Lesbók Morgunblaðsins - 18.05.1969, Blaðsíða 12

cg loitcuk um. SÚAcrn uerð- Koart orvmS l rotmm
urhoruim gongcA wi x. cg cxUJ; oo.r o5 þol. cfcopc
sJdhú,«i.vá .(ícur þcxr búiegt Qr hann sá. Drersjur
uol, {öii. <bauújjr{oU. horiQU Kafáv. lorvgl Qkkj. brogúié
Orongururun. ucuni QpUr og
oar Vúnn hre?b<bCL«iVi. TcwQaf
dmundi. fcuúkii hcxnnLjó^.
Fór hcurun þá. um hús öUL
foUcvá suo.Yaól aó buo
ha^ó'- btu^óvó ucó {rá^aJJl
búbhujpburxs aö þar hóici.-
úbV otóKQjrt mcmnsbar-n.
ckÓ ól sVaánum \oagcur
durvmoL bikc pyrcr rovm-
Loiics*. og þuL. yröc. hoima-
{oUc aiU aó p-ýja. sVaávnn
á-hoQjrn. rvÓQjj. ávóan-lxi
þyhcr mör þoú bdra. aÓ
uera. hor, maui drQngur
flourrojraorun bóóu hann
Kangió kjöt og {or hann
rvú. aó tcxrga. 't þaS or
hanrv SQr <buo mifckxr
novgVxr a{ þub. £kfcx uvlái.
• i |
Qfcfcx moJia oAjJfcjt þuv.
þcxr uah. gamcxnloysa.
aá oorcx. 'þxQQar dimmcv.
tcfc {óru hoúmann ajT
Kcxrurv tafca á svg nóóir
feoo hcurvn 9<sti þui boiur
oróvó oar cnó roijmlQÍko-nn.
'txjna<bV burt a{ staónum
og fcuöddu drQnghrgggu-
þuv. þoir bjuggust ofcfci. ucó
aó sjá hann aptur.
ÓSÝNILEGUR
Fra<m<h. aí bls. 4
Stefán bóndi fékk við ekkert
ráðið. né félagar hans. er komu
honum brátt ti] hjálpar. Þeir
voru algiörlega búndr að missa
af hinum faeldu bestum — að
minnsta kosti í bili. Svo voru
þeir trybtir að tveir voru
horfnir sjónum þeirra, bak við
leiti eða ás. Þeir félagar urðu
mjög undrandi á þessu og vai
gerður stanz á ferðinni, og varð
þeim það fyrst til fanga, að
sumir fóru að tína saman bagga
og reiðingana og annað tiflheyr-
andi. En hinir riðu á eftir hin-
um fældu hestum og reyndu að
fylgja slóð þeirra, sem brátt
reyndist auðvelt.
Stefán bóndi og íélagar hans
leituðu nú hestanna drykkianga
stund. Þeir fylgdu förum þeirra
í sr.jónum. en brátt komu þeir
auga á þá, og voru þeir ekki
eins óðfluga eins og fyrst eftir
fælnina. Eftir góða stund nálg-
uðust þeir hestana. Fóru þá leit
armenn að reyna með hinni
mestu gætni og stillingu að ná
þeim því að þeir vissu, að hest-
arnir myndu bráðlega verða
rólegir, ef rétt væri að þeim
farið
En happ varð bráðlega í óiáni
í eftirleitinni, því byggð var
hér fremur þétt, og lentu því
hestarnir í sjálfheldu við bæ
nokkurn, sem mig minnir, að
sögumaður minn segði að hefði
verið Miðdalur í Mosfellssveit.
Þar náðu þeir hestunum. Þeg-
ar þeir höfðu handsamað þá, at-
huguðu mennirnir þá vandlega,
hvort þeir væru meiddir af
slitnum reiðverum eða af bögg-
unum, er þeir fóru af þeim. En
sama sem ekkert var um meiðsli
á þeim og ekkert bent'i til neins
er hættu hefði í för með sér.
Að þvi loknu höfðu þeir tal af
bóndanum í Miðdal. Hann bauð
þeim til bæjar upp á góðgerð-
ir. Vildu austanmenn helzt ekki
þiggja þær. En hjá því varð
ekki komizt. Miðdalsbóndi
bauð Stefáni allt, sem hann
þarfnaðist til viðgerðar á út-
bún.aði sínum á reiðingum og
böggum. Þáði Stefán það með
þökkum. Fékk hann hjá hon-
um ýmislegt, er hann vanhagaði
nauðsynlega um eftir slysið.
Stefán bauð bónda borgun fyr-
ir greiðann, en Miðdalsbóndi
vildi alls ekki taka neina þókn
un fyrir veitta aðstoð. Hann
kvað það ekki vana sinn, þó
hann gerði austanmönnum í
ferð greiða að taka fyrir það
borgun. Ski'ldu þeir að svo
búnu með mikilli vináttu.
Stefán og félagar hans héldu
svo til samferðarma/nna sinna.
Höfðu þeir þá dregið saman
farangur Stefáns og lagfært
allt eftir beztu föngum. Var
svo búið upp á hestana og ferð-
in hafin að nýju. Bar nú ekki
meira á fælni hesta Stefáns og
þótti mönnunum þetta atvik
einkennilegt og dularfullt.
En þegar þeir höfðu farið dá-
lítinn spotta af afstöðnu ævin-
týriruu, mættu þeir hópi af
ferðamönnum, sem voru á aust-
urleið! í hópi þeirra var bóndi
einn austan úr sveitum, sem
draugur fylgdi. Urðu þá sam-
ferðamenn Stefáns vissir um
orsökina til fæ'lni hesta hans
— og höfðu brátt orð á því
við hann. Hann tók undir grun
þeirra eða réttara sagt vissu
með verkárni, því hann vildi
ekki ræða mikið um atvik
þetta fyrst í stað. En hins veg-
ar var hann vel vitandi þess,
að hann hafði heyrt, að hestar
hefðu fælzt í ferð, áðuT en
menn mættu umræddum bónda.
Segir svo ekki meira af ferð
þeirra félaga. Ferð þeirra gekk
öll að óskum. Þeir náðu góðum
viðskiptum í höfuðborginni og
komust farsællega og giftusam-
lega heim fyrir jól — og bar
ekkert fleira til tíðinda í ferð
þeirra. En lengi var þessi saga
höfð í minnuim og mikið um
hana rætt heima i sveitinni, og
þótti mörgum þetta vera mikil
tíðindi og undarleg, enda var
ekki margt til frétta á þeim
árum.
4.
Líti'l saga eins og sú, sem
hér er sögð, er ekki í sjálfu
sér efnismikil, en ber samt sem
áður í minnum sínum gamlan
hugsunarhátt, trú á það, sem
var raun í lífi og starfi kyn-
slóðanna. Stefán Eiríksson,
bóndi á Litlu Reykjum var
einn þeirra manna er trúði á
fyigjur og drauga, eins og for-
feður okkar hafa yfirleitt gert.
Þessi trú átti rík áhrif í lífi
fólksins, óf því vissan ljóma,
vissan dulrænan kraft. Ábrif
þessa voru að vísu misjöfn, en
áttu í flestum tilvikum mikinn
þátt í því að auðga líf fólks-
ins, ekki sízt, þegar þeir sem
urðu varir dulrænna hrifa
höfðu hæfi'leika til að skynja
slíkt og gefa því nýjan þrótt í
frásögraum sínum síðar meir.
Stefán Eiríksson átti einmitt
slikan kraft, þó hann færi ekki
með hann fyrir hvern og einn.
Hann var duluæ maður, rólynd
ur og ledtandi.
Að lokum ætla ég að gera
svolitla grein fyrir Stefáni,
starfi hans og ævi. Hann var
fæddur 8. septem.ber 1853 á
Laugum í Flóa. Hann stundaði
þegar á aeskuárum smíðar í hjá
verkum og gerði það alla ævi.
Han.n var listasmiður, sórstak-
lega á ýmiss konar smásmíði,
svo sem kirnur og ýmiss búsá-
höld. Hann smíðaði einnig hús
og vann tálsvert að viðgerðum
á húsum þar á meðal kirkjum.
Stefán byrjaði búskap á Litlu
Reykjum árið 1893 og bjó fyrir
ókvæntur. En bann kvæntist
árið 1896 Ragnheiði Guðmunds
dóttur frá Hróarsholti í Flóa.
Þau áttu ekki börn en ólu upp
og hjálpuðu mörgum börnum til
manndóms og þroska. Þau hjón
voru sérstaklega samhent og
samhuga í starfi sínu og ætlun-
um öllum svo af bar.
Eftir að Stefán kvæntist
stundaði hann ávallt smíðar,
bæði heima í sveit sinni og í
nærliggjandi sveitum, sérstak-
lega í Árnessýslu og einnig lít-
ilsháttar í Rangárvallasýslu.
Stefán var mikið snyrtimenná,
hæggerður, prúðmannlegur í
allri umgengni og daglegum
háttum. Stundum var viðbruð-
ið hófsemi hans og lítillæti.
Hann var ágætlega gefinn, lítt
hnísinn u-m annarra hag, en
fastur fyrir og stöðuglyndur,
12 LESBÓK MOKGUNBLAÐSINS
18. maí 1969