Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1953, Page 11

Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1953, Page 11
# SIGFÚS M. JOHNSEN: Garður í Kaupmannahöfn Á ÞESSU ári eru liðin 30 ár frá láti hins virsæla garðprófasts, dr. juris Jul. Lassan, og 35 ár frá því hlunnindi ísl. stúdenta við Kaup- mannahafnarháskóla fellu niður. STÚDENTABÚSTAÐ lét sá athafna- ríki konungur, Kristján fjórði, reisa snemma á 17. öld, og stendur hann í þéttbýli í þeim hverfum er fyrrum voru innan gömlu borgarvirkjanna í Kaupmannahöfn. Nefndist staður- inn Collegium regium, af hinum konunglega uppruna, en alllöngu fyrir 1600 hafði Friði’ik annar kon- ungur komið upp ókeypis mötuneyti (Communitetet) fyrir um 100 fá- tæka stúdenta, svo nú var sæmilega séð fyrir hag ungra þurfandi mennta- manna, með ókeypis fæði og húsnæði yfir námstímann. Garður rúmar um úr milligerð kórs og kirkju. Ljósa- hjálmurinn hefir ekki komizt þangað, en sennilega er hann þó ekki glataður. Gamli prédikunarstóllinn var gjöf til kirkjunnar frá Páli Beyer, en altaristaflan hafði komið til kirkjunnar árið 1864 frá Reykja- víkurkirkju. Til þess að hún skyldi fara betur á gafli Bessastaðakirkju, voru gerðar tvær súlur báðum megin við hana og burst á milli þeirra fyrir ofan. í Vídalínssafni eru forláta oblátudósir úr Bessa- staðakirkju, gefnar henni af Ólafi Stephensen og konu hans. Þessar dósir seldi séra Jens Pálsson, þegar hann átti kirkjuna, en fekk í stað- inn eítirlíking þeirra, og eru þær dósir enn í Bessastaðakirkju. Á. Ó. 100 stúdenta. í daglegu tali var stað- urinn kallaður Regensen, en Garður meðal landa, og kunnur flestum ís- lendingum undir því naíni. Garður er byggður í fjórum húsálmum úr tígulsteini, er umlykja húsagarð mik- inn. — Breytingar ærnar hafa verið gerðar utan húss og innan, sumar álmurnar endurrceistar, hækkaðar og húsakostur stórbættur og aukinn frá því sem var; mikilla endurbóta var og þörf eftir skemmdir af völd- um stórbruna í Kaupmannahöfn 1728 og síðar 1795. Ein húsálman veit út að Kaupmangaragötu, mik- illi umferðargötu, beint á móti Sí- valaturni og Trinitatiskirkju, er var sóknarkirkja Garðbúa. Þungar eikarhurðir loka stórum bogadregnum dyrahvelfingum við inngöngin úr Kannikestræde, aðrar minni dyr eru einnig. Viðbrigði eru það eigi lítil frá ys og þys götunnar, er komið er inn í húsagarðinn, sem er steinlagður og stór um sig. Það má segja að við manni blasi ný viðhorf, og sem hvert fótmál á þessum sagna- ríka stað, bergmáli frá liðnum tím- um, en fortíðarsvipur, látlaus og virðulegur drottnar yfir. Breyting- um hefur tekizt að halda í góðu sam- ræmi og gæta listræns horfs. Svip- myndum úr daglegu lífi Garðbúa, kann að bregða fyrir, hér innan þessa víða vettvangs. Undir Lindinni Sjón er sögu ríkari, allstór hopur hárprúðra manna, klæddra í síða lestrarkufla og með reykjarpípur, stendur álengdar innst í garðinum framan við dyrnar, sem liggja út að Kryslalgade. Þeir eru í fjörugum samræðum með handapati miklu og bendingum og bera ótt á, er þeir keppast hver við annan, grípa fram í og einn talar öðrum hærra, svo ekki heyrist mannsins mál, því þetta er enginn reglulegur fundur, heldur komið saman sér til uppléttis, en fljótt lendir í kappræðum og „dispú- tatium“ og gerast stælurnar oft há- værar, en undir logar allt í kátínu og fjöri. Menn skilja með sátt og samlyndi og næsta dag í frítímunum koma þeir saman aftur vígreifir eins og Einherjar Valhallar. Og sjá, önn- ur mynd ber fyrir. Hinum megin í garðinum situr fólk við dúkað, vist- um hlaðið borð. Stúdent, er nýlokið hefur prófi fagnar hér með frændum og frænkum, er sumir þóttu furðan- lega ríkir af. Kvæði eru flutt og ræð- ur haldnar og sungið úti í vorblíð- unni. Úr hljómlistarsalnum berast þýðir tónar út í garðinn. I honum miðjum er linditréð fræga, er A. C. Hviid garðprófastur gróðursetti 1785. Dálæti mikið hafa Garðbúar á Lind- inni sinni. Afmælisdagur hennar er hátíðlegur haldinn 12. maídag hvert ár og Lindin, þó snemma væri á vori, þá oft laufskrúði skrýdd. — Margir komu að fagna frú Lind og hún var undir það búin að geta tekizt í hend- ur við gesti sína með gerfihendi greyptri í stofninn. — Ræður voru haldnar og kvæði flutt, og væri það engin smáræðis kvæðasyrpa, er i i

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.