hlotnaðist. Hafði
hann einn margra, lent í úti-
stöðium við Harald kóng hár-
fagra og lét fót sinn 5 þeim
átökum.
Hinsvegar eru sögur fáorðar
itm það, hvernig tréfætinum
var komið á Önund. t>ó var
hann nokkuð við aldur. Þess-
vegna hefur honum ef til víll
ekki þött taka að ieita lengi
meðfram ströndum og nam þær
þrjár vflcur, er einar voru eft-
ir og allar heldur illhryssings-
iegart Kaldbaksvik, Kolbeins-
vik norðar og Byrgisvík njTzt.
Uvílíkt: landnám. Enda Jeynir
sér ekki, að Önundi þykir
mjög að sér kreppt. Hann yrk-
ir vísu þegar hann siglir upp-
undir landið, snjó sleit í fjöll.
Með söknuði minnist hann
landa, sem hann hefur látið að
baki <og fjöld frsenda, en hitt
er þó nýjast:
Kröpp eru kaup, ef hreppik
Kaldbak, en læt akra.
Heldur var með dauflegra
móti um að litast i landnámi
önundar og það um hábjarg-
ræðistímann. Hann bar beinin
í þessari kaldranalegu vik
undir Baiaf jöilum og emhvers-
staöar á haugur hans að vera
ef vel er að gáð. Heima
á Kaldbak eru víst engar sjá-
anlegar minjar um Önund, en
þar stendur eitt íbúðarhús með
yfirbragði eyðibýlis og er það
hús meira til minja um búsetu
Jóns á Eyjum en Önundar
tréfóts.
En sportmennskan hefur
haldið ixmreið sína í víkina, I
vatninu innaf vikurbotnin-
um byltast ræktaðir silungar
og bíða þess að veiðileyfin
hækld í verði Kannski for-
framast þeir svo, að þeir verði
metnir á dollara og étnir í út-
löndum. Hvort einhver sér
eftir þeim á sama hátt
og Eíríkur á Reykjum sá eftir
sauðunum, er svo annað máL
Og eitt er enn til rnarks um
innreíð nýrra tíma: Á tanga
gegnt bænum í Kaldbak stend-
ur fallegur sumarbústaður;
þar teygðóst rejkjariopi uppum
strompinn.
Annars var allt með kyrrum
k jörum í Kaldbaksvík.
----O----
Og enn liggur leiðin norður;
enn heita Balar, enn slútir
bratt f jallið á aðra hönd, bratt
og blásvart, urðarkragi við
rætur og smálækir viða. Það
ekur engínn í loftinu þarna.
Aftur verður hvilft í f jallið og
vik með grýttri fjöru og
gnægð af reka. Þar heitir Kol-
beinsvík. Bærinn, sem ein-
hverntíma stóð norðanund-
ír Skrefluf jalli, er nú í eyði.
Þaðan er skammt útfyrir
Byrgisvík og vegurinn sveigir
inní Veiðileysufjörð. Ekki er
nafnið búsældarlegt; bærinn
Veiðileysa, sem stendur í mik-
illi afskekkt fyrir botni fjarð-
arins, er í eyði. Fjörðurinn er
opinn til norðausturs; hafflöt-
urinn sléttur úti ómælisvídd-
ina, en einhversstaðar langt
norðurundan lónar þokan.
Kaldbak, Veiðileysa, Brimils-
klakkar, Fauskavik, Sval-
barði, Ófæra. Það andar köldu
frá þessum örnefnum. Maður
sér ósjáifrátt og heyrir fyrir
sér hljómleik veðranna, líkt og
Jón Helgason kveður um
í Áföngum.
Kögur og Horn og Heljarvík
huga ininn seiða löngum.
Tætist hið salta sjávarbrim
sundur á grýttum töngum.
Hljóðabunga við
Hrolllaugsborg
herðir á stráðum söngum
meðan sitt ólma organspil
óveðrið heyr á Dröngum.
Allur þessi náttúrustyrkur og
kaldrani verður rómantískur
úr fjarlægð. Alveg upplagt fjrr-
ir bókamann, sem aldrei hefur
barizt við veðrin hér norðurfrá
að segja, að Héljarvíkin seiði
löngum huga manns. En lifand
is ósköp er það ósennílegt,
þegar skáldið hefur alla ævina
búið í Kaupmannahöfn.
Kannski aldrei komið þama
norðureftir.
Það er líka alveg upplagt,
og talsvert tíðkað, að segja
sem svo, að Veiðilej'sufjörður
megi ekki fara í eyðí. Eða
Drangar. Eða Skjaldabjarnar-
vík. Það kostar ekki neitt að
segja það. Það getur hljómað
fallega á pólitískum fundi að
segja eitthvað í þá áttina og
ræðumaðurinn ætlar áreið-
anlega ekki að fiytja þangað
sjálfur. Sumarleyfisfólk talar
um, hvað hinir og þessir staðir
voru unaðslega fallegir í júlí-
mánuði Synd, að þetta skuli
fara í eyði; fólkiö flytur víst
suSur í haust, segja menn. Svo
skoða menn litmyndirnar, sem
þeir tóku til að árétta það sem
þeir sögðu um náttúrufegurð-
ina. Og allir geta séð, hvað
fjöllin voru blá og hafflötur-
inn siéttur. En það gleymist ef
til víll að taka með í reikn-
inginn, að frost fór ekki úr
jörðu fyrren á miðju sumrí og
að ekki þýddi að bera Ijá i
23. janúar 1972
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 7