Lesbók Morgunblaðsins - 29.01.1961, Blaðsíða 12

48
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Fiskifræðingur frá ísrael var
sendur til Haiti, að undirlagi
Bandaríkjastjórnar, og skömmu
síðar komu þangað vatnakarfa-
seiði, og er nú að sjást árangur
af því. Þar er líka ræktaður fisk-
ur, sem þeir nefna „tilapia“ og
er mjög bráðþroska. Bændur hafa
séð hvert gagn getur verið að
þessu, og eru nú sjálfir byrjaðir
á fiskarsekt. En þeir eru seinni til
að öðru leyti. Bandaríkjamenn
ætluðu að koma á kynbótum þar
og sendu þangað kynbótanaut, og
átti að ferðast með það um sveit-
irnar. En þegar bændur heyrðu að
þeir yrðu að borga lítilsháttar fyr-
ir að fá nautið handa kúm sín-
um, létu þeir það vera og sögðust
fá naut ókeypis heima hjá sér.
Af þessu má ráða að fræðsla verð-
ur að fara á undan framförum.
— o —
Maður er nefndur William
Larimer Mellon. Árið 1947 átti
hann mörg nautgripabú í Arizona.
Hann átti hlut í olíufélagi og er
náfrændi fjármálamannsins And-
rew Mellon. Einhverju sinni las
hann grein um dr. Albert
Schweitzer, að hann hefði fórnað
öllu til þess að lækna sjúka í
Afríku. Mellon skrifaði honum þá
bréf, og nokkur bréf fóru milli
þeirra. Það varð til þess að Mell-
on seldi allar eignir sínar og gekk
1 læknadeild Tulane háskólans, en
kona hans lærði hjúkrun og yfir-
setufræði. Fimm árum seinna út-
skrifuðust þau og reistu þá
sjúkrahús í Aribonite-dalnum á
Haiti, og kenndu það við Albert
Schweitzer.
Við komum þangað. Úti á ver-
önd stóð frú Mellon, umkringd
sjúklingum. En í sjúkrahúsinu
hitti eg dr. Mellon og 10 ára
holdsveikissjúkling, sem var í
fylgd með móður sinni. Dr. Mell-
Mellon læknir.
on fekk móðurinni sulfameðul.
Hann sagði mér að ekki væri mik-
il brögð að holdsveiki á eynni,
sjúklingar varla yfir þúsund.
Þegar hann hafði svo afgreitt þá
200 sjúklinga, sem komu þennan
dag, náði eg tali af honum. Hann
sagði að 250.000 manna ætti heima
þarna í dalnum, og gera mætti ráð
fyrir að tap á spítalanum væri um
hálf milljón dollara á ári. Hann
hefir sálfur greitt mestallan kostn-
aðinn fram að þessu. Hann sagði
að fólkið gæti ekki borgað pen-
inga, en það reyndi þó að launa
fyrir sig, með því að senda þeim
ávexti, hænuunga, egg, eða jafn-
vel grís eða geit. Eg spurði dr.
Mellon hvort eg gæti fengið þar
bólusetningu, vegna þess að heim-
anför mín varð með þeirri skynd-
ingu, að eg gat ekki fengið skyldu-
bólusetningu. Hann kallaði á unga
danska hjúkrunarkonu, sem hjá
honum er. Hún kom með
„sprautu". En þegar eg fletti upp
skyrtuerminni, var sem hún hik-
aði. Svo sagði hún: „Þér getið
ekki gert yður í hugarlund hve
mikil viðbrigði það eru að sjá
hvítan handlegg“.
— o —
Okkur langaði til að kynnast
voodoo siðunum, en allir sögðu
að við værum hér á versta tíma,
nú væru engar voodoo samkomur.
Og þó heyrðum við í voodoo
bumbunum á hverju kvöldi.
Fólkið á Haiti gerir ekki mik-
inn mun á voodootrú og kristinni
trú. En það segir að menn eigi
ekki að vera með smákvabb við
guð, eins og út af uppskeru, veik-
indum, ástamálum og fjármálum.
Það eigi að fela lægri guðum.
Annars er þeim ekki um að út-.
lendingar sé að hnýsast í voodoo-
siði sína, vegna þess að ýmsir
ferðalangar hafa lýst þeim hroða-
lega og talað um mannfórnir og
mannakjötsát í sambandi við sið-
ina.
En þarna var hvítur maður,
Stanley Reser að nafni. Hann
hafði verið í hersetuliðinu sem
lyfjafræðingur og var því altaf
kallaður doktor. Hann varð eftir
þegar herinn hvarf á brott 1934
og starfaði þar við geðveikrahæli.
Þessi maður var talinn þaulkunn-
ugur voodoo-siðum og sagt að
hann hefði tekið þátt í þeim.
Hann gerði hvorki að játa því né
neita.
Eg fór á fund hans og bað hann
um upplýsingar.
— Eg get ekki útskýrt voodoo
fyrir yður, sagði hann. Það ger-
ist margt undarlegt. Þetta skeður
í öllum .löndum, ekki sízt hér á
Haiti. Einu sinni fór eg að heim-
sækja „mambo“, en það er voo-
doo-völva. Hún átti heima hjá
Port au Prince. Hún spurði hvort
eg vissi þess nokkur dæmi að mat«