Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1953, Page 10

7RS
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Legsteinn Páls
Stígssonar. Hann
er nú geymdur í
Þjóðminjasafni.
skrauts. Kirkjan er öll jafnbreið og
myndar því gaflinn heljarmikinn
hvitan flöt fyrir sjónum kirkju-
gesta.
Að sunnanverðu í kórnum er
einn bekkur með ljósum eikarlit,
eins og fyrr segir, en að norðan-
verðu í kórnum standa gnapandi
tveir bláir stólar og eru í æpandi
mótsögn við allt annað. Þarna er
forsetahjónunum ætlað að sitja.
Það þarf mikinn kjark og jafnaðar-
geð til þess að geta setið þarna,
og verður helzt að skiljast að þann-
ig sé að forsetanum búið í kirkj-
unni til þess að hann geti sýnt
að hann sé þessum ágætu hæfileik-
um gæddur.
ré
Nú hefir verið talið það, sem
hverjum ókunnum manni hlýtur að
finnast ankannalegt, er hann kem-
ur í kirkjuna. Þetta er þeim mun
leiðara, þar sem fjöldi hámennt-
aðra manna kemur þarna, og þetta
ætti að vera það guðshús, er af
öðrum ber, vegna þess að þetta er
eign ríkisins og kirkja forseta
þess.
Af gömlum gripum í kirkjunni
er nú ekki annað eftir en kaleikur
og patina, skírnarsár og fjórar
ljósastikur. Tvær þeirra eru stór-
ar og þungar, og eru gjöf frá Karen
Holm 1734. Skírnarsárinn er úr
steini og mjög forn og með gati
á botni til að hleypa niður vatn-
inu. Á honum er tindiskur, sem
hefir verið smíðaður 1702 og er
miklu yngri en sárinn. Þessi sár
stendur nú í kórnum að norðan-
verðu um það bil er gröf Magnús-
ar amtmanns Gíslasonar er undir.
Af nýum kjörgripum má nefna,
auk prédikunarstóls og líkneskis
Krists, altarisdúk, sem Sveinn
Björnsson forseti og kona hans
gáfu. Er hann ofinn úr íslenzku
líni, og er eina skraut hans hring-
ar í röðum og innan í þeim staf-
irnir I H S (Jesús frelsari mann-
anna). Svo er hökull úr íslenzkri
ull, með fóðri, sem blindir hafa of-
ið, og skreyttur með útsaum úr
íslenzku líni. Á baki er gullfjall-
aður kross og í honum miðjum op-
alsteinn úr Glerhallavík. — Báða
þessa gripi hefir frú Unnur Ólafs-
dóttir gert.
Þótt kirkjan væri rúin innan öllu
því, er einkenndi hana áður, þá
hefir þó skjaldarmerki Moltkes á
turninum verið iátið halda sér.
Geta má þess, að þegar viðgerð-
in fór fram, urðu smiðirnir varir
við að holrúm voru í veggjum, að
minnsta kosti í norðvesturhorni og
mili tveggja vestustu glugganna á
norðurhlið. Enn fremur uppgötv-
uðu þeir, að dyr höfðu verið á
norðurvegg, rétt hjá stúku höfuðs-
manna. Aðrar dyr höfðu og verið
á suðurvegg þar gegnt, eins og
Gröndal talar um, en fyllt hafði
verið upp í þær.
Þess ber að geta, að þjóðminja-
vörður bjargaði flestum gripum
gömlu kirkjunnar og eru þeir nú
geymdir í Þjóðminjasafninu. Þar
er markmarataflan yfir Pál Stígs-
son (d. 1566) „sem ekki á sinn líka
á öllu íslandi", segir í hirðstjóra-
annál. Þar er einnig legsteinn
Matthías Söffrensens (d. 1651)
og var legsteinn þessi undir kirkju-
gólfinu. Þar eru og legsteinar
þeirra Gríms Thomsen og Jako-
bínu konu hans. Altaristaflan,
prédikunarstóllinn og altarið er
þar einnig og líklega mestur hluti