Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1957, Blaðsíða 36

696
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
I þá er ég kaupsýslumaður frá New
j York og verð ef til vill stundum
að vera nokkuð harðskeyttur til
þess að hafa mitt fram.
En það getur vel verið að ég sé
annar maður utan kaupsýslunnar,
eins og sést á því, að mér þykir
mest yndi að því að vera á veiði-
ferðum og rannsóknaferðum. Og
úti í náttúrunni á það ekki við að
snúa upp á sig, og þar kemst eig-
ingirnin ekki að. Þar verða menn
að hjálpa hver öðrum, sýna hver
öðrum bróðurþel, því að annars
getur illa farið þegar minnst varir.
Sá sem hlýðir kalli náttúrunnar
verður að vera ósérplæginn og vin-
gjarnlegur, það er honum sjálfum
bezt.
Jæja, við skulum þá loka skrif-
stofunni og „stinga af niður á bóg-
inn“.
í litlu byggðarlagi á Labrador-
strönd, þar sem Saint Lawrence-
fljótið þenst út og verður að hafi,
verður kaupsýslumaður frá New
York einkennilegt aðskotadýr. Það
er hætt við að um hann myndist
allskonar þjóðsögur. Þegar skamm-
degið leggst að og kvöldin verða
löng hér norður í einangruninni, þá
segja mæður börnum sínum sögur
aí þessum manni, sem kom hingað
til þess að færa þeim regluleg jól.
Það hafði nú aldrei verið ætlan
mín í upphafi að leika nokkurs
konar jólasvein fyrir börnin þarna
úti á hjara veraldar. Eg fór þangað
norður til þess að hvílast, til þess
að veiða, og til þess að stunda nátt-
úrufræðirannsóknir hér í ókunnu
landi. Eg valdi mér þar stað sem
mér leizt vel á. Þar voru tvær
laxár, þar var selur og ýmis önnur
dýr, sem hægt var að athuga og
veiða.
Ár eftir ár lagði ég leið mína
til þessa sama staðar, og koma mín
vakti alltaf fögnuð meðal þeirra,
sem þar áttu heima. Þetta var
ágætt fólk, en mér blöskraði að það
fór alls á mis, það hafði ekkert er
lífgað gæti upp tilveru þess. Sér-
staklega rann mér til rifja fábreytn-
in í hfi barnanna. Þau þekktu ekk-
ert til þeirra skemmtana og lífs-
gleði, sem talin er sjálfsögð annars
staðar. Þau ólust upp við grátt til-
breytingaleysið og þau urðu full-
tíða án þess að hafa neina von um
að breyting yrði á þessu. Þetta
voru og eru alnbogabörn veraldar-
innar.
Það er ekkert nýtt, að þeir sem
ferðast til afskekktra staða, reyni
að hjálpa þeim, sem þar fara alls
á mis, en það mátti heita tilviljun
að hægt væri á þessum stað, og
við þau skilyrði sem þar voru, að
vekja fögnuð og áhuga manna og
kvenna, og skilja þeim eftir á
hverju ári endurminningu um vin-
áttu og gott hjartaþel, en börn-
unum gleði og tilhlökkun, er enzt
gat þeim allan hinn langa vetur.
Hugmyndin kom, varð að veru-
leika og árlegri venju, sem allir
hlökkuðu til og þráðu, hátíðarinnar
í ágústmánuði, sem haldin var á
afmæli kaupsýslumannsins. Allir
tóku þátt í þeirri hátíð og þó nutu
bornin hennar sérstaklega. Þetta
var eins og þreföld hátíð, þar sem
slengt var saman jólunum, þjóð-
hátíð og almælisdegi. Aldrei hafði
slík hátíð verið haldin á Labrador.
Labrodor má heita óþekkt land,
eins og áður er sagt. Þeir, sem þar
eiga heima, sætta sig við einangr-
unina eins og eitthvað ófrávíkjan-
legt. Einu samgöngurnar eru á sjó
á sumrin og með hundasleðum á
vetrum. Vörur sínar fá þeir frá
einhverjum óþekktum stað langt í
burtu, en allar lífsnauðsynjar sínar
verða þeir að sækja í sjóinn.
Engir vegir eru á Labrador, varla
nokkurt byggðarhverfi, engir lög-
fræðingar, engir dómstólar, engir
skattax og engin yíirvöld. Þaina
eru og glæpir óþekktir. Þarna eiga
heima um átta þúsundir manna
alls, og einu yfirvöldin eru rauð-
klæddir lögregluþjónar, sem hafa
lögin í höfðinu og bera staf í stað-
inn fyrir marghleypu.
Mönnum getur því skihst, að há-
tíð sé þar stórviðburður, sem menn
hlakka til lengi og njóta síðan í
fuilum mæh.
Hátíðin hefst með því, að allir
karlmenn eru settir að hrokuðum
langborðum í dagstofunni. Borðin
eru skreytt með mislitum blöðrum,
tilbúnum og eðlilegum blómum,
berjum og iaufum. A miðju borði
stendur griðarstórt æðarhreiður og
í því situr skrautbúin Parísar-
brúða — eina kvenveran við þessa
máltíð. Menn eta og drekka þang-
að til þeim líður vel. Þá er staðið
upp frá borðum og gengið til kvenn
-anna, sem eru í öðru herbergi. Þar
stendur stórt jólatré, grenitré upp-
ljómað af kertaljósum, og grein-
arnar svigna undan þunga óteijandi
dularfullra böggla.
Svo er sungið og dansað, og svo
kemur það allra bezta þegar út-
varpið er opnað og inn í stofuna
streymir músík utan úr heimi.
Þetta er sannkallaður hvítigaldur.
Þarna er líka stór hrúga allskon-
ar böggla. Utan um hvern þeirra
er vafið gömlu dagblaði, en alhr
eru þeir merktir. Kaupsýslumaður
fer upp á kassa og kallar á hvern
mann með nafni, þegar böggull
hans kemur. I bögglunum eru alls-
konar gjafir, hlýr fatnaður, skór og
ótal nytsamir hlutir, sem nokkrir
vinir kaupsýslumannsins í New
York hafa gefið. Þar er líka messu-
skrúði handa prestinum og silfur-
stjaki á altarið í htlu kirkjunni, af
því að börnin báðu um þetta árið
áður. Hver maður fær sinn böggul
og það sem honum hentar bezt.
Og svo ber gest að garði. Það er
enginn annar en Jólasveinninn.