Lesbók Morgunblaðsins - 04.11.1956, Blaðsíða 15

LESBOK MORGUNBLAÐSINS
643
Heilbrigðismál
að hann hafði í fórum sínum leyndar-
málið, hvemig ætti að búa til Kölnar-
vatn. Og nú fekk hann leyfi hjá vini
sínum, Wilhelm Muelhens, að fram-
leiða þetta undralyf í kjallaranum hjá
honum. Tveimur árum seinna gaf
hann svo Muelhens leyndarmálið í
brúðkaupsgjöf. Síðan hefir það verið
í íórum ættarinnar og þess vandlega
gætt.
Þegar Frakkar lögðu Köln undir sig
1794, gaf foringi hersins út fyrirskip-
un um, að öll hús í borginni skyldi
tölusett, og þá vildi svo til að hús
Wilhelm Muelhens í Glockenstrasse
varð númer 4711. Upp frá því notaði
hann þessa tölu til þess að einkenna
lyf sitt, svo að því yrði ekki blandað
saman við stælingar. Og þess vegna
stendur þessi tala á glösum Kölnar-
vatnsins enn í dag. Um miðja síðustu
öld voru það hvorki meira né minna
en 180 ættir, sem þóttust eiga leyndar-
málið um framleiðslu „Eau de Col-
ogne“, en framleiðslu þeirra er nú
lokið og eru það aðeins tvö fyrirtæki,
sem framleiða Kölnarvatn nú, „4711“
og „Maria Farina“.
Þegar Napoleon óð yfir Þýzkaland,
var gefin út tilskipun, er bannaði
framleiðslu og sölu á kynjalyfjum.
Ekkert meðal mátti þá selja nema tek-
ið væri nákvæmlega fram úr hvaða
efnum það væri gert.
Framleiðendur „Eau de Cologne“
voru ekki á því að opinbera leyndar-
mál sitt, en til þess að hætta ekki
framleiðslunni, breyttu þeir til, hættu
að framleiða „innvortismeðal“ og tóku
að framleiða „útvortismeðal“. Varð
þá að gera ýmsar breytingar á sam-
setningu þess, og enda þótt „innvortis-
meðalið“ hefði verið hæft til drykkj-
ar, þá varð nú að „hreinsa það helm-
ingi betur“ eftir að það varð „út-
vortismeðal"!
í seinni heimsstyrjöldinni var verk-
smiðjan í Köln lögð í rústir, en hefir
nú verið endurreist að nýu, og er vel
þess virði að hún sé skoðuð. í kjall-
aranum eru margar langar raðir af
stórámum úr eik. Þama er lögurinn
látinn gerjast og jafna sig, og til þess
þarí hann að standa mánuðum saman.
Ýmsar tilraunir hafa verið gerðar að
undanförnu að flýta þessari gerjun
með því að nota hljóðbylgjur, en þær
hafa ekki blessazt.
Efnið í Kölnarvatnið — moskus,
rósaolía, jasmin, gullaldinblóm, grein-
ar af gullaldintrjám og gulaldintrjám
AUGNABANKI
Síðan læknar komust upp á það,
að gefa blindum sýn, með því að
skipta um augu í þeim, hafa marg-
ir orðið til þess að arfleiða lækna-
stofnanir að augum sínum eftir
sinn dag, og hefir það verið nefnt
að gefa augu í augnabanka, eins og
talað er um að gefa blóð í blóð
banka. Augun eru tekin úr mönn-
um um leið og þeir hafa gefið upp
öndina, og hefir þótt bezt að hægt
væri að setja þau þegar 1 blindan
mann. Þó hefir tekizt að frysta
augu og geyma þau þannig nokkra
daga. — En nú segir dr. John H.
King við háskólann í Georgtown,
frá því, að fundizt hafi ný aðferð
til þess að geyma augun óskemmd
mánuðum saman, og græða þau
siðan í auga blinds manns.
BÖRN FÆÐAST A NÓTTU
Læknar hafa lengi haldið því
fram, að flest börn fæðist á nóttu,
og athuganir, sem nú hafa verið
gerðar í fjórum amerískum fæð-
ingardeildum samtímis, virðast
— allt mjög beiskt — er geymt í stór-
um, luktum glerílátum. En skammt frá
geymslusalnum er eínablöndunarstof-
an, lítið gluggalaust herbergi með stál-
hurð fyrir dyrum. Hér er það allra
helgasta — hér er leyndarmálið geymt,
og hér blandar æðsti maður fyrir-
tækisins „töfraefninu" saman við lög-
inn.
Höfuð ættarinnar Muelhens er nú 75
ára gömul kona. Hún kemur alltaf til
verksmiðjunnar tvisvar til þrisvar í
viku hverri og lokar sig inni í leynd-
ardómsherberginu. Þar blandar hún
töfraefnin í réttum hlutföllum og bæt-
ir þeim í löginn. Og svo rennur hann
þaðan eftir mjóum koparpípum fyrsta
áfangann á leið sinni út í heiminn.
(Eftir Suzanna FisherJ.
staðfesta þetta. Samkvæmt þessum
athugunum fæðast langflest börn
kl. 5 að morgni. Er fæðingartalan
þá 48% meiri heldur en kl. 7 að
kvöldi t. d. Meðan þessar athug-
anir fóru fram, fæddust 33.215
börn í þessum fæðingardeildum.
BÓLUSETNING GEGN
MÆNUVEIKI
Þegar lokið var að bólusetja í
Bandaríkjunum allt fólk til átján
ára aldurs, tvisvar sinnum, var
bóluefnið uppgengið, svo að meira
verður ekki bólusett á þessu ári.
En dr. Jonas E. Salk heldur því
fram, að nauðsynlegt sé að bólu-
setja þrisvar sinnum, því að allar
líkur bendi til þess að þeir sem
bólusettir sé þrisvar, sé ónæmir
fyrir veikinni alla ævi síðan. Ann-
ar læknir, dr. John R. Paul við
Yale háskólann, segir að nokkuð
hafi borið á því, að eldra fólk en
18 ára hafi fengið lömunarveiki,
og þess vegna sé nauðsynlegt að
bólusetja alla fram að 30 ára aldri.
— Þriðji læknirinn, dr. John R.
Seal, sem er í flotanum, segir að
alveg sé óhætt að bólusetja með
Salk bóluefni þegar lömunarfar-
aldur geisar. Hann segir, að í haust
sem leið hafi komið upp slæmur
faraldur á Hawaii-eyum, og þá
hafi 26.000 börn og unglingar feng-
ið Salk bóluefni í Honolulu, og hafi
engum orðið meint af því.
ÓBYRJUM HJÁLPAÐ
Það er mikið áfall í hjónaband-
inu, þegar konurnar geta ekki eign-
azt, börn. Nú má bæta úr þessu
með X-geislum, segir dr. A. E.
Rakoff spítalalæknir í Filadelfia.
Hann segir að af 68 konum, sem
geislamir voru reyndir á, hafi 24
eignazt börn síðar.